UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bzik

Chronologizacja

XIX w., Bor
2 połowa XIX w., Bańk

Pochodzenie

Od: bzikać, czasownika tożsamego z bzykać, bzyczeć (wszystkie pochodzenia dźwiękonaśladowczego).

1. na punkcie czegoś

Definicja

pot.  żart. 
czyjś stan, sposób myślenia lub postępowania odbiegający od normy, o którym mówiący sądzi, że jest świadectwem zaburzeń psychicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  fiks, fiksacja, fioł, hopel, hyś, kręciek, szmergiel

Połączenia

  • dostać/dostawać, mieć bzika

Cytaty

Moja pasja zaczęła się przed laty od wizyty w toruńskim „Baju Pomorskim”. Byłam pod tak wielkim wrażeniem spektaklu, że pół nocy nie mogłam zasnąć! Z wiekiem bzik na punkcie teatru mi nie przeszedł.

źródło: NKJP: Ewelina Kwiatkowska: Mamy dobre wieści i dla aktorów i dla widzów. Zbliża się festiwal, Gazeta Pomorska, 2010-03-09

Ksiądz Władysław ma dwa bziki: kolekcjonuje kwiaty i obrazy.

źródło: NKJP: Ślub z porcelanową filiżanką, Dziennik Polski, 1999-05-07

[...] ma bzika na punkcie funkii, które sadzi w małej szklarni, w ogrodzie, a ostatnio w doniczkach na parapecie. Mnie bez reszty uwiodły rośliny mające kwiaty w kształcie niebieskiego dzwonka.

źródło: NKJP: Danka Ogrodniczka: Uwiodły mnie dzwonki i rozwary, Gazeta Poznańska, 2006-07-29

Dostali bzika na punkcie motorów i nawet nastolatek potrafi sobie złożyć maszynę z pozornie nieużytecznych części.

źródło: NKJP: Domy na piasku, Dziennik Polski, 1998-09-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bzik
bziki
D. bzika
bzików
C. bzikowi
bzikom
B. bzika
bziki
N. bzikiem
bzikami
Ms. bziku
bzikach
W. bziku
bziki

Składnia

bez ograniczeń + bzik +
(na punkcie KOGO/CZEGO)

2. człowiek

Definicja

pot. 
osoba, której zachowania lub upodobania zdaniem mówiącego odbiegają od normy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  fioł

Cytaty

Ludzie mówią, że jestem bzik. Ale od moich pająków bardziej niebezpieczne są pitbulteriery, które bez kontroli biegają po trawnikach. Arachnofobia to niczym nieuzasadniony strach.

źródło: NKJP: Agnieszka Muszalska: Pajęczarz, Gazeta Krakowska, 2002-06-02

Nasłuchałem się tam [...] sporo anegdot o słynnych bzikach kresowych. Typowym okazem zbzikowanej na punkcie arystokratyzmu wariatki była hrabina Branicka z Białocerkiewszczyzny.

źródło: NKJP: Jerzy Zaruba: Z pamiętników bywalca, 2007

Jesteście niezłe bziki.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1, m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bzik
bzikowie
bziki
ndepr
bziki
depr
D. bzika
bzików
C. bzikowi
bzikom
B. bzika
bzików
bziki
N. bzikiem
bzikami
Ms. bziku
bzikach
W. bziku
bzikowie
bziki
ndepr
bziki
depr
Data ostatniej modyfikacji: 09.09.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj