UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czas II

czasownik

Chronologizacja

XIV w., Bor
XIV w., Bańk

Odmiana

część mowy: czasownik

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

czas

Czas przeszły

było czas

Tryb rozkazujący

niech będzie czas

Tryb warunkowy

Czas teraźniejszy

czas by

Czas przeszły

byłoby czas

bezokolicznik: być czas

Pochodzenie

Zob. czas I

Definicja

używane do zakomunikowania, że należy wykonać czynność opisaną następującym czasownikiem w bezokoliczniku albo w następującym zdaniu lub zasygnalizowaną następującym wyrażeniem przyimkowym

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pora II

Połączenia

czas do domu, do szkoły
czas na obiad
czas działać, iść, odpocząć, robić coś, spać

Cytaty

	– Inspektorze, późno, czas spać. Jesteście zmęczeni, obywatelu. – Tak, służba. – Przygotowałem pokój numer 23 w lewym skrzydle. źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003
	To już wiosna, czas przegonić te chmury z twarzy, znaleźć radość w sobie i cieszyć się pięknem świata oraz ciepłem słoneczka źródło: NKJP: Horoskop, Czas Ostrzeszowski, 2008-04-15
	- No tak! - Kotielnikow z trudem dźwignął się zza stołu. - Czas, żeby zjeść coś gorącego. Na pewno nie jadł pan nigdy dobrej rosyjskiej gorącej zupy. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008
	− Ludzie odchodzą, nie czas żałować kota. Zresztą − syknął zniecierpliwiony − może jeszcze się znajdzie... źródło: NKJP: Barbara Kosmowska, Barbara Kosmowska, 2002
	- No, dzieci, czas do domu - powtórzyła mama Piotra, która stała obok nich - biegnijcie szybko. źródło: NKJP: Maria Krüger: Karolcia, 1959

Składnia

Ø	+	czas	+	BEZOKOLICZNIK
	+	czas	+	żeby ZDANIE
Ø	+	czas	+	DOKĄD

Frazeologizmy

czas po temu
jest czas po temu
jest czas po temu najwyższy
czas po temu najwyższy
najwyższy czas I

Przysłowia

Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy
Komu w drogę, temu czas

Data ostatniej modyfikacji: 11.09.2014