UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zarumienić się

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. rumiany

1. na twarzy

Definicja

zrobić się czerwonym na twarzy na skutek silnych emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	poczerwienieć, zaczerwienić się
	antonimy:	zblednąć

Połączenia

chłopak, młodzieniec zarumienił się; dziewczyna zarumieniła się
zarumienić się na twarzy
zarumienić się na myśl o czymś, na widok, na wspomnienie... kogoś/czegoś
zarumienić się po cebulki włosów, po pas, po uszy
zarumienić się z radości, z wrażenia, z zadowolenia, ze wstydu, ze złości
zarumienić się gwałtownie, lekko, trochę; z lekka
zarumienić się jak dzieciak, jak panienka, jak panna; jak malina, jak wiśnia, jak zorza
zarumienić się i umilknąć; spuścić oczy i zarumienić się

Cytaty

- Młodzieniec zarumienił się aż po szczyty kości policzkowych i z ledwie widoczną pretensją spojrzał na ojca.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Na początek piosenkarz obcałował i serdecznie uściskał czytelniczki, które aż zarumieniły się z wrażenia.

źródło: NKJP: Cezary Kubaszewski: Czytelniczki NAJ na urodzinach u Krzysztofa Krawczyka, Naj nr 42, 2003

Patrzył jak urzeczony. Dziewczyna zarumieniła się i obciągnęła szlafrok.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zarumienię się	zarumienimy się
2 os.	zarumienisz się	zarumienicie się
3 os.	zarumieni się	zarumienią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zarumieniłem się +(e)m się zarumienił	zarumieniłam się +(e)m się zarumieniła	zarumieniłom się +(e)m się zarumieniło	zarumieniliśmy się +(e)śmy się zarumienili	zarumieniłyśmy się +(e)śmy się zarumieniły
2 os.	zarumieniłeś się +(e)ś się zarumienił	zarumieniłaś się +(e)ś się zarumieniła	zarumieniłoś się +(e)ś się zarumieniło	zarumieniliście się +(e)ście się zarumienili	zarumieniłyście się +(e)ście się zarumieniły
3 os.	zarumienił się	zarumieniła się	zarumieniło się	zarumienili się	zarumieniły się

bezosobnik: zarumieniono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zarumieńmy się
2 os.	zarumień się	zarumieńcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zarumieniłbym się bym się zarumienił	zarumieniłabym się bym się zarumieniła	zarumieniłobym się bym się zarumieniło	zarumienilibyśmy się byśmy się zarumienili	zarumieniłybyśmy się byśmy się zarumieniły
2 os.	zarumieniłbyś się byś się zarumienił	zarumieniłabyś się byś się zarumieniła	zarumieniłobyś się byś się zarumieniło	zarumienilibyście się byście się zarumienili	zarumieniłybyście się byście się zarumieniły
3 os.	zarumieniłby się by się zarumienił	zarumieniłaby się by się zarumieniła	zarumieniłoby się by się zarumieniło	zarumieniliby się by się zarumienili	zarumieniłyby się by się zarumieniły

bezosobnik: zarumieniono by się

bezokolicznik: zarumienić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zarumieniwszy się

gerundium: zarumienienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zarumienienie się	zarumienienia się
D.	zarumienienia się	zarumienień się
C.	zarumienieniu się	zarumienieniom się
B.	zarumienienie się	zarumienienia się
N.	zarumienieniem się	zarumienieniami się
Ms.	zarumienieniu się	zarumienieniach się
W.	zarumienienie się	zarumienienia się

odpowiedniki aspektowe: rumienić się , zarumieniać się

2. na patelni

Definicja

przybrać złocistobrązowy kolor podczas smażenia lub pieczenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przypiec się, przyrumienić się

Połączenia

cebula zarumieniła się; ciasto zarumieniło się
zarumienić się na patelni

Cytaty

	Gdy naleśnik zarumieni się z jednej strony, przewracamy go na drugą. źródło: NKJP: Internet
	Przekładamy mięso do naczynia żaroodpornego lub rondla i wkładamy do rozgrzanego piekarnika (temperatura powinna wynosić 200 - 250°C, jeżeli chcemy, aby powierzchnia mięsa zarumieniła się). źródło: NKJP: Rafał Bitel: Smak tradycji, Dziennik Bałtycki, 2001-03-12
	Standardowo tostery mieszczą w sobie na raz dwie kromki. Te droższe mają elektroniczny programator czasu opiekania z kilkoma ustawieniami. Trudno jednak przewidzieć, ile potrzeba, by pieczywo zarumieniło się dokładnie w tym stopniu, w jakim sobie życzymy. źródło: NKJP: (ANA): Chrupiące śniadanie, Gazeta Wrocławska, 2003-04-22
	Całość zalać 1/2 szklanki jasnego piwa [...], postawić na małym ogniu, po ok. 10 minutach dodać drobno posiekaną zieloną nać pietruszki, całość mieszać i gotować aż do chwili odparowania piwa i zarumienienia się cebulki. źródło: NKJP: Smacznego!, Trybuna Śląska, 2002-07-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zarumienię się	zarumienimy się
2 os.	zarumienisz się	zarumienicie się
3 os.	zarumieni się	zarumienią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zarumieniłem się +(e)m się zarumienił	zarumieniłam się +(e)m się zarumieniła	zarumieniłom się +(e)m się zarumieniło	zarumieniliśmy się +(e)śmy się zarumienili	zarumieniłyśmy się +(e)śmy się zarumieniły
2 os.	zarumieniłeś się +(e)ś się zarumienił	zarumieniłaś się +(e)ś się zarumieniła	zarumieniłoś się +(e)ś się zarumieniło	zarumieniliście się +(e)ście się zarumienili	zarumieniłyście się +(e)ście się zarumieniły
3 os.	zarumienił się	zarumieniła się	zarumieniło się	zarumienili się	zarumieniły się

