UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zrywać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zrywam	zrywamy
2 os.	zrywasz	zrywacie
3 os.	zrywa	zrywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrywałem +(e)m zrywał	zrywałam +(e)m zrywała	zrywałom +(e)m zrywało	zrywaliśmy +(e)śmy zrywali	zrywałyśmy +(e)śmy zrywały
2 os.	zrywałeś +(e)ś zrywał	zrywałaś +(e)ś zrywała	zrywałoś +(e)ś zrywało	zrywaliście +(e)ście zrywali	zrywałyście +(e)ście zrywały
3 os.	zrywał	zrywała	zrywało	zrywali	zrywały

bezosobnik: zrywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zrywał będę zrywać	będę zrywała będę zrywać	będę zrywało będę zrywać	będziemy zrywali będziemy zrywać	będziemy zrywały będziemy zrywać
2 os.	będziesz zrywał będziesz zrywać	będziesz zrywała będziesz zrywać	będziesz zrywało będziesz zrywać	będziecie zrywali będziecie zrywać	będziecie zrywały będziecie zrywać
3 os.	będzie zrywał będzie zrywać	będzie zrywała będzie zrywać	będzie zrywało będzie zrywać	będą zrywali będą zrywać	będą zrywały będą zrywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zrywajmy
2 os.	zrywaj	zrywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zrywałbym bym zrywał	zrywałabym bym zrywała	zrywałobym bym zrywało	zrywalibyśmy byśmy zrywali	zrywałybyśmy byśmy zrywały
2 os.	zrywałbyś byś zrywał	zrywałabyś byś zrywała	zrywałobyś byś zrywało	zrywalibyście byście zrywali	zrywałybyście byście zrywały
3 os.	zrywałby by zrywał	zrywałaby by zrywała	zrywałoby by zrywało	zrywaliby by zrywali	zrywałyby by zrywały

bezosobnik: zrywano by

bezokolicznik: zrywać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

zrywając

gerundium: zrywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zrywanie	zrywania
D.	zrywania	zrywań
C.	zrywaniu	zrywaniom
B.	zrywanie	zrywania
N.	zrywaniem	zrywaniami
Ms.	zrywaniu	zrywaniach
W.	zrywanie	zrywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zrywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zrywający	zrywający	zrywający	zrywające	zrywająca
D.	zrywającego	zrywającego	zrywającego	zrywającego	zrywającej
C.	zrywającemu	zrywającemu	zrywającemu	zrywającemu	zrywającej
B.	zrywającego	zrywającego	zrywający	zrywające	zrywającą
N.	zrywającym	zrywającym	zrywającym	zrywającym	zrywającą
Ms.	zrywającym	zrywającym	zrywającym	zrywającym	zrywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zrywający	zrywający	zrywające	zrywające
D.	zrywających	zrywających	zrywających	zrywających
C.	zrywającym	zrywającym	zrywającym	zrywającym
B.	zrywających	zrywających	zrywających	zrywające
N.	zrywającymi	zrywającymi	zrywającymi	zrywającymi
Ms.	zrywających	zrywających	zrywających	zrywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zrywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zrywany	zrywany	zrywany	zrywane	zrywana
D.	zrywanego	zrywanego	zrywanego	zrywanego	zrywanej
C.	zrywanemu	zrywanemu	zrywanemu	zrywanemu	zrywanej
B.	zrywanego	zrywanego	zrywany	zrywane	zrywaną
N.	zrywanym	zrywanym	zrywanym	zrywanym	zrywaną
Ms.	zrywanym	zrywanym	zrywanym	zrywanym	zrywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zrywani	zrywani	zrywane	zrywane
D.	zrywanych	zrywanych	zrywanych	zrywanych
C.	zrywanym	zrywanym	zrywanym	zrywanym
B.	zrywanych	zrywanych	zrywanych	zrywane
N.	zrywanymi	zrywanymi	zrywanymi	zrywanymi
Ms.	zrywanych	zrywanych	zrywanych	zrywanych

odpowiednik aspektowy: zerwać

Pochodzenie

Od: psł. *-ryvati (sę); zob. rwać

1. taśmę

Definicja

szarpiąc, powodować, że coś rozpada się na części

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

W karczmach milkła muzyka. Często basista zrywał struny [...], informując obecnych o zbliżającym się czasie postu.

źródło: NKJP: Elżbieta Kurowska, zdjęcia: Andrzej Wiśniewski: Ach ten karnawał, Dziennik Polski, 2006-01-04

Robili jej ciągle złośliwości: przybijali buty do podłogi, zrywali nici [...].

źródło: NKJP: Bianka Mikołajewska: Zdradzała charakter ponury, Polityka, 2001-06-16

Sporych spustoszeń dokonywały także... wierzchołki drzew, które rozkołysane przez wiatr zrywały przewody.

