UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czerwienieć

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. czerwony I

1.a zabarwiać się

Definicja

nabierać czerwonego koloru

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	czerwienić się, zaczerwieniać się
	hiperonimy:	zabarwiać się

Połączenia

kark, twarz, skóra czerwienieje; księżyc, słońce, zorza; niebo czerwienieje; uszy; chmury; drzewa, liście czerwienieją
czerwienieć od słońca, żaru

Cytaty

	Miło było po dniu pracy zejść na sam brzeg i patrzeć na czerwieniejący w zachodzącym słońcu dwór. źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006
	Pilot posłusznie skierował łódkę, a gdy znaleźli się tam, gdzie mu poleciła, spojrzał na czerwieniejące już na zachodzie niebo, a potem na zegarek. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007
	Kotły pracują pełną parą, uderzają tłoki, cylindry czerwienieją od żaru, turbiny kręcą się jak oszalałe, rusza wielka machina, źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005
	Liście pomalutku zaczynają żółknąć, czerwienieć i brązowieć.[...] Jesień, proszę państwa. źródło: NKJP: Turysta: 19 sierpnia, Dziennik Polski, 2002-08-19
	Rzucać po kilka do gorącej wody (ale nie kipiącej) i obierać je scyzorykiem; przestrzegać, żeby śliwki zanadto długo w wodzie nie leżały, bo czerwienieją i tracą barwę żółtą. źródło: NKJP: Śliwkobranie, Dziennik Polski, 2003-08-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czerwienieję	czerwieniejemy
2 os.	czerwieniejesz	czerwieniejecie
3 os.	czerwienieje	czerwienieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czerwieniałem +(e)m czerwieniał	czerwieniałam +(e)m czerwieniała	czerwieniałom +(e)m czerwieniało	czerwienieliśmy +(e)śmy czerwienieli	czerwieniałyśmy +(e)śmy czerwieniały
2 os.	czerwieniałeś +(e)ś czerwieniał	czerwieniałaś +(e)ś czerwieniała	czerwieniałoś +(e)ś czerwieniało	czerwienieliście +(e)ście czerwienieli	czerwieniałyście +(e)ście czerwieniały
3 os.	czerwieniał	czerwieniała	czerwieniało	czerwienieli	czerwieniały

bezosobnik: czerwieniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czerwieniał będę czerwienieć	będę czerwieniała będę czerwienieć	będę czerwieniało będę czerwienieć	będziemy czerwienieli będziemy czerwienieć	będziemy czerwieniały będziemy czerwienieć
2 os.	będziesz czerwieniał będziesz czerwienieć	będziesz czerwieniała będziesz czerwienieć	będziesz czerwieniało będziesz czerwienieć	będziecie czerwienieli będziecie czerwienieć	będziecie czerwieniały będziecie czerwienieć
3 os.	będzie czerwieniał będzie czerwienieć	będzie czerwieniała będzie czerwienieć	będzie czerwieniało będzie czerwienieć	będą czerwienieli będą czerwienieć	będą czerwieniały będą czerwienieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czerwieniejmy
2 os.	czerwieniej	czerwieniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czerwieniałbym bym czerwieniał	czerwieniałabym bym czerwieniała	czerwieniałobym bym czerwieniało	czerwienielibyśmy byśmy czerwienieli	czerwieniałybyśmy byśmy czerwieniały
2 os.	czerwieniałbyś byś czerwieniał	czerwieniałabyś byś czerwieniała	czerwieniałobyś byś czerwieniało	czerwienielibyście byście czerwienieli	czerwieniałybyście byście czerwieniały
3 os.	czerwieniałby by czerwieniał	czerwieniałaby by czerwieniała	czerwieniałoby by czerwieniało	czerwienieliby by czerwienieli	czerwieniałyby by czerwieniały

bezosobnik: czerwieniano by

bezokolicznik: czerwienieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: czerwieniejąc

gerundium: czerwienienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czerwienienie	czerwienienia
D.	czerwienienia	czerwienień
C.	czerwienieniu	czerwienieniom
B.	czerwienienie	czerwienienia
N.	czerwienieniem	czerwienieniami
Ms.	czerwienieniu	czerwienieniach
W.	czerwienienie	czerwienienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: czerwieniejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejąca
D.	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącej
C.	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącej
B.	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejącą
N.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącą
Ms.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejące
D.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących
C.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym
B.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejące
N.	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi
Ms.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących

