UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dozwalać

Chronologizacja

1484, SStp

Pochodzenie

Zob. dozwolić

1. pozwalać

Definicja

książk.

zgadzać się na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pozwalać

Cytaty

- Nie - powiedział idąc - nie pójdziesz ze mną. Inni dozwalają, by chodziły za nimi kobiety... Mnie także byłoby wolno. Ale nie chcę!

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Taka jest bezwstydna, która sama do młodzieńców zagaduje, znaki im daje, dozwala, by jej dłonie ściskano, śmiechem głośnym wybucha lub krzyki głośne wydaje, żeby na nią zwrócono uwagę.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Rada nie zastępowałaby sądów. Ale dyscyplinowałaby gazety, nie dozwalając na „czwartą władzę” bez żadnych ograniczeń, [...]

źródło: Adam Halber, Ernest Skalski: Listy, Gazeta Wyborcza, 1994-06-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dozwalam	dozwalamy
2 os.	dozwalasz	dozwalacie
3 os.	dozwala	dozwalają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dozwalałem +(e)m dozwalał	dozwalałam +(e)m dozwalała	dozwalałom +(e)m dozwalało	dozwalaliśmy +(e)śmy dozwalali	dozwalałyśmy +(e)śmy dozwalały
2 os.	dozwalałeś +(e)ś dozwalał	dozwalałaś +(e)ś dozwalała	dozwalałoś +(e)ś dozwalało	dozwalaliście +(e)ście dozwalali	dozwalałyście +(e)ście dozwalały
3 os.	dozwalał	dozwalała	dozwalało	dozwalali	dozwalały

bezosobnik: dozwalano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dozwalał będę dozwalać	będę dozwalała będę dozwalać	będę dozwalało będę dozwalać	będziemy dozwalali będziemy dozwalać	będziemy dozwalały będziemy dozwalać
2 os.	będziesz dozwalał będziesz dozwalać	będziesz dozwalała będziesz dozwalać	będziesz dozwalało będziesz dozwalać	będziecie dozwalali będziecie dozwalać	będziecie dozwalały będziecie dozwalać
3 os.	będzie dozwalał będzie dozwalać	będzie dozwalała będzie dozwalać	będzie dozwalało będzie dozwalać	będą dozwalali będą dozwalać	będą dozwalały będą dozwalać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dozwalajmy
2 os.	dozwalaj	dozwalajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dozwalałbym bym dozwalał	dozwalałabym bym dozwalała	dozwalałobym bym dozwalało	dozwalalibyśmy byśmy dozwalali	dozwalałybyśmy byśmy dozwalały
2 os.	dozwalałbyś byś dozwalał	dozwalałabyś byś dozwalała	dozwalałobyś byś dozwalało	dozwalalibyście byście dozwalali	dozwalałybyście byście dozwalały
3 os.	dozwalałby by dozwalał	dozwalałaby by dozwalała	dozwalałoby by dozwalało	dozwalaliby by dozwalali	dozwalałyby by dozwalały

bezosobnik: dozwalano by

bezokolicznik: dozwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dozwalając

gerundium: dozwalanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dozwalanie	dozwalania
D.	dozwalania	dozwalań
C.	dozwalaniu	dozwalaniom
B.	dozwalanie	dozwalania
N.	dozwalaniem	dozwalaniami
Ms.	dozwalaniu	dozwalaniach
W.	dozwalanie	dozwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dozwalający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dozwalający	dozwalający	dozwalający	dozwalające	dozwalająca
D.	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającej
C.	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającej
B.	dozwalającego	dozwalającego	dozwalający	dozwalające	dozwalającą
N.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającą
Ms.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dozwalający	dozwalający	dozwalające	dozwalające
D.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalających
C.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym
B.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalające
N.	dozwalającymi	dozwalającymi	dozwalającymi	dozwalającymi
Ms.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalających

odpowiednik aspektowy: dozwolić

Składnia

+	dozwalać	+	(KOMU) + na CO
+	dozwalać	+	(KOMU) + żeby ZDANIE
+	dozwalać	+	BEZOKOLICZNIK + (KOMU)

2. uznawać za dopuszczalne

Definicja

książk.

uznawać za dopuszczalne według obowiązującego prawa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zezwalać