źródło: NKJP: (kg): Linie średniego napięcia psuły się 8, a niskiego - aż 71 razy! Awaria goni awarię, Express Ilustrowany, 2002-03-16

Składnia

zrywać

2. owoce

Definicja

oddzielać kawałki roślin bądź ich owoce od reszty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin ogrodnictwo i dbałość o rośliny

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obrywać, rwać

Połączenia

zrywać jabłka, owoce; kłosy, kwiaty, rośliny
zrywać ręcznie

Cytaty

	Mogliśmy zrywać z drzew mandarynki. źródło: NKJP: Stanisław Kośmider: W kimonie przez kontynenty, Gazeta Poznańska, 2002-12-28
	Jeszcze jako stary człowiek wdrapywał się na drzewa i zrywał owoce prosto z gałęzi, twierdząc, że takie najbardziej mu smakują. źródło: NKJP: wer: Chwała czereśniom, Przekrój, 28/2611, 1995
	[...] dla swoich kolejnych ukochanych zrywał z klombów róże i obsypywał nimi wycieraczki ich mieszkań [...]. źródło: NKJP: Edyta Hanszke: Teatr całym jego życiem, Trybuna Śląska, 2000-12-01
	[...] na krzewach śnieguliczki zostało sporo białych owoców. Dzieci bardzo lubią zrywać je garściami i rozrzucać po chodniku, bo nadepnięte wydają głośny trzask. źródło: NKJP: Grzegorz Tabasz: Dla mnie, dla ciebie, Dziennik Polski, 2006-01-11
	Nasiona są pozyskiwane przez zbieraczy, którzy wdrapują się na wierzchołki drzew. Tam bardzo delikatnie zrywają szyszki. źródło: NKJP: Rafał Święcki: Jodła wraca, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-05-28

Składnia

zrywać

CO + (z CZEGO)

3. kapelusz

Definicja

działając siłą, usuwać coś przytwierdzonego do czegoś lub znajdującego się na jakiejś powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

zrywać asfalt, nawierzchnię, podłogę; blachę, dachówki, kostkę, plakaty, rozkłady (jazdy), tapetę

Cytaty

	On zrywa z niej płaszcz i rzuca na podłogę. źródło: NKJP: Radosław Figura: Teraz albo nigdy! Odcinek 11 (37) seria 3, 2009
	Ruch zostanie przełożony ze starej jezdni na nową [...]. Po zmianie wykonawca zacznie zrywać asfalt ze starej jezdni. źródło: NKJP: Bartosz Wawryszuk: Jezdnia czeka, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-06-08
	[...] wiatr miał wiać z prędkością do 120 kilometrów na godzinę. Takie podmuchy są w stanie zrywać dachy i wyrywać drzewa z korzeniami. źródło: NKJP: (jk): Łagodna Emma, Gazeta Radomszczańska, 2008-10-03
	Opornym zrywali złotą biżuterię siłą. źródło: NKJP: Fałszywi policjanci, Dziennik Polski, 1999-12-17
	W środę ok. godz. 23 ochrona parkingu zauważyła trzech mężczyzn, którzy zaczęli zrywać łomami kłódki przy bramie. źródło: NKJP: (zet): Wpadli w zasadzkę, Dziennik Bałtycki, 2011

Składnia

	+	zrywać	+	CO + (z KOGO/CZEGO)
	+	zrywać	+	CO + (KOMU) + (Z CZEGO)

4. ścięgno

Definicja

nadmiernie rozciągając, uszkadzać sobie mięsień tak, że nie ma się nad nim kontroli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Cytaty

	Co roku tysiące ludzi biorą udział w zawodach dla biegaczy. Łamią nogi, zrywają mięśnie i wydają krocie w sklepach sportowych. źródło: Internet: polityka.pl
	Nierzadko pracujący na budowie bądź w pracach związanych z dźwiganiem tracą palce, dłonie, zrywają mięśnie lub też spadają z wysokości. źródło: NKJP: poland.us
	[...] sporo osób po zastrzyku zrywa ścięgna. źródło: Internet: bieganie.pl
	Pies zrywa więzadła, gdy ma luźne stawy. źródło: Internet: molosy.pl

