UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żłobić

Chronologizacja

1814, SL

Pochodzenie

Czasownik od rzeczownika żłób < psł. *želbъ 'żłób, koryto' (pie. *gelebh- / *glebh- 'skrobać, drążyć, żłobić')

1. koleiny

Definicja

przemieszczając się i naciskając swoim ciężarem na podłoże, powodować powstanie w nim podłużnych wgłębień

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

strumień, woda żłobi coś
żłobić bruzdy, koleiny; koryto
żłobić w ziemi

Cytaty

	Przy wysokich temperaturach powierzchnie asfaltowe i asfaltowo-betonowe rozmiękają i ciężkie samochody w takiej nawierzchni żłobią koleiny [...]. źródło: NKJP: Beata Sypuła, (MECH): Żar leje się z nieba, Dziennik Zachodni, 2005-07-30
	Dopiero w okolicach Piaseczna rzeka poszerza swój nurt, żłobi głębokie koryto pośród wyniosłego sosnowego lasu i przyciąga ludzkie osady. źródło: NKJP: Zdzisław Skrok: Wielkie Rozdroże : ćwiczenia terenowe z archeologii wyobraźni, 2008
	Przez dzielnicę przepływa rzeczka o nazwie Sudoł. Dawniej nikomu nie przeszkadzało, że spokojnie tu płynęła, żłobiąc teren. źródło: NKJP: (AC): Degradacja przyrody, Gazeta Krakowska, 2006-10-10
	Płynąc, woda żłobi i wypłukuje warstwy piaszczyste, które poniesione w dół tworzą namulisko u stóp skarpy. źródło: NKJP: (AF): Jak zabezpieczyć groźne skalne osuwisko?, Gazeta Krakowska, 2002-11-06
	Poruszając się zygzakiem, żłobił w piasku charakterystyczny ślad. źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	żłobię	żłobimy
2 os.	żłobisz	żłobicie
3 os.	żłobi	żłobią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żłobiłem +(e)m żłobił	żłobiłam +(e)m żłobiła	żłobiłom +(e)m żłobiło	żłobiliśmy +(e)śmy żłobili	żłobiłyśmy +(e)śmy żłobiły
2 os.	żłobiłeś +(e)ś żłobił	żłobiłaś +(e)ś żłobiła	żłobiłoś +(e)ś żłobiło	żłobiliście +(e)ście żłobili	żłobiłyście +(e)ście żłobiły
3 os.	żłobił	żłobiła	żłobiło	żłobili	żłobiły

bezosobnik: żłobiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę żłobił będę żłobić	będę żłobiła będę żłobić	będę żłobiło będę żłobić	będziemy żłobili będziemy żłobić	będziemy żłobiły będziemy żłobić
2 os.	będziesz żłobił będziesz żłobić	będziesz żłobiła będziesz żłobić	będziesz żłobiło będziesz żłobić	będziecie żłobili będziecie żłobić	będziecie żłobiły będziecie żłobić
3 os.	będzie żłobił będzie żłobić	będzie żłobiła będzie żłobić	będzie żłobiło będzie żłobić	będą żłobili będą żłobić	będą żłobiły będą żłobić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		żłóbmy
2 os.	żłób	żłóbcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żłobiłbym bym żłobił	żłobiłabym bym żłobiła	żłobiłobym bym żłobiło	żłobilibyśmy byśmy żłobili	żłobiłybyśmy byśmy żłobiły
2 os.	żłobiłbyś byś żłobił	żłobiłabyś byś żłobiła	żłobiłobyś byś żłobiło	żłobilibyście byście żłobili	żłobiłybyście byście żłobiły
3 os.	żłobiłby by żłobił	żłobiłaby by żłobiła	żłobiłoby by żłobiło	żłobiliby by żłobili	żłobiłyby by żłobiły

bezosobnik: żłobiono by

bezokolicznik: żłobić

imiesłów przysłówkowy współczesny: żłobiąc

gerundium: żłobienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żłobienie	żłobienia
D.	żłobienia	żłobień
C.	żłobieniu	żłobieniom
B.	żłobienie	żłobienia
N.	żłobieniem	żłobieniami
Ms.	żłobieniu	żłobieniach
W.	żłobienie	żłobienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: żłobiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	żłobiący	żłobiący	żłobiący	żłobiące	żłobiąca
D.	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącej
C.	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącej
B.	żłobiącego	żłobiącego	żłobiący	żłobiące	żłobiącą
N.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącą
Ms.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	żłobiący	żłobiący	żłobiące	żłobiące
D.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiących
C.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym
B.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiące
N.	żłobiącymi	żłobiącymi	żłobiącymi	żłobiącymi
Ms.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: żłobiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	żłobiony	żłobiony	żłobiony	żłobione	żłobiona
D.	żłobionego	żłobionego	żłobionego	żłobionego	żłobionej
C.	żłobionemu	żłobionemu	żłobionemu	żłobionemu	żłobionej
B.	żłobionego	żłobionego	żłobiony	żłobione	żłobioną
N.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobioną
Ms.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	żłobieni	żłobieni	żłobione	żłobione
D.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobionych
C.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym
B.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobione
N.	żłobionymi	żłobionymi	żłobionymi	żłobionymi
Ms.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobionych

odpowiednik aspektowy: wyżłobić

Składnia

żłobić

CO + (w CZYM)

