UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sprzymierzeniec

Chronologizacja

SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik od pierwotnego imiesłowu sprzymierzony.
Zob. sprzymierzyć (się)

1. księcia

Definicja

osoba, która popiera inną osobę i w razie potrzeby jej pomaga

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

Relacje znaczeniowe

synonimy:

sojusznik

Połączenia

główny; cenny; potężny, silny; wielki; najbliższy, najlepszy; niezwykły, wspaniały; nieoczekiwany, niespodziewany; tajemniczy; cichy; potencjalny; pożądany; naturalny; dotychczasowy, niedawny, nowy; mój, nasz... sprzymierzeniec
sprzymierzeniec narodu
sprzymierzeniec w walce o coś
sprzymierzeniec i partner, sprzymierzeniec i wróg; przyjaciel i sprzymierzeniec
grono sprzymierzeńców
szukać, poszukać sprzymierzeńca
mieć; znaleźć; zyskać sprzymierzeńca
być, stać się sprzymierzeńcem

Cytaty

	Spojrzał na ojca. Nie, nie znajdzie w nim sprzymierzeńca. Ojciec nigdy nie przeciwstawiał się matce, nigdy nie miał własnego zdania. źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
	W opinii nauczycieli, ich sprzymierzeńcem w staraniach o zwalczanie przemocy w szkołach jest przede wszystkim dyrekcja, w mniejszym stopniu rodzice i instytucje zewnętrzne. źródło: NKJP: (red): Nauczyciele twierdzą: uczniowie nas prowokują. (Szkoła bez przemocy), Dziennik Łódzki, 2006-05-02
	22 czerwca 1941, Hitler rozpoczął kroki wojenne przeciwko ZSRR. Układ sił w świecie uległ gruntownej zmianie. Stalin, dotychczasowy sprzymierzeniec Hitlera, został wbrew swej woli wepchnięty do obozu Sprzymierzonych. źródło: NKJP: Kazimierz Osmecki Iranek: Powołanie i przeznaczenie : wspomnienia oficera Komendy Głównej AK, 2004
	Towarzystwa ubezpieczeniowe zwodzące klientów przy wypłacie odszkodowania mają sprzymierzeńców wśród lekarzy orzeczników. źródło: NKJP: Andrzej Makowski: Trzeba dobijać się o swoje sprawy, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2001-01-24
	Nazywali się opozycjonistami, a byli, jak się okazało, sprzymierzeńcami komunistów. źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Rozmowy polskie w latach 1995-2008, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sprzymierzeniec	sprzymierzeńcy	ndepr
M.	sprzymierzeniec	sprzymierzeńce	depr
D.	sprzymierzeńca	sprzymierzeńców
C.	sprzymierzeńcowi	sprzymierzeńcom
B.	sprzymierzeńca	sprzymierzeńców
N.	sprzymierzeńcem	sprzymierzeńcami
Ms.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńcach
W.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńcy	ndepr
W.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńce	depr

Składnia

	+	sprzymierzeniec	+	(KOGO)
	+	sprzymierzeniec	+	(CZYJ)

2. Polski

Definicja

państwo, które zawarło z innym państwem przymierze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	aliant, sojusznik
	antonimy:	wróg

Połączenia

polityczny; austriacki; główny, najbliższy; potężny, silny; wielki; wierny; naturalny; cichy; dotychczasowy, niedawny sprzymierzeniec; zachodni; nasi sprzymierzeńcy
sprzymierzeniec Niemiec, Polski, Rosji...; sprzymierzeńcy cesarstwa
przyjaciel i sprzymierzeniec
w roli sprzymierzeńca; grono sprzymierzeńców
szukać, poszukać sprzymierzeńca
mieć; znaleźć; zyskać sprzymierzeńca
być, stać się sprzymierzeńcem

