Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. czerwony I
1. zabarwić się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | poczerwienieć, zapłonąć | |
| hiperonimy: | zabarwić się |
Połączenia
- skóra, twarz zaczerwieniła się; niebo zaczerwieniło się
- zaczerwienić się od krwi
Cytaty
|
Najpierw ledwo zaczerwieniły się druciki w żarówkach. Wiatr poruszający skrzydłami wiatraka był zbyt słaby, ale z każdą minutą robiło się jaśniej. źródło: NKJP: Nadzieja pod prąd, Dziennik Polski, 2003-06-27 |
|
|
W Zakopanem na niektórych drzewach zaczerwieniła się już jarzębina. źródło: NKJP: Jarzębina już czerwona, Dziennik Polski, 2003-07-29 |
|
|
Smuga wciąż leżał na plecach przywalony cielskiem tygrysa. Podłoga wokół nich zaczerwieniła się krwią… źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaczerwienię się |
zaczerwienimy się |
|||
| 2 os. |
zaczerwienisz się |
zaczerwienicie się |
|||
| 3 os. |
zaczerwieni się |
zaczerwienią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerwieniłem się +(e)m się zaczerwienił |
zaczerwieniłam się +(e)m się zaczerwieniła |
zaczerwieniłom się +(e)m się zaczerwieniło |
zaczerwieniliśmy się +(e)śmy się zaczerwienili |
zaczerwieniłyśmy się +(e)śmy się zaczerwieniły |
| 2 os. |
zaczerwieniłeś się +(e)ś się zaczerwienił |
zaczerwieniłaś się +(e)ś się zaczerwieniła |
zaczerwieniłoś się +(e)ś się zaczerwieniło |
zaczerwieniliście się +(e)ście się zaczerwienili |
zaczerwieniłyście się +(e)ście się zaczerwieniły |
| 3 os. |
zaczerwienił się |
zaczerwieniła się |
zaczerwieniło się |
zaczerwienili się |
zaczerwieniły się |
bezosobnik: zaczerwieniono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaczerwieńmy się |
|
| 2 os. |
zaczerwień się |
zaczerwieńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerwieniłbym się bym się zaczerwienił |
zaczerwieniłabym się bym się zaczerwieniła |
zaczerwieniłobym się bym się zaczerwieniło |
zaczerwienilibyśmy się byśmy się zaczerwienili |
zaczerwieniłybyśmy się byśmy się zaczerwieniły |
| 2 os. |
zaczerwieniłbyś się byś się zaczerwienił |
zaczerwieniłabyś się byś się zaczerwieniła |
zaczerwieniłobyś się byś się zaczerwieniło |
zaczerwienilibyście się byście się zaczerwienili |
zaczerwieniłybyście się byście się zaczerwieniły |
| 3 os. |
zaczerwieniłby się by się zaczerwienił |
zaczerwieniłaby się by się zaczerwieniła |
zaczerwieniłoby się by się zaczerwieniło |
zaczerwieniliby się by się zaczerwienili |
zaczerwieniłyby się by się zaczerwieniły |
bezosobnik: zaczerwieniono by się
bezokolicznik: zaczerwienić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaczerwieniwszy się
gerundium: zaczerwienienie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
| D. | zaczerwienienia się |
zaczerwienień się |
| C. | zaczerwienieniu się |
zaczerwienieniom się |
| B. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
| N. | zaczerwienieniem się |
zaczerwienieniami się |
| Ms. | zaczerwienieniu się |
zaczerwienieniach się |
| W. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
odpowiednik aspektowy: zaczerwieniać się
Składnia
| Rz nieżywotny | + | zaczerwienić się | + |
|
2. zarumienić się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | krew uderzyła do twarzy komuś, ktoś oblał się rumieńcem, poczerwienieć | |
| antonimy: | krew odpłynęła z twarzy komuś, zblednąć, zblednieć |
Połączenia
- zaczerwienić się z oburzenia; ze wstydu, ze złości
- zaczerwienić się po (same) uszy, po czubki uszu, po końce uszu
- zaczerwienić się na karku, na twarzy
- zaczerwienić się lekko, strasznie; gwałtownie, nagle
- zaczerwienić się jak burak, jak panna, jak rak
- zblednąć i zaczerwienić się
Cytaty
|
Alicja zaczerwieniła się po uszy. Nie miała pojęcia, czym uraziła uroczego starszego pana. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
|
Aleksandr zaczerwienił się jak pionier przyłapany na podglądaniu koleżanek w łaźni i zaczerpnął zbyt wiele powietrza, co zaowocowało suchym, gwałtownym kaszlem. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007 |
|
|
Młody kelner z przylizanymi żelem włosami zaczerwienił się, widząc w rozchyleniu jej płaszcza głęboki dekolt. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007 |
|
|
[...] zaczerwienił się z oburzenia, zacisnął z wściekłości pięści, lecz nie znalazł argumentów na swoją obronę. źródło: NKJP: (YAN): Lista pretensji, Dziennik Polski, 2004-03-04 |
|
|
Widziałem, że jest wściekły, zaczerwienił się na twarzy, dolną szczękę wysunął do przodu, odsłaniając resztki zębów, poczerniałe od papierosowego dymu. źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaczerwienię się |
zaczerwienimy się |
|||
| 2 os. |
zaczerwienisz się |
zaczerwienicie się |
|||
| 3 os. |
zaczerwieni się |
zaczerwienią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerwieniłem się +(e)m się zaczerwienił |