2. napis

Definicja

robić litery lub podłużne znaki na twardej powierzchni, przesuwając po niej ostrym narzędziem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	ryć
	hiperonimy:	wyrzynać

Cytaty

	Z nudów zaczęli żłobić scyzorykiem swoje inicjały na płocie. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954
	[...] cały świat z zapartym tchem śledził ruchy grawera, który na najważniejszym klubowym trofeum z pasją artysty żłobił nazwę zwycięzcy [...]. źródło: NKJP: Rafał Musioł: Kosiarką po oczach, Dziennik Zachodni, 2009-05-29
	W Palestynie pisano tuszem na kruchych skorupach glinianych, podczas gdy w Mezopotamii rylcem żłobiono znaki klinowe na grubych, wypalanych tabliczkach. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963
	Wiele napisów nagrobnych można tu odczytać jedynie za pomocą rąk, wodząc palcami po zatartych rowkach, żłobionych kiedyś przez literników. źródło: NKJP: Grosz dla umarłych, Dziennik Polski, 2001-05-05
	Z uwagą przyglądał się smukłym, gęsto żłobionym kolumnom jońskim, których głowice kojarzyły mu się z zakręconymi rogami baranimi albo muszlami. źródło: NKJP: (xx): Sprawdź się, gimnazjalisto, Dziennik Bałtycki, 2001-10-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	żłobię	żłobimy
2 os.	żłobisz	żłobicie
3 os.	żłobi	żłobią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żłobiłem +(e)m żłobił	żłobiłam +(e)m żłobiła	żłobiłom +(e)m żłobiło	żłobiliśmy +(e)śmy żłobili	żłobiłyśmy +(e)śmy żłobiły
2 os.	żłobiłeś +(e)ś żłobił	żłobiłaś +(e)ś żłobiła	żłobiłoś +(e)ś żłobiło	żłobiliście +(e)ście żłobili	żłobiłyście +(e)ście żłobiły
3 os.	żłobił	żłobiła	żłobiło	żłobili	żłobiły

bezosobnik: żłobiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę żłobił będę żłobić	będę żłobiła będę żłobić	będę żłobiło będę żłobić	będziemy żłobili będziemy żłobić	będziemy żłobiły będziemy żłobić
2 os.	będziesz żłobił będziesz żłobić	będziesz żłobiła będziesz żłobić	będziesz żłobiło będziesz żłobić	będziecie żłobili będziecie żłobić	będziecie żłobiły będziecie żłobić
3 os.	będzie żłobił będzie żłobić	będzie żłobiła będzie żłobić	będzie żłobiło będzie żłobić	będą żłobili będą żłobić	będą żłobiły będą żłobić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		żłóbmy
2 os.	żłób	żłóbcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żłobiłbym bym żłobił	żłobiłabym bym żłobiła	żłobiłobym bym żłobiło	żłobilibyśmy byśmy żłobili	żłobiłybyśmy byśmy żłobiły
2 os.	żłobiłbyś byś żłobił	żłobiłabyś byś żłobiła	żłobiłobyś byś żłobiło	żłobilibyście byście żłobili	żłobiłybyście byście żłobiły
3 os.	żłobiłby by żłobił	żłobiłaby by żłobiła	żłobiłoby by żłobiło	żłobiliby by żłobili	żłobiłyby by żłobiły

bezosobnik: żłobiono by

bezokolicznik: żłobić

imiesłów przysłówkowy współczesny: żłobiąc

gerundium: żłobienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żłobienie	żłobienia
D.	żłobienia	żłobień
C.	żłobieniu	żłobieniom
B.	żłobienie	żłobienia
N.	żłobieniem	żłobieniami
Ms.	żłobieniu	żłobieniach
W.	żłobienie	żłobienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: żłobiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	żłobiący	żłobiący	żłobiący	żłobiące	żłobiąca
D.	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącej
C.	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącej
B.	żłobiącego	żłobiącego	żłobiący	żłobiące	żłobiącą
N.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącą
Ms.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	żłobiący	żłobiący	żłobiące	żłobiące
D.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiących
C.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym
B.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiące
N.	żłobiącymi	żłobiącymi	żłobiącymi	żłobiącymi
Ms.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: żłobiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	żłobiony	żłobiony	żłobiony	żłobione	żłobiona
D.	żłobionego	żłobionego	żłobionego	żłobionego	żłobionej
C.	żłobionemu	żłobionemu	żłobionemu	żłobionemu	żłobionej
B.	żłobionego	żłobionego	żłobiony	żłobione	żłobioną
N.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobioną
Ms.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	żłobieni	żłobieni	żłobione	żłobione
D.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobionych
C.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym
B.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobione
N.	żłobionymi	żłobionymi	żłobionymi	żłobionymi
Ms.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobionych

odpowiednik aspektowy: wyżłobić

Składnia

żłobić

CO + (CZYM) + (na CZYM|w CZYM)