Cytaty

	Jako antagonistka Serbii była Bułgaria pożądanym sprzymierzeńcem dla Austro-Węgier. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967
	Nowe demokracje europejskie, w tym Polska, postrzegały Amerykę jako naturalnego sprzymierzeńca i patrona gwarantującego sukces reform politycznych i gospodarczych. źródło: NKJP: Ciemna strona człowieka, Dziennik Polski, 2001-09-22
	Stany Zjednoczone i ich sprzymierzeńcy muszą nalegać na bezwarunkowe uwolnienie wszystkich zakładników bez uprzednich negocjacji. źródło: NKJP: Henry Kissinger; Tłumaczyła Mak: Henry Kissinger stawia na ostrzu noża kwestię polityki USA w konflikcie bośniackim, Gazeta Wyborcza, 1995-06-12
	Wśród wielu poglądów polityczno-społecznych Ojca Pio na przypomnienie zasługuje jego szczególny stosunek do polityki Włoch biorących udział w II wojnie światowej w roli sprzymierzeńców hitlerowskich Niemiec. źródło: NKJP: Błażej Strzechmiński OFMCap: Ojciec Pio i polityka, Głos Ojca Pio, 2007-10
	Beck usiłował prowadzić politykę zbliżenia z sąsiadami, a zwłaszcza z Niemcami, nawet kosztem relacji z zachodnimi sprzymierzeńcami. źródło: NKJP: Kazimierz Michał Ujazdowski: Żywotność konserwatyzmu: idee polityczne Adolfa Bocheńskiego, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sprzymierzeniec	sprzymierzeńcy	ndepr
M.	sprzymierzeniec	sprzymierzeńce	depr
D.	sprzymierzeńca	sprzymierzeńców
C.	sprzymierzeńcowi	sprzymierzeńcom
B.	sprzymierzeńca	sprzymierzeńców
N.	sprzymierzeńcem	sprzymierzeńcami
Ms.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńcach
W.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńcy	ndepr
W.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńce	depr

Składnia

	+	sprzymierzeniec	+	(KOGO)
	+	sprzymierzeniec	+	(CZYJ)

3. choroby

Definicja

coś, co tworzy dobre warunki do czegoś lub dla kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

naturalny; wielki; najlepszy sprzymierzeniec
sprzymierzeniec choroby; człowieka

Cytaty

	Dym tytoniowy to sprzymierzeniec chorób nowotworowych. źródło: NKJP: Alicja Sawicka: Spotkanie dla uczniów gimnazjum i rodziców. Nikotynizm, Wychowawca, 2008-09
	Największym sprzymierzeńcem zdrowego serca jest ruch. źródło: NKJP: (has): Jedz, pij i nie popuszczaj pasa. Właśnie w święta! [porady], Gazeta Pomorska, 2009-12-19
	Dużym sprzymierzeńcem w tworzeniu zbiorników małej retencji na naszym terenie jest bóbr. źródło: NKJP: Aneta Szarlik-Fac: NASZE LASY (19). Mała retencja wodna, Mazowieckie To i Owo, 2006-03-12
	Czas to rzadko sprzymierzeniec człowieka, częściej wróg - i to śmiertelny [...]. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003
	[...] znów mieliśmy do pokonania las i znów czekaliśmy na naszego sprzymierzeńca - zmrok. źródło: NKJP: Elwira Kucharska: Siła przyciągania, czyli polskie losy, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sprzymierzeniec	sprzymierzeńcy	ndepr
M.	sprzymierzeniec	sprzymierzeńce	depr
D.	sprzymierzeńca	sprzymierzeńców
C.	sprzymierzeńcowi	sprzymierzeńcom
B.	sprzymierzeńca	sprzymierzeńców
N.	sprzymierzeńcem	sprzymierzeńcami
Ms.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńcach
W.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńcy	ndepr
W.	sprzymierzeńcu	sprzymierzeńce	depr

Składnia

sprzymierzeniec

(KOGO/CZEGO )

Data ostatniej modyfikacji: 04.01.2014