Odmiana
typ frazy: fraza czasownikowa
dk, npch; odmienny: daćodpowiednik aspektowy: ktoś daje nura
1. do wody
Definicja
Noty o użyciu
Używane również w odniesieniu do zwierząt.
Warianty
- ktoś dał nurka
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zanurkować |
Połączenia
- ktoś dał nura do rzeki, do stawu; do wody
ktoś dał nura pod wodę
ktoś dał nura w głębinę; w wodę
Cytaty
Dopłynęliśmy do sitowia, Majka dała nura pod wodę, wyskoczyła z kamykiem w dłoni: - Głęboko, będzie ze cztery metry! źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972 |
|
Ponieważ przezornie zabrałem ze sobą w rejs maskę, rurkę i płetwy - z miejsca dałem nura w głębinę. Nie liczyłem, że dojrzę dno, ale i tak było na co popatrzeć. źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005 |
|
[...] loki jej do rzeki pospadały, myślałem, że się chce utopić, bo wzdychała, jęczała i coraz niżej zwisała, jakby miała już dać nura. Topić się na takiej płyciźnie, głupia czy co? źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
[...] przymknąłem oczy i wyrzucając przed siebie ramiona, dałem nurka do stawu. Chciałem pod wodą dopłynąć do dziewczyny i schwytać ją za kolano. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968 |
|
Nic nie odpowiedziała, dała nurka i wypłynęła daleko z przodu, potem położyła się na plecach i lekko poruszając nogami unosiła się na wodzie. Podpłynął do niej. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991 |
Składnia
+ | ktoś dał nura | + |
(w CO)
|
|
+ | ktoś dał nura | + |
(pod CO)
|
|
+ | ktoś dał nura | + |
(do CZEGO)
|
2. w chaszcze
Definicja
Noty o użyciu
Używane również w odniesieniu do zwierząt.
Warianty
- ktoś dał nurka
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Połączenia
- ktoś dał nura do bramy
ktoś dał nura pod biurko, pod stół; pod kołdrę
ktoś dał nura w chaszcze, w krzaki; w tłum
Cytaty
Usunął się pośpiesznie, lecz znów kogoś nadepnął. [...] Tymczasem Andrzej przeszedł nie zauważywszy brata. Alek natychmiast dał nura w tłum i po kilku dopiero chwilach ochłonął z wrażenia. [...] Tam do licha! Przed samym sobą się zawstydził, że tak łatwo i z tak nieważnej przyczyny uległ zbędnemu popłochowi. Cóż by się ostatecznie stało, gdyby go Andrzej spostrzegł? źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948 |
|
Kazałem im uciszyć się i oświadczyłem: źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954 |
|
Gdzieniegdzie spod ław wyłaniały się poselskie łepetyny, rozglądające się niepewnie, gotowe w każdej chwili ponownie dać nura pod względnie bezpieczne siedzenia. Gryzące, siwe opary dymu prochowego unosiły się w sali, utrudniając widoczność i oddychanie. źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005 |
|
- Uciekajmy - pisnęła Kasia i dała nurka w mrok korytarza. Za nią pobiegła Zenobia i Hilda. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967 |
Składnia
+ | ktoś dał nura | + |
pod CO
|
|
+ | ktoś dał nura | + |
w CO
|
|
+ | ktoś dał nura | + |
do CZEGO
|
3. w świat
Definicja
Warianty
- ktoś dał nurka
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | uciec |
Cytaty
Wyłapywali i bili tych, którzy nie zdążyli schronić się w barakach. Rannych i zabitych było ze dwudziestu; część dała nura, ukrywając rany, inni zaś trafili chwilowo do lazaretu, by doczekać się później więzienia i śledztwa za udział w buncie. źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag, 1977 |
|
Odwrócił głowę. Pytał mnie wzrokiem, czy nie spróbować dać nura. Pokręciłem przecząco głową. Zgarbił się i bez oporu szedł z cywilem w stronę dudniącego helikoptera. - Niech dziadek z nimi nie rozmawia i na nic się nie zgadza! - zawołałem. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002 |
|
Dwa tygodnie mieli otwarte granice, jeździli tam i nazad. A ludzie już sami nie wiedzą, kto chce dobra Węgier, kto ma rację: Nagy, który dał nura do Jugosłowian, Mindszenty, który zwiał do Amerykanów, Kadar, który wczoraj wyszedł z więzienia Rakosiego, a dziś sprowadza czołgi... źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Szajka pójdzie siedzieć albo dadzą nurka do Izraela. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
+ | ktoś dał nura | + |
(SKĄD) +
(DOKĄD)
|