odpowiednik aspektowy: poczerwienieć

Składnia

Rz _nieżywotne

czerwienieć

1.b odróżniać się czerwienią

Definicja

wyróżniać się czerwonym kolorem lub odcinać się od tła czerwonym kolorem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

czerwienić się, płonić się

Cytaty

	Choć powała nad sceną w Miejskim Ośrodku Kultury wysoko, zwisały z niej pachnące świerczki, na deskach drewnianym zrębem wypiętrzyła się szopka, tu i ówdzie czerwieniały jabłka, złocił się rozsypany[...] owies. źródło: NKJP: (ASZ): Wrócił zapach świąt, Dziennik Polski, 2003-01-29
	Łopatki pokryte drobnymi piegami wystawały jak u głodnego kota, między nimi czerwieniała spora krosta. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007
	Jagodowa, leśna obfitość ma się ku końcowi, ale ciągle na polanach czerwienieją poziomki, często lekko podsuszone, bardziej słodkie i wonne. źródło: NKJP: Lato w butelkach, Dziennik Polski, 2002-08-17
	Spadzisty dach willi czerwieniał wmalowany jaskrawie w soczysty błękit nieba. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1958
	Rozglądał się, pieścił wzrokiem całą oszałamiającą przestrzeń aż po czerwieniejącą w oddali bramę jego obejścia. źródło: NKJP: Mariusz Ziomecki: Lato nieśmiertelnych, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czerwienieję	czerwieniejemy
2 os.	czerwieniejesz	czerwieniejecie
3 os.	czerwienieje	czerwienieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czerwieniałem +(e)m czerwieniał	czerwieniałam +(e)m czerwieniała	czerwieniałom +(e)m czerwieniało	czerwienieliśmy +(e)śmy czerwienieli	czerwieniałyśmy +(e)śmy czerwieniały
2 os.	czerwieniałeś +(e)ś czerwieniał	czerwieniałaś +(e)ś czerwieniała	czerwieniałoś +(e)ś czerwieniało	czerwienieliście +(e)ście czerwienieli	czerwieniałyście +(e)ście czerwieniały
3 os.	czerwieniał	czerwieniała	czerwieniało	czerwienieli	czerwieniały

bezosobnik: czerwieniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czerwieniał będę czerwienieć	będę czerwieniała będę czerwienieć	będę czerwieniało będę czerwienieć	będziemy czerwienieli będziemy czerwienieć	będziemy czerwieniały będziemy czerwienieć
2 os.	będziesz czerwieniał będziesz czerwienieć	będziesz czerwieniała będziesz czerwienieć	będziesz czerwieniało będziesz czerwienieć	będziecie czerwienieli będziecie czerwienieć	będziecie czerwieniały będziecie czerwienieć
3 os.	będzie czerwieniał będzie czerwienieć	będzie czerwieniała będzie czerwienieć	będzie czerwieniało będzie czerwienieć	będą czerwienieli będą czerwienieć	będą czerwieniały będą czerwienieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czerwieniejmy
2 os.	czerwieniej	czerwieniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czerwieniałbym bym czerwieniał	czerwieniałabym bym czerwieniała	czerwieniałobym bym czerwieniało	czerwienielibyśmy byśmy czerwienieli	czerwieniałybyśmy byśmy czerwieniały
2 os.	czerwieniałbyś byś czerwieniał	czerwieniałabyś byś czerwieniała	czerwieniałobyś byś czerwieniało	czerwienielibyście byście czerwienieli	czerwieniałybyście byście czerwieniały
3 os.	czerwieniałby by czerwieniał	czerwieniałaby by czerwieniała	czerwieniałoby by czerwieniało	czerwienieliby by czerwienieli	czerwieniałyby by czerwieniały

bezosobnik: czerwieniano by

bezokolicznik: czerwienieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: czerwieniejąc

gerundium: czerwienienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czerwienienie	czerwienienia
D.	czerwienienia	czerwienień
C.	czerwienieniu	czerwienieniom
B.	czerwienienie	czerwienienia
N.	czerwienieniem	czerwienieniami
Ms.	czerwienieniu	czerwienieniach
W.	czerwienienie	czerwienienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: czerwieniejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejąca
D.	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącej
C.	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącej
B.	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejącą
N.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącą
Ms.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejące
D.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących
C.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym
B.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejące
N.	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi
Ms.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących

Składnia

czerwienieć

GDZIE

2. rumienić się

Definicja

robić się czerwonym na twarzy na skutek doznawania silnych emocji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	czerwienić się, gorzeć, krew uderza do twarzy komuś, płonąć, zaczerwieniać się
	antonimy:	blednąć, krew odpływa z twarzy komuś

Połączenia

czerwienieć ze wstydu, ze złości; z gniewu, z irytacji, z wściekłości, z wysiłku
czerwienieć na twarzy
czerwienieć gwałtownie, nagle
blednąć i czerwienieć

Cytaty

	A może ty jakiś pedzio, co? Poczułem, że czerwienieję ze wstydu. Znowu zostałem zapędzony w kozi róg, jak w szkole, przy potyczkach z bandą Sztangi. źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008
	Bożenka to bladła, to czerwieniała... aż bałem się o jej serducho... źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005
	Doktor próbował udawać, że cała sprawa mało go interesuje, ale aż czerwieniał od skrywanej ciekawości. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Hermańce, 2008
	Stefan zaczynał się denerwować, czerwieniał, krzyczał, w końcu potrząsając pięściami wybiegał z urzędu. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	czerwienieję	czerwieniejemy
2 os.	czerwieniejesz	czerwieniejecie
3 os.	czerwienieje	czerwienieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czerwieniałem +(e)m czerwieniał	czerwieniałam +(e)m czerwieniała	czerwieniałom +(e)m czerwieniało	czerwienieliśmy +(e)śmy czerwienieli	czerwieniałyśmy +(e)śmy czerwieniały
2 os.	czerwieniałeś +(e)ś czerwieniał	czerwieniałaś +(e)ś czerwieniała	czerwieniałoś +(e)ś czerwieniało	czerwienieliście +(e)ście czerwienieli	czerwieniałyście +(e)ście czerwieniały
3 os.	czerwieniał	czerwieniała	czerwieniało	czerwienieli	czerwieniały

bezosobnik: czerwieniano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę czerwieniał będę czerwienieć	będę czerwieniała będę czerwienieć	będę czerwieniało będę czerwienieć	będziemy czerwienieli będziemy czerwienieć	będziemy czerwieniały będziemy czerwienieć
2 os.	będziesz czerwieniał będziesz czerwienieć	będziesz czerwieniała będziesz czerwienieć	będziesz czerwieniało będziesz czerwienieć	będziecie czerwienieli będziecie czerwienieć	będziecie czerwieniały będziecie czerwienieć
3 os.	będzie czerwieniał będzie czerwienieć	będzie czerwieniała będzie czerwienieć	będzie czerwieniało będzie czerwienieć	będą czerwienieli będą czerwienieć	będą czerwieniały będą czerwienieć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		czerwieniejmy
2 os.	czerwieniej	czerwieniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	czerwieniałbym bym czerwieniał	czerwieniałabym bym czerwieniała	czerwieniałobym bym czerwieniało	czerwienielibyśmy byśmy czerwienieli	czerwieniałybyśmy byśmy czerwieniały
2 os.	czerwieniałbyś byś czerwieniał	czerwieniałabyś byś czerwieniała	czerwieniałobyś byś czerwieniało	czerwienielibyście byście czerwienieli	czerwieniałybyście byście czerwieniały
3 os.	czerwieniałby by czerwieniał	czerwieniałaby by czerwieniała	czerwieniałoby by czerwieniało	czerwienieliby by czerwienieli	czerwieniałyby by czerwieniały

bezosobnik: czerwieniano by

bezokolicznik: czerwienieć

imiesłów przysłówkowy współczesny: czerwieniejąc

gerundium: czerwienienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czerwienienie	czerwienienia
D.	czerwienienia	czerwienień
C.	czerwienieniu	czerwienieniom
B.	czerwienienie	czerwienienia
N.	czerwienieniem	czerwienieniami
Ms.	czerwienieniu	czerwienieniach
W.	czerwienienie	czerwienienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: czerwieniejący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejąca
D.	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejącej
C.	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącemu	czerwieniejącej
B.	czerwieniejącego	czerwieniejącego	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejącą
N.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącą
Ms.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	czerwieniejący	czerwieniejący	czerwieniejące	czerwieniejące
D.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących
C.	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym	czerwieniejącym
B.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejące
N.	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi	czerwieniejącymi
Ms.	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących	czerwieniejących

odpowiednik aspektowy: poczerwienieć

Składnia

tylko Rz osobowe+

czerwienieć

Data ostatniej modyfikacji: 09.12.2013