UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozwlec

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozwlekę
rzadziej rozwlokę
 rozwleczemy
2 os. rozwleczesz
 rozwleczecie
3 os. rozwlecze
 rozwleką
rzadziej rozwloką

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozwlekłem
+(e)m rozwlekł
rzadziej rozwlokłem
rzadziej +(e)m rozwlókł
 rozwlekłam
+(e)m rozwlekła
rzadziej rozwlokłam
rzadziej +(e)m rozwlokła
 rozwlekłom
+(e)m rozwlekło
rzadziej rozwlokłom
rzadziej +(e)m rozwlokło
 rozwlekliśmy
+(e)śmy rozwlekli
 rozwlekłyśmy
+(e)śmy rozwlekły
rzadziej rozwlokłyśmy
rzadziej +(e)śmy rozwlokły
2 os. rozwlekłeś
+(e)ś rozwlekł
rzadziej rozwlokłeś
rzadziej +(e)ś rozwlókł
 rozwlekłaś
+(e)ś rozwlekła
rzadziej rozwlokłaś
rzadziej +(e)ś rozwlokła
 rozwlekłoś
+(e)ś rozwlekło
rzadziej rozwlokłoś
rzadziej +(e)ś rozwlokło
 rozwlekliście
+(e)ście rozwlekli
 rozwlekłyście
+(e)ście rozwlekły
rzadziej rozwlokłyście
rzadziej +(e)ście rozwlokły
3 os. rozwlekł
rzadziej rozwlókł
 rozwlekła
rzadziej rozwlokła
 rozwlekło
rzadziej rozwlokło
 rozwlekli
 rozwlekły
rzadziej rozwlokły

bezosobnik: rozwleczono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. rozwleczmy
2 os. rozwlecz
 rozwleczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. rozwlekłbym
bym rozwlekł
rzadziej rozwlókłbym
rzadziej bym rozwlókł
 rozwlekłabym
bym rozwlekła
rzadziej rozwlokłabym
rzadziej bym rozwlokła
 rozwlekłobym
bym rozwlekło
rzadziej rozwlokłobym
rzadziej bym rozwlokło
 rozwleklibyśmy
byśmy rozwlekli
 rozwlekłybyśmy
byśmy rozwlekły
rzadziej rozwlokłybyśmy
rzadziej byśmy rozwlokły
2 os. rozwlekłbyś
byś rozwlekł
rzadziej rozwlókłbyś
rzadziej byś rozwlókł
 rozwlekłabyś
byś rozwlekła
rzadziej rozwlokłabyś
rzadziej byś rozwlokła
 rozwlekłobyś
byś rozwlekło
rzadziej rozwlokłobyś
rzadziej byś rozwlokło
 rozwleklibyście
byście rozwlekli
 rozwlekłybyście
byście rozwlekły
rzadziej rozwlokłybyście
rzadziej byście rozwlokły
3 os. rozwlekłby
by rozwlekł
rzadziej rozwlókłby
rzadziej by rozwlókł
 rozwlekłaby
by rozwlekła
rzadziej rozwlokłaby
rzadziej by rozwlokła
 rozwlekłoby
by rozwlekło
rzadziej rozwlokłoby
rzadziej by rozwlokło
 rozwlekliby
by rozwlekli
 rozwlekłyby
by rozwlekły
rzadziej rozwlokłyby
rzadziej by rozwlokły

bezosobnik: rozwleczono by

bezokolicznik: rozwlec

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

rozwlekłszy
rzadziej rozwlókłszy

gerundium: rozwleczenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwleczony

Inne uwagi

W czasie przeszłym i trybie warunkowym w rodzaju męskoosobowym używa się również, uznawanych za niepoprawne, form:  rozwlokliśmy ,  rozwlokliście ,  rozwlokli ,  rozwloklibyśmy ,  rozwloklibyście ,  rozwlokliby 

Pochodzenie

ogsł. *orz-velkti

Zob.  wlec 

1. śmieci

Definicja

wlokąc, rozciągnąć na dużej przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozrzucić, rozwłóczyć

Cytaty

Zawalił się dach, ktoś rozwlókł meble po całym parku. Zawiadomiłam konserwatora i policję.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006

Ktoś rozwlekł ich rzeczy w trawie, zrzucił maszty namiotu, przewrócił spięte razem rowery, choć - jak się wydawało - niczego nie zabrał.