zaczerwieniłam się +(e)m się zaczerwieniła |
zaczerwieniłom się +(e)m się zaczerwieniło |
zaczerwieniliśmy się +(e)śmy się zaczerwienili |
zaczerwieniłyśmy się +(e)śmy się zaczerwieniły |
| 2 os. |
zaczerwieniłeś się +(e)ś się zaczerwienił |
zaczerwieniłaś się +(e)ś się zaczerwieniła |
zaczerwieniłoś się +(e)ś się zaczerwieniło |
zaczerwieniliście się +(e)ście się zaczerwienili |
zaczerwieniłyście się +(e)ście się zaczerwieniły |
| 3 os. |
zaczerwienił się |
zaczerwieniła się |
zaczerwieniło się |
zaczerwienili się |
zaczerwieniły się |
bezosobnik: zaczerwieniono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaczerwieńmy się |
|
| 2 os. |
zaczerwień się |
zaczerwieńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerwieniłbym się bym się zaczerwienił |
zaczerwieniłabym się bym się zaczerwieniła |
zaczerwieniłobym się bym się zaczerwieniło |
zaczerwienilibyśmy się byśmy się zaczerwienili |
zaczerwieniłybyśmy się byśmy się zaczerwieniły |
| 2 os. |
zaczerwieniłbyś się byś się zaczerwienił |
zaczerwieniłabyś się byś się zaczerwieniła |
zaczerwieniłobyś się byś się zaczerwieniło |
zaczerwienilibyście się byście się zaczerwienili |
zaczerwieniłybyście się byście się zaczerwieniły |
| 3 os. |
zaczerwieniłby się by się zaczerwienił |
zaczerwieniłaby się by się zaczerwieniła |
zaczerwieniłoby się by się zaczerwieniło |
zaczerwieniliby się by się zaczerwienili |
zaczerwieniłyby się by się zaczerwieniły |
bezosobnik: zaczerwieniono by się
bezokolicznik: zaczerwienić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaczerwieniwszy się
gerundium: zaczerwienienie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
| D. | zaczerwienienia się |
zaczerwienień się |
| C. | zaczerwienieniu się |
zaczerwienieniom się |
| B. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
| N. | zaczerwienieniem się |
zaczerwienieniami się |
| Ms. | zaczerwienieniu się |
zaczerwienieniach się |
| W. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
odpowiednik aspektowy: zaczerwieniać się
Składnia
| Rz osobowy | + | zaczerwienić się | + |
|
3. odróżnić się czerwienią
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Cytaty
|
Wtedy obok w zdziczałych krzakach czarnego bzu zaczerwienił się leciutko żar fajki Konstantego [...]. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987 |
|
|
[...] otoczone murem budynki nagle zaczerwieniły się dachówkami wśród listowia olch i grabów, przeglądających się w zielonej od rzęsy i poryblinu wodzie stawów [...]. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zaczerwienię się |
zaczerwienimy się |
|||
| 2 os. |
zaczerwienisz się |
zaczerwienicie się |
|||
| 3 os. |
zaczerwieni się |
zaczerwienią się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerwieniłem się +(e)m się zaczerwienił |
zaczerwieniłam się +(e)m się zaczerwieniła |
zaczerwieniłom się +(e)m się zaczerwieniło |
zaczerwieniliśmy się +(e)śmy się zaczerwienili |
zaczerwieniłyśmy się +(e)śmy się zaczerwieniły |
| 2 os. |
zaczerwieniłeś się +(e)ś się zaczerwienił |
zaczerwieniłaś się +(e)ś się zaczerwieniła |
zaczerwieniłoś się +(e)ś się zaczerwieniło |
zaczerwieniliście się +(e)ście się zaczerwienili |
zaczerwieniłyście się +(e)ście się zaczerwieniły |
| 3 os. |
zaczerwienił się |
zaczerwieniła się |
zaczerwieniło się |
zaczerwienili się |
zaczerwieniły się |
bezosobnik: zaczerwieniono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zaczerwieńmy się |
|
| 2 os. |
zaczerwień się |
zaczerwieńcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zaczerwieniłbym się bym się zaczerwienił |
zaczerwieniłabym się bym się zaczerwieniła |
zaczerwieniłobym się bym się zaczerwieniło |
zaczerwienilibyśmy się byśmy się zaczerwienili |
zaczerwieniłybyśmy się byśmy się zaczerwieniły |
| 2 os. |
zaczerwieniłbyś się byś się zaczerwienił |
zaczerwieniłabyś się byś się zaczerwieniła |
zaczerwieniłobyś się byś się zaczerwieniło |
zaczerwienilibyście się byście się zaczerwienili |
zaczerwieniłybyście się byście się zaczerwieniły |
| 3 os. |
zaczerwieniłby się by się zaczerwienił |
zaczerwieniłaby się by się zaczerwieniła |
zaczerwieniłoby się by się zaczerwieniło |
zaczerwieniliby się by się zaczerwienili |
zaczerwieniłyby się by się zaczerwieniły |
bezosobnik: zaczerwieniono by się
bezokolicznik: zaczerwienić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaczerwieniwszy się
gerundium: zaczerwienienie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
| D. | zaczerwienienia się |
zaczerwienień się |
| C. | zaczerwienieniu się |
zaczerwienieniom się |
| B. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
| N. | zaczerwienieniem się |
zaczerwienieniami się |
| Ms. | zaczerwienieniu się |
zaczerwienieniach się |
| W. | zaczerwienienie się |
zaczerwienienia się |
odpowiednik aspektowy: czerwienić się
Składnia
|
|
+ | zaczerwienić się | + |
GDZIE
|