Połączenia

prawo, ustawa dozwala

Cytaty

	Przepis art. 361 u.s.p. dozwala na unieważnienie prawomocnego orzeczenia, gdy nie istniała droga sądowa (jurysdykcja krajowa) w chwili orzekania, a więc wówczas, gdy niemożność rozpoznania sprawy była oczywista. źródło: NKJP: Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna: Postanowienie z dnia 12 września 2001 r., V CN 2/01, 2001-09-12
	[...] we Francji [...] w 2002 roku wprowadzono uchwałę dozwalającą niepełnoletnim dziewczętom nabywać pigułki aborcyjne anonimowo, bez recepty i zgody rodziców. źródło: NKJP: Andrzej Muszala: Medycyna a globalizacja, 2003
	[...] w proponowanym w art. 10 ust. 1 pkt 1 stwierdza się, że prokurator generalny kieruje działalnością prokuratury przez ˝wyznaczone osoby˝. Tak ogólne sformułowanie dozwala, by prokurator generalny mógł kierować prokuraturą przez osoby spoza niej, nawet spoza resortu, [...] źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.03.1992
	Kierował się najprostszym z honorowych kodeksów, opartym na dekalogu, który dozwalając bronić swego nawet kosztem krwi, nie zezwala na zabranie cudzego. źródło: NKJP: Za co lali w pysk, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-08-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dozwalam	dozwalamy
2 os.	dozwalasz	dozwalacie
3 os.	dozwala	dozwalają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dozwalałem +(e)m dozwalał	dozwalałam +(e)m dozwalała	dozwalałom +(e)m dozwalało	dozwalaliśmy +(e)śmy dozwalali	dozwalałyśmy +(e)śmy dozwalały
2 os.	dozwalałeś +(e)ś dozwalał	dozwalałaś +(e)ś dozwalała	dozwalałoś +(e)ś dozwalało	dozwalaliście +(e)ście dozwalali	dozwalałyście +(e)ście dozwalały
3 os.	dozwalał	dozwalała	dozwalało	dozwalali	dozwalały

bezosobnik: dozwalano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dozwalał będę dozwalać	będę dozwalała będę dozwalać	będę dozwalało będę dozwalać	będziemy dozwalali będziemy dozwalać	będziemy dozwalały będziemy dozwalać
2 os.	będziesz dozwalał będziesz dozwalać	będziesz dozwalała będziesz dozwalać	będziesz dozwalało będziesz dozwalać	będziecie dozwalali będziecie dozwalać	będziecie dozwalały będziecie dozwalać
3 os.	będzie dozwalał będzie dozwalać	będzie dozwalała będzie dozwalać	będzie dozwalało będzie dozwalać	będą dozwalali będą dozwalać	będą dozwalały będą dozwalać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dozwalajmy
2 os.	dozwalaj	dozwalajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dozwalałbym bym dozwalał	dozwalałabym bym dozwalała	dozwalałobym bym dozwalało	dozwalalibyśmy byśmy dozwalali	dozwalałybyśmy byśmy dozwalały
2 os.	dozwalałbyś byś dozwalał	dozwalałabyś byś dozwalała	dozwalałobyś byś dozwalało	dozwalalibyście byście dozwalali	dozwalałybyście byście dozwalały
3 os.	dozwalałby by dozwalał	dozwalałaby by dozwalała	dozwalałoby by dozwalało	dozwalaliby by dozwalali	dozwalałyby by dozwalały

bezosobnik: dozwalano by

bezokolicznik: dozwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dozwalając

gerundium: dozwalanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dozwalanie	dozwalania
D.	dozwalania	dozwalań
C.	dozwalaniu	dozwalaniom
B.	dozwalanie	dozwalania
N.	dozwalaniem	dozwalaniami
Ms.	dozwalaniu	dozwalaniach
W.	dozwalanie	dozwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dozwalający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dozwalający	dozwalający	dozwalający	dozwalające	dozwalająca
D.	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającej
C.	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającej
B.	dozwalającego	dozwalającego	dozwalający	dozwalające	dozwalającą
N.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającą
Ms.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dozwalający	dozwalający	dozwalające	dozwalające
D.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalających
C.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym
B.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalające
N.	dozwalającymi	dozwalającymi	dozwalającymi	dozwalającymi
Ms.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalających

odpowiednik aspektowy: dozwolić

Składnia

+	dozwalać	+	(KOMU) + na CO
+	dozwalać	+	(KOMU) + żeby ZDANIE
+	dozwalać	+	BEZOKOLICZNIK + (KOMU)

3. umożliwiać

Definicja

umożliwiać coś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

[...] praktykanci zarabiali grosze, jednocześnie zaś uproszczona do ostatnich granic, mająca wiele cech produkcji taśmowej robota nie dozwalała na najmniejszą przerwę.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

Żmudne odwzorowywanie manuskryptów niewątpliwie pogłębiało wiedzę filozoficzną i teologiczną, a jednocześnie dozwalało podtrzymywać uczoną korespondencję z Akademią Krakowską.

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	dozwalam	dozwalamy
2 os.	dozwalasz	dozwalacie
3 os.	dozwala	dozwalają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dozwalałem +(e)m dozwalał	dozwalałam +(e)m dozwalała	dozwalałom +(e)m dozwalało	dozwalaliśmy +(e)śmy dozwalali	dozwalałyśmy +(e)śmy dozwalały
2 os.	dozwalałeś +(e)ś dozwalał	dozwalałaś +(e)ś dozwalała	dozwalałoś +(e)ś dozwalało	dozwalaliście +(e)ście dozwalali	dozwalałyście +(e)ście dozwalały
3 os.	dozwalał	dozwalała	dozwalało	dozwalali	dozwalały

bezosobnik: dozwalano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę dozwalał będę dozwalać	będę dozwalała będę dozwalać	będę dozwalało będę dozwalać	będziemy dozwalali będziemy dozwalać	będziemy dozwalały będziemy dozwalać
2 os.	będziesz dozwalał będziesz dozwalać	będziesz dozwalała będziesz dozwalać	będziesz dozwalało będziesz dozwalać	będziecie dozwalali będziecie dozwalać	będziecie dozwalały będziecie dozwalać
3 os.	będzie dozwalał będzie dozwalać	będzie dozwalała będzie dozwalać	będzie dozwalało będzie dozwalać	będą dozwalali będą dozwalać	będą dozwalały będą dozwalać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dozwalajmy
2 os.	dozwalaj	dozwalajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dozwalałbym bym dozwalał	dozwalałabym bym dozwalała	dozwalałobym bym dozwalało	dozwalalibyśmy byśmy dozwalali	dozwalałybyśmy byśmy dozwalały
2 os.	dozwalałbyś byś dozwalał	dozwalałabyś byś dozwalała	dozwalałobyś byś dozwalało	dozwalalibyście byście dozwalali	dozwalałybyście byście dozwalały
3 os.	dozwalałby by dozwalał	dozwalałaby by dozwalała	dozwalałoby by dozwalało	dozwalaliby by dozwalali	dozwalałyby by dozwalały

bezosobnik: dozwalano by

bezokolicznik: dozwalać

imiesłów przysłówkowy współczesny: dozwalając

gerundium: dozwalanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	dozwalanie	dozwalania
D.	dozwalania	dozwalań
C.	dozwalaniu	dozwalaniom
B.	dozwalanie	dozwalania
N.	dozwalaniem	dozwalaniami
Ms.	dozwalaniu	dozwalaniach
W.	dozwalanie	dozwalania

imiesłów przymiotnikowy czynny: dozwalający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	dozwalający	dozwalający	dozwalający	dozwalające	dozwalająca
D.	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającego	dozwalającej
C.	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającemu	dozwalającej
B.	dozwalającego	dozwalającego	dozwalający	dozwalające	dozwalającą
N.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającą
Ms.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	dozwalający	dozwalający	dozwalające	dozwalające
D.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalających
C.	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym	dozwalającym
B.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalające
N.	dozwalającymi	dozwalającymi	dozwalającymi	dozwalającymi
Ms.	dozwalających	dozwalających	dozwalających	dozwalających

odpowiednik aspektowy: dozwolić

Składnia

	+	dozwalać	+	(KOMU) + na CO
	+	dozwalać	+	BEZOKOLICZNIK + (KOMU)

Data ostatniej modyfikacji: 02.06.2014