Składnia

zrywać

5. ze snu

Definicja

budzić kogoś gwałtownie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

budzić

Cytaty

	Dłużej nie można jednak wytrzymać z powodu hałasu. [...] Huk jest ogromny, zrywa człowieka ze snu. źródło: NKJP: (tym): Aleje trzech wieszczów pod ziemią?, Dziennik Polski, 2008-01-26
	Co noc zrywa ich z łóżek hałas przejeżdżających samochodów ciężarowych. źródło: NKJP: (FREN): Bezsenne noce mieszkańców Kocmyrzowskiej, Gazeta Krakowska, 2004-11-03
	[...] skargi na to, że tam cały dzień się pracuje i zrywają z wyra o 5 rano, to mógłbyś sobie darować. źródło: NKJP: Internet
	[...] sygnał strażnika zrywał go na nogi i oślepiony smugą latarki z walącym sercem rozglądał się w popłochu, nie wiedząc, gdzie jest i jak się tutaj znalazł. Potem już niewiele czasu pozostawało do porannej pobudki. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971
	Dzięki niewielkiemu aparatowi insulina dawkowana jest stopniowo przez całą dobę. Chorego nie trzeba zrywać w środku nocy na zastrzyki i może on prowadzić normalne życie. źródło: NKJP: (ATRO): Ulżą dzieciom, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-11-04

Składnia

zrywać

KOGO + z CZEGO

6. do zabawy

Definicja

zachęcać do energicznego podjęcia jakichś działań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

	[...] niezmiennie ludzkość z wpisanym „gadzim genotypem” zręcznie manipuluje ludźmi; najlepszą do tego metodą jest tzw. „na boga” i na „wiernych parafian” [...]; metody te uznawane już we wczesnym średniowieczu potrafiły zrywać do walki niejednego [...]. źródło: Internet: forum.spirytyzm.pl
	[...] nie dziwota, że starej gwardii już te hasła nie zrywają do boju.... źródło: Internet: kryzys.org
	Liczne wypadki lotnicze, a zwłaszcza te medialne – na pokazach – zrywają do akcji węszących sensacji dziennikarzy. źródło: Internet: dlapilota.pl
	Melodie rytmiczne, skoczne [...] zrywają do zabawy nawet najbardziej zatwardziałych imprezowiczów. źródło: Internet: ceneo.pl

Składnia

zrywać

KOGO + do CZEGO

7. z dziewczyną

Definicja

kończyć związek niebędący małżeństwem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

zrywać z chłopakiem, z dziewczyną, z narzeczoną, z narzeczonym
zrywać ze sobą

Cytaty

[...] oświadczyła, że zrywa ze swoim narzeczonym [...].

źródło: NKJP: Internet

Twoja córka zrywa z chłopakiem. Ten umawia się z nią, aby porozmawiać.

źródło: NKJP: Internet

Podobnie jest, kiedy zrywasz z dziewczyną. Skoro to robisz [...], to znaczy, że są ważne powody.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

zrywać

z KIM

8. stosunki

Definicja

powodować nagłe ustanie jakichś relacji lub działań z nimi związanych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

zrywać negocjacje, rozmowy, współpracę; kontakty, stosunki dyplomatyczne, znajomość; umowy, zaręczyny
zrywać z rodziną
zrywać ze znajomymi

Cytaty

2 grudnia r. 1868 Turcja zrywa stosunki dyplomatyczne z Grecją [...].

źródło: NKJP: Henryk Wereszycki: Sojusz trzech cesarzy. Geneza 1866-1872, 2010

Zdaniem pielęgniarek wyrok sądu zrywa postanowienia zawarte w porozumieniu, które zostało podpisane pomiędzy związkowcami a zarządem powiatu i dyrekcją ZOZ.

źródło: NKJP: Alicja Renkiewicz: Pielęgniarki bez satysfakcji, Gazeta Krakowska, 2001-10-09

Nie chcąc ostentacyjnie zrywać kontaktów, Litwini wysłali jednak do Knyszyna delegację z J. Chodkiewiczem, starostą żmudzkim.

źródło: NKJP: Urszula Augustyniak: Historia Polski 1572-1795, 2008

Składnia

zrywać

(CO) + (z KIM)

9. z nałogiem

Definicja

przestawać robić coś lub zachowywać się w określony sposób, choć wcześniej robiło się to lub postępowało tak stale, regularnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

zrywać z nałogiem; z polityką; z tradycją
zrywać ze sportem

Cytaty

By zupełnie nie zrywać z futbolem, podjął prace szkoleniową.

źródło: NKJP: (DW): Piątek z bramkarzami, Dziennik Polski, 2008-02-27

Chcą się dokształcać, zrywać ze starymi przyzwyczajeniami, więcej czasu poświęcać sportowi i dbaniu o swoje zdrowie.

źródło: NKJP: Katarzyna Skrzypek: Postanowienia na Nowy Rok, Dziennik Zachodni, 2011

Ludzie, którzy walczą, którzy zrywają z nałogami i udaje im się to, są dla mnie godni podziwu.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

zrywać

z CZYM

Frazeologizmy

coś zrywa beret
ktoś zrywa boki
ktoś zrywa boki ze śmiechu
ktoś zrywa kworum
ktoś zrywa quorum

Data ostatniej modyfikacji: 25.09.2018