3. ścianę

Definicja

występować jako bardzo widoczny podłużny kształt na określonej powierzchni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

	Stare miasto wyglądało, jakby za chwilę miało się rozpaść. Ściany żłobiła siatka pęknięć. źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010
	Krajobraz wzgórz tworzą ukształtowane formy geomorficzne wzgórz o stromych zboczach, żłobione siecią wąwozów. źródło: NKJP: Internet
	Zmęczoną twarz komendanta żłobiły głębsze bruzdy. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	Książę ściągnął brwi tak mocno, że pojawiła się między nimi pionowa kreska, żłobiąca gładkie czoło. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006
	Magda nie potrafiła się maskować, ilekroć usłyszała o cudzym nieszczęściu, półuśmiech żłobił jej grube namiętne wargi [...]. źródło: NKJP: Tomasz Jastrun: Rzeka podziemna, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	żłobię	żłobimy
2 os.	żłobisz	żłobicie
3 os.	żłobi	żłobią

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żłobiłem +(e)m żłobił	żłobiłam +(e)m żłobiła	żłobiłom +(e)m żłobiło	żłobiliśmy +(e)śmy żłobili	żłobiłyśmy +(e)śmy żłobiły
2 os.	żłobiłeś +(e)ś żłobił	żłobiłaś +(e)ś żłobiła	żłobiłoś +(e)ś żłobiło	żłobiliście +(e)ście żłobili	żłobiłyście +(e)ście żłobiły
3 os.	żłobił	żłobiła	żłobiło	żłobili	żłobiły

bezosobnik: żłobiono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę żłobił będę żłobić	będę żłobiła będę żłobić	będę żłobiło będę żłobić	będziemy żłobili będziemy żłobić	będziemy żłobiły będziemy żłobić
2 os.	będziesz żłobił będziesz żłobić	będziesz żłobiła będziesz żłobić	będziesz żłobiło będziesz żłobić	będziecie żłobili będziecie żłobić	będziecie żłobiły będziecie żłobić
3 os.	będzie żłobił będzie żłobić	będzie żłobiła będzie żłobić	będzie żłobiło będzie żłobić	będą żłobili będą żłobić	będą żłobiły będą żłobić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		żłóbmy
2 os.	żłób	żłóbcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	żłobiłbym bym żłobił	żłobiłabym bym żłobiła	żłobiłobym bym żłobiło	żłobilibyśmy byśmy żłobili	żłobiłybyśmy byśmy żłobiły
2 os.	żłobiłbyś byś żłobił	żłobiłabyś byś żłobiła	żłobiłobyś byś żłobiło	żłobilibyście byście żłobili	żłobiłybyście byście żłobiły
3 os.	żłobiłby by żłobił	żłobiłaby by żłobiła	żłobiłoby by żłobiło	żłobiliby by żłobili	żłobiłyby by żłobiły

bezosobnik: żłobiono by

bezokolicznik: żłobić

imiesłów przysłówkowy współczesny: żłobiąc

gerundium: żłobienie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	żłobienie	żłobienia
D.	żłobienia	żłobień
C.	żłobieniu	żłobieniom
B.	żłobienie	żłobienia
N.	żłobieniem	żłobieniami
Ms.	żłobieniu	żłobieniach
W.	żłobienie	żłobienia

imiesłów przymiotnikowy czynny: żłobiący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	żłobiący	żłobiący	żłobiący	żłobiące	żłobiąca
D.	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącego	żłobiącej
C.	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącemu	żłobiącej
B.	żłobiącego	żłobiącego	żłobiący	żłobiące	żłobiącą
N.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącą
Ms.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	żłobiący	żłobiący	żłobiące	żłobiące
D.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiących
C.	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym	żłobiącym
B.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiące
N.	żłobiącymi	żłobiącymi	żłobiącymi	żłobiącymi
Ms.	żłobiących	żłobiących	żłobiących	żłobiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: żłobiony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	żłobiony	żłobiony	żłobiony	żłobione	żłobiona
D.	żłobionego	żłobionego	żłobionego	żłobionego	żłobionej
C.	żłobionemu	żłobionemu	żłobionemu	żłobionemu	żłobionej
B.	żłobionego	żłobionego	żłobiony	żłobione	żłobioną
N.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobioną
Ms.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	żłobieni	żłobieni	żłobione	żłobione
D.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobionych
C.	żłobionym	żłobionym	żłobionym	żłobionym
B.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobione
N.	żłobionymi	żłobionymi	żłobionymi	żłobionymi
Ms.	żłobionych	żłobionych	żłobionych	żłobionych

Składnia

żłobić

Data ostatniej modyfikacji: 05.04.2017