UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kotwiczyć

Chronologizacja

1949, SJPDor

Pochodzenie

Zob. kotwica

1.a statek

Definicja

spuszczać kotwicę, która zagłębiając się w dno, zatrzymuje obiekt pływający

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zakotwiczać
hiperonimy:  zatrzymywać

Połączenia

  • kotwiczyć okręt, statek, żaglówkę

Cytaty

Jeśli widoczność w akwenie jest dobra, akcja zajmuje ochotnikom znacznie mniej czasu. – Jeśli znamy przypuszczalne miejsce, to tam kotwiczymy.

źródło: NKJP: Podwodni strażacy, Polska Głos Wielkopolski, 2006-01-12

Żegluga Krakowska cumuje niedaleko mostu Kotlarskiego 17 barek i spychaczy. W maju 2005 r. podpisała z RZGW umowę, według której mogła je kotwiczyć w jednym rzędzie na długości 280 m.

źródło: NKJP: (MP): Uparta flotylla, Gazeta Krakowska, 2006-01-10

- Czternastoosobowa załoga pełni rolę służebną wobec tak samo licznej ekipy naukowej. Płyniemy, gdzie nam każą i kotwiczymy, gdzie nam każą.

źródło: NKJP: Zbigniew Gach: Zstępowanie do głębi, Dziennik Bałtycki, 1999-09-10

Podczas niewiele więcej niż pięciodniowego rejsu wybierałem do kotwiczenia na noc zwykle miejsca odosobnione.

źródło: NKJP: Przemysław Sienkiewicz, Ryszard Nowak, Agata Bączek Kurski: Jak żeglarz z żeglarzem cd., Gazeta Wyborcza, 1998-10-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kotwiczę
kotwiczymy
2 os. kotwiczysz
kotwiczycie
3 os. kotwiczy
kotwiczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kotwiczyłem
+(e)m kotwiczył
kotwiczyłam
+(e)m kotwiczyła
kotwiczyłom
+(e)m kotwiczyło
kotwiczyliśmy
+(e)śmy kotwiczyli
kotwiczyłyśmy
+(e)śmy kotwiczyły
2 os. kotwiczyłeś
+(e)ś kotwiczył
kotwiczyłaś
+(e)ś kotwiczyła
kotwiczyłoś
+(e)ś kotwiczyło
kotwiczyliście
+(e)ście kotwiczyli
kotwiczyłyście
+(e)ście kotwiczyły
3 os. kotwiczył
kotwiczyła
kotwiczyło
kotwiczyli
kotwiczyły

bezosobnik: kotwiczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kotwiczył
będę kotwiczyć
będę kotwiczyła
będę kotwiczyć
będę kotwiczyło
będę kotwiczyć
będziemy kotwiczyli
będziemy kotwiczyć
będziemy kotwiczyły
będziemy kotwiczyć
2 os. będziesz kotwiczył
będziesz kotwiczyć
będziesz kotwiczyła
będziesz kotwiczyć
będziesz kotwiczyło
będziesz kotwiczyć
będziecie kotwiczyli
będziecie kotwiczyć
będziecie kotwiczyły
będziecie kotwiczyć
3 os. będzie kotwiczył
będzie kotwiczyć
będzie kotwiczyła
będzie kotwiczyć
będzie kotwiczyło
będzie kotwiczyć
będą kotwiczyli
będą kotwiczyć
będą kotwiczyły
będą kotwiczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kotwiczmy
2 os. kotwicz
kotwiczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kotwiczyłbym
bym kotwiczył
kotwiczyłabym
bym kotwiczyła
kotwiczyłobym
bym kotwiczyło
kotwiczylibyśmy
byśmy kotwiczyli
kotwiczyłybyśmy
byśmy kotwiczyły
2 os. kotwiczyłbyś
byś kotwiczył
kotwiczyłabyś
byś kotwiczyła
kotwiczyłobyś
byś kotwiczyło
kotwiczylibyście
byście kotwiczyli
kotwiczyłybyście
byście kotwiczyły
3 os. kotwiczyłby
by kotwiczył
kotwiczyłaby
by kotwiczyła
kotwiczyłoby
by kotwiczyło
kotwiczyliby
by kotwiczyli
kotwiczyłyby
by kotwiczyły

bezosobnik: kotwiczono by

bezokolicznik: kotwiczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kotwicząc

gerundium: kotwiczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kotwiczenie
kotwiczenia
D. kotwiczenia
kotwiczeń
C. kotwiczeniu
kotwiczeniom
B. kotwiczenie
kotwiczenia
N. kotwiczeniem
kotwiczeniami
Ms. kotwiczeniu
kotwiczeniach
W. kotwiczenie
kotwiczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kotwiczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kotwiczący
kotwiczący
kotwiczący
kotwiczące
kotwicząca
D. kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącej
C. kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącej
B. kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczący
kotwiczące
kotwiczącą
N. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącą
Ms. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kotwiczący
kotwiczący
kotwiczące
kotwiczące
D. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
C. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
B. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczące
N. kotwiczącymi
kotwiczącymi
kotwiczącymi
kotwiczącymi
Ms. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kotwiczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kotwiczony
kotwiczony
kotwiczony
kotwiczone
kotwiczona
D. kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczonej
C. kotwiczonemu
kotwiczonemu
kotwiczonemu
kotwiczonemu
kotwiczonej
B. kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczony
kotwiczone
kotwiczoną
N. kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczoną
Ms. kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kotwiczeni
kotwiczeni
kotwiczone
kotwiczone
D. kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
C. kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
B. kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczone
N. kotwiczonymi
kotwiczonymi
kotwiczonymi
kotwiczonymi
Ms. kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych

odpowiednik aspektowy: zakotwiczyć

Składnia

bez ograniczeń + kotwiczyć +
(CO) + GDZIE

1.b o statku

Definicja

stać w miejscu, będą utrzymywanym przez opuszczoną kotwicę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport wodny

Relacje znaczeniowe

synonimy:  coś stoi na kotwicy

Połączenia

  • okręt, statek, żaglówka kotwiczy gdzieś

Cytaty

Całe kotwicowisko nr 3 znalazło się wewnątrz wód morza terytorialnego NRD. Pojawia się pytanie, gdzie będą mogły bezpiecznie kotwiczyć statki o zanurzeniu powyżej 38 stóp.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Awantura o rynnę, Gazeta Wyborcza, 1994-07-02

W służbie hitlerowskiej marynarki wojennej „Steuben” pełnił funkcję okrętu-bazy i kotwiczył w portach Morza Północnego i Bałtyckiego.

źródło: NKJP: Marcin Jamkowski: Duchy z głębin Bałtyku, 2010

Obok „Mikołaja Reja” stał więc [... ] czternastotysięcznik „Charlotte Maersk” z Kopenhagi, trawler rybacki „Sir Admiral” z Ciudad Panama i „Venture Sky” z Londynu. Dalej kotwiczyły inne statki.

źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995

Gdy okręt wojenny kotwiczący w porcie Bar ostrzelał natowski samolot [...], dyrektor portu ostrzegł wojskowych, że jeