Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *otvorъ 'otwarcie, odemknięcie'
Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od przedrostkowego *otverti 'otworzyć, rozewrzeć' z typową wymianą samogłoski rdzennej *e > *o
1. w ścianie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | dziura |
Połączenia
- boczny; mały, owalny, szeroki, wąski, wielki; specjalny; wybity, wydrążony, wykuty otwór; otwór drzwiowy, okienny, wejściowy; skalny
- otwór w dachu, w drzwiach, w murze, w podłodze, w skale, w sklepieniu, w stropie, w suficie, w szybie, w ścianie
- brzeg, krawędź; głębokość, średnica, wielkość otworu
- poszerzyć, wiercić, wybić, wyciąć, wykuć, wywiercić; zasłonić, zatkać otwór
Cytaty
Żeby dostać się do mieszkania, złodzieje wywiercili otwór w ramie okiennej powyżej klamki i cienkim narzędziem otworzyli okno. źródło: NKJP: (MIKS): Nocne włamanie, Trybuna Śląska, 2001-06-29 |
|
Za szafą był otwór w ścianie prowadzący do biura. źródło: NKJP: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi, 1947 |
|
Nowoczesne kaski mają specjalne otwory wentylacyjne, które chłodzą głowę i pot nie zalewa nam oczu. źródło: NKJP: Chroń głowę, Trybuna Śląska, 2004-07-16 |
|
Wkładał głowę przez otwór ogrodzenia, za którym spały psy i budził je dziobem. źródło: NKJP: (krop): Kruk-ogrodnik i gadający szpak, Gazeta Krakowska, 2006-08-31 |
|
Dom naprzeciwko stoi, jak stał - tyle że zamiast drzwi i okien ma czarne, wypalone otwory. źródło: NKJP: Joanna Olczak-Ronikierowa: W ogrodzie pamięci, 2002 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | otwór |
otwory |
|
D. | otworu |
otworów |
|
C. | otworowi |
otworom |
|
B. | otwór |
otwory |
|
N. | otworem |
otworami |
|
Ms. | otworze |
otworach |
|
W. | otworze |
otwory |
Składnia
+ | otwór | + |
w CZYM
|
2. w rurze
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Połączenia
- otwór gębowy, międzykręgowy, nosowy, odbytowy; strzelniczy; kanalizacyjny; wlotowy, wylotowy
- przekrój, średnica otworu
Cytaty
Z tyłu głowy przez otwór nosowy wieloryb wyrzucał strumień pary, sięgający 3 m wysokości. źródło: NKJP: Tomasz Gos: Super Express, 2006 |
|
Zawieszony był na wysokości kilkunastu metrów, pod szczytem wieży wiertniczej na nawiniętej na bęben grubej linie i zwisał nad otworem rury wystającej z podłogi szybu. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008 |
|
Ogon traszki jest silnie bocznie spłaszczony, wiosłowaty, podczas gdy ogon jaszczurki jest walcowaty, a więc w przekroju okrągły, wreszcie szpara otworu odbytowego u traszki ułożona jest wzdłuż długiej osi ciała, natomiast u jaszczurki jest ona ustawiona poprzecznie. źródło: NKJP: Włodzimierz Juszczak: Traszki, 1967 |
|
Idziesz w łąki zielone, aby zrywać kaczeńce i rozmawiać nad rzeką z tatarakami, lecz zanim tam dojdziesz, wpadasz w otwór kanalizacyjny na ulicy Jeziornej. źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002 |
|
Cztery pierwsze pary nerwów lędźwiowych tworzą po wyjściu z otworów międzykręgowych splot lędźwiowy, który łączy się z nerwami piersiowymi i krzyżowymi, i daje początek nerwom podbrzusza oraz kończyn dolnych. źródło: NKJP: Mirosław Winczewski: Kręgarstwo dla każdego : kręgarstwo radiestezyjne, terapia i profilaktyka, kręgarstwo klasyczne, chiropraktyka, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | otwór |
otwory |
|
D. | otworu |
otworów |
|
C. | otworowi |
otworom |
|
B. | otwór |
otwory |
|
N. | otworem |
otworami |
|
Ms. | otworze |
otworach |
|
W. | otworze |
otwory |
Składnia
+ | otwór | + |
JAKI
|