UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zbyt II

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. zbyć

1. zbyt głośno

Definicja

to, o czym mowa, ma daną cechę w stopniu większym niż trzeba

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

	(quasi)synonimy:	do przesady, nadto, nazbyt, przesadnie, za, zanadto, zbytnio
	(quasi)antonimy:	niezbyt

Cytaty

	Jeździ pani zbyt hałaśliwie. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987
	Zbyt intensywne myślenie zabija człowieka. źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1996
	Pito też sporo win reńskich, do których często wrzucano trochę cukru, gdyż uważano, że są zbyt kwaśne. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, 2005
	Budzi się we mnie bunt, gdy kobieta ma zbyt dużo obowiązków... źródło: NKJP: Krzysztof Jedliński i inni: Trening interpersonalny, 1997

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

zbyt _ Przym. _{st. równy}, Przysł. _{st. równy} - cecha stopniowalna, Licz. typu dużo , wiele
ograniczenia zakresu użycia: nie: z hiperbolą nie: z Cz.
szyk: stały: antepozycja

2. zbyt młody, aby

Definicja

to, o czym mowa, ma daną cechę w stopniu tak dużym, że - zdaniem mówiącego - uniemożliwia to zajście danego stanu rzeczy

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

	(quasi)synonimy:	nadto, nazbyt, za, zanadto
	(quasi)antonimy:	niezbyt

Cytaty

Jesteś zbyt ładna, aby mieć młodego ojczyma.

źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1995

Była zbyt zraniona, by zauważyć, jak wiele nienawiść ma wspólnego z miłością.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Zbyt się sobą znudzili, żeby dalej być razem.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

zbyt _, aby/by/żeby/ażeby _ pozycja I: Przym. _{st. równy}, Przysł. _{st. równy} - cecha stopniowalna, Cz.
szyk: stały: antepozycja

3. nie jest zbyt mądry

Definicja

wyrażenie użyte po to, by z pewną rezerwą powiedzieć, że to, o czym mowa, ma daną cechę w niedużym stopniu

Noty o użyciu

Czasem używane eufemistycznie lub ironicznie, wówczas cecha, do której odnosi się zaprzeczone zbyt może nie przysługiwać czemuś wcale.

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	za
	(quasi)synonimy:	nazbyt, zanadto, zbytnio
	antonimy:	niezbyt

Cytaty

	Obaj mężczyźni wcale nie byli zbyt piękni. źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1994
	Również nazwy nie są zbyt precyzyjne. źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei, 1992
	Nie opanował jednak tej nowej roli zbyt dobrze. źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1995
	Pan wie, że na peronie nie jest zbyt jasno... źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Bardzo dużo pajacyków, 2005

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

zbyt _ Przym. _{st. równy}, Przysł. _{st. równy} - cecha stopniowalna w Zd. _neg.
szyk: stały: antepozycja

Data ostatniej modyfikacji: 28.05.2024