źródło: NKJP: Paweł Huelle: Opowieści chłodnego morza, 2008

Nawet dobrze nie pamięta, podeszli, kiedy spała, młodzi, nie mieli może osiemnastu lat. Zabrali jej torby, rozwlekli szmaty po peronie i poszli, zostawiając Klaudię wciśniętą w kąt ławki.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Jej dzieci zagrzebanych po śmierci gdzieś tam. Byle gdzie i byle jak. W mogile tak płytkiej, że wiosną ich szczątki rozwlekły głodne psy.

źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007

Pod jednym z uskoków leżał szkielet, kości już pozbawione skóry i rozwleczone. Kopyto wskazywało, że zginął tu muł.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

Składnia

bez ograniczeń + rozwlec +
CO + (GDZIE)

2. zarazki

Definicja

pot. 
przenieść zarazki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przenieść

Cytaty

Jeśli osoba niemająca pojęcia o leczeniu pszczół podejmuje się leczenia bez bieżącej diagnozy, to najczęściej rozwlecze chorobę na pasiekę.

źródło: NKJP: forum.pasiekaambrozja.pl

(...) ostrzyżenie całego psa pomaga w leczeniu - lepsza wentylacja skóry i na sierści nie namnażają się bakterie, a przecinanie krost (chyba że są to duże ropnie) mija się z sensem - bo rozwleka bakterie po całej skórze.

źródło: NKJP: dogomania.pl/forum

Drapanie, w nocy, często nieświadome, rozwleka chorobę na większe partie skóry.

źródło: NKJP: bc.mbpradom.pl

A takie przypadki już się zdarzały, czy to z uwagi na zwiększone ryzyko zamieszek podczas imprez sportowych (Francja i Niemcy podczas piłkarskich mistrzostw Europy), przy większym zagrożeniu terrorem (Belgia) czy w obawie przed rozwleczeniem epidemii, choćby pryszczycy.

źródło: NKJP: Marek Henzler: Wszystkie drogi do Schengen, Polityka, 2007-11-17

Składnia

bez ograniczeń + rozwlec +
CO + (GDZIE)

3. rozmowy

Definicja

spowodować, że coś trwa za długo lub zajmuje za dużo miejsca w tekście

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przedłużyć

Połączenia

  • zbyt rozwleczony

Cytaty

Jednak ustawa sejmowa rozkładała to na trzy lata, a potem koalicja rozwlekła sprawę jeszcze na dwa następne.

źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1996-10-14

Niepotrzebnie rozwleczono wątek orleański, który niemiłosiernie wydłuża film i nic istotnego nie wnosi do portretu psychologicznego bohaterów.

źródło: NKJP: Stanisław Kęsek: Samotność w sieci, Gazeta Krakowska, 2006-10-03

Niestety, przyznam ze smutkiem, w tę pułapkę wpada nawet skądinąd znakomity „Władca pierścieni” w reżyserii Jacksona, zwłaszcza w trzeciej – najbardziej patetycznej również na poziomie książkowego oryginału i za bardzo rozwleczonej – części.

źródło: NKJP: Esensja, 2007-04

Dlatego też człowiek zmęczony pisze raczej list rozwlekły niż krótki i rzeczowy, choć oba mogą zawierać te same informacje.

źródło: NKJP: Marek Jarosz: Nasze zdrowie. Co każdy powinien wiedzieć o chorobach psychicznych, 2004

A ten, użyty w odpowiednim momencie przez reżysera, by skrócić nieco zbyt rozwlekły seans, wyszedłby tylko na dobre teatralnemu przedsięwzięciu

źródło: NKJP: Magda Huzarska: Pilot w woreczku, Gazeta Krakowska, 2005-04-18

Składnia

bez ograniczeń + rozwlec +
CO + (na CO)
Data ostatniej modyfikacji: 21.01.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN