UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uwalić się

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwalę się	uwalimy się
2 os.	uwalisz się	uwalicie się
3 os.	uwali się	uwalą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłem się +(e)m się uwalił	uwaliłam się +(e)m się uwaliła	uwaliłom się +(e)m się uwaliło	uwaliliśmy się +(e)śmy się uwalili	uwaliłyśmy się +(e)śmy się uwaliły
2 os.	uwaliłeś się +(e)ś się uwalił	uwaliłaś się +(e)ś się uwaliła	uwaliłoś się +(e)ś się uwaliło	uwaliliście się +(e)ście się uwalili	uwaliłyście się +(e)ście się uwaliły
3 os.	uwalił się	uwaliła się	uwaliło się	uwalili się	uwaliły się

bezosobnik: uwalono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwalmy się
2 os.	uwal się	uwalcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłbym się bym się uwalił	uwaliłabym się bym się uwaliła	uwaliłobym się bym się uwaliło	uwalilibyśmy się byśmy się uwalili	uwaliłybyśmy się byśmy się uwaliły
2 os.	uwaliłbyś się byś się uwalił	uwaliłabyś się byś się uwaliła	uwaliłobyś się byś się uwaliło	uwalilibyście się byście się uwalili	uwaliłybyście się byście się uwaliły
3 os.	uwaliłby się by się uwalił	uwaliłaby się by się uwaliła	uwaliłoby się by się uwaliło	uwaliliby się by się uwalili	uwaliłyby się by się uwaliły

bezosobnik: uwalono by się

bezokolicznik: uwalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwaliwszy się

gerundium: uwalenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwalenie się	uwalenia się
D.	uwalenia się	uwaleń się
C.	uwaleniu się	uwaleniom się
B.	uwalenie się	uwalenia się
N.	uwaleniem się	uwaleniami się
Ms.	uwaleniu się	uwaleniach się
W.	uwalenie się	uwalenia się

odpowiednik aspektowy: uwalać się

Pochodzenie

Zob. walić się

1. sosem

Definicja

pot.

ubrudzić się

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ubrudzić się, uświnić się, uwalać się

Cytaty

Zaskoczyło mnie jedno: poszliśmy na pizze i Olek uwalił się sosem. Plama zeszła w zimnej wodzie.

źródło: NKJP: Internet

Widocznie jest jakaś zasada marketingowa mówiąca, że upaprane twarze są fajne, skoro nagminnie można coś takiego zobaczyć w reklamach mleka i nawet Radwańska była upaćkana, jak piła sok. Pijam różne rzeczy, ale nigdy się tak nie uwaliłam, podobnie przy jedzeniu.

źródło: Internet: /f.kafeteria.pl

Składnia

uwalić się

CZYM

2. do łóżka

Definicja

pot.

paść bezwładnie w określone miejsce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	zwalić się
	hiperonimy:	paść

Połączenia

uwalić się do łóżka;
uwalić się na kanapę, na wersalkę

Cytaty

Jeśli ktoś taki dobrze się naje i - ciężki jak niedźwiedź - uwali się na tapczan, to nawet się nie spostrzeże, jak zacznie pochrapywać.

źródło: NKJP: Marzena Woźniak, Tadeusz Woźniak: Kultura żucia, Gazeta Krakowska, 2002-11-23

Po wizycie u Anny i po spotkaniu z grubasem, wpółżywy uwalił się na wersalkę.

źródło: NKJP: Andrzej Kwietniewski: Blondynka z miasta Łodzi, 2008

Nie należy do gangu, jest singlem. Kiedy wraca „z pracy”, to – jak mówi – może tylko nogi umyć i uwalić się do łóżka.

źródło: NKJP: Hernandez Paluch Maria: Żywot zbieracza puszek, Gazeta Krakowska, 2006-08-05

Składnia

uwalić się

GDZIE

3. w sztok

Definicja

pot.

doprowadzić się do stanu całkowitego odurzenia alkoholem

Noty o użyciu

Wyraz sytuowany na granicy wulgarności.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ochlać się, uchlać się
	hiperonimy:	upić się

Cytaty

	Raz w tygodniu robi sobie całodobową głodówkę dla oczyszczenia organizmu ze złych mocy. Dzięki temu potrafi uwalić się totalnie dwoma browarami. źródło: NKJP: Krzysztof Varga: Chłopaki nie płaczą, 1996
	[...] Facet od łopaty [...] to nie zawsze prymityw, który jest najszczęśliwszy, kiedy uwali się tanim jabolem. źródło: NKJP: Internet
	Mam wrażenie, że oboje uwaliliśmy się w trupa. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Stalowy, wracamy z późnej hulanki. Uwaliłeś się i prowadzimy cię do domu. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Składnia

uwalić się

CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 01.11.2020