bezosobnik: zarumieniono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zarumieńmy się
2 os.	zarumień się	zarumieńcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zarumieniłbym się bym się zarumienił	zarumieniłabym się bym się zarumieniła	zarumieniłobym się bym się zarumieniło	zarumienilibyśmy się byśmy się zarumienili	zarumieniłybyśmy się byśmy się zarumieniły
2 os.	zarumieniłbyś się byś się zarumienił	zarumieniłabyś się byś się zarumieniła	zarumieniłobyś się byś się zarumieniło	zarumienilibyście się byście się zarumienili	zarumieniłybyście się byście się zarumieniły
3 os.	zarumieniłby się by się zarumienił	zarumieniłaby się by się zarumieniła	zarumieniłoby się by się zarumieniło	zarumieniliby się by się zarumienili	zarumieniłyby się by się zarumieniły

bezosobnik: zarumieniono by się

bezokolicznik: zarumienić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zarumieniwszy się

gerundium: zarumienienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zarumienienie się	zarumienienia się
D.	zarumienienia się	zarumienień się
C.	zarumienieniu się	zarumienieniom się
B.	zarumienienie się	zarumienienia się
N.	zarumienieniem się	zarumienieniami się
Ms.	zarumienieniu się	zarumienieniach się
W.	zarumienienie się	zarumienienia się

odpowiedniki aspektowe: rumienić się , zarumieniać się

3. o zachodzie

Definicja

książk.

przybrać czerwoną barwę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	poczerwienieć, zaczerwienić się
	hiperonimy:	zabarwić się

Połączenia

niebo, morze zarumieniło się

Cytaty

[...] szliśmy tak długo, aż piaski zarumieniły się zorzami zachodu, od równin ciągnął dym jesiennych ognisk.

źródło: NKJP: Wilhelm Mach: Góry nad Czarnym Morzem, 1961

Słońce chyliło się ku zachodowi [...]. Niebo się zarumieniło, a od nieba lekko zarumieniło się morze.

źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zarumienię się	zarumienimy się
2 os.	zarumienisz się	zarumienicie się
3 os.	zarumieni się	zarumienią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zarumieniłem się +(e)m się zarumienił	zarumieniłam się +(e)m się zarumieniła	zarumieniłom się +(e)m się zarumieniło	zarumieniliśmy się +(e)śmy się zarumienili	zarumieniłyśmy się +(e)śmy się zarumieniły
2 os.	zarumieniłeś się +(e)ś się zarumienił	zarumieniłaś się +(e)ś się zarumieniła	zarumieniłoś się +(e)ś się zarumieniło	zarumieniliście się +(e)ście się zarumienili	zarumieniłyście się +(e)ście się zarumieniły
3 os.	zarumienił się	zarumieniła się	zarumieniło się	zarumienili się	zarumieniły się

bezosobnik: zarumieniono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zarumieńmy się
2 os.	zarumień się	zarumieńcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zarumieniłbym się bym się zarumienił	zarumieniłabym się bym się zarumieniła	zarumieniłobym się bym się zarumieniło	zarumienilibyśmy się byśmy się zarumienili	zarumieniłybyśmy się byśmy się zarumieniły
2 os.	zarumieniłbyś się byś się zarumienił	zarumieniłabyś się byś się zarumieniła	zarumieniłobyś się byś się zarumieniło	zarumienilibyście się byście się zarumienili	zarumieniłybyście się byście się zarumieniły
3 os.	zarumieniłby się by się zarumienił	zarumieniłaby się by się zarumieniła	zarumieniłoby się by się zarumieniło	zarumieniliby się by się zarumienili	zarumieniłyby się by się zarumieniły

bezosobnik: zarumieniono by się

bezokolicznik: zarumienić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zarumieniwszy się

gerundium: zarumienienie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zarumienienie się	zarumienienia się
D.	zarumienienia się	zarumienień się
C.	zarumienieniu się	zarumienieniom się
B.	zarumienienie się	zarumienienia się
N.	zarumienieniem się	zarumienieniami się
Ms.	zarumienieniu się	zarumienieniach się
W.	zarumienienie się	zarumienienia się

odpowiednik aspektowy: zarumieniać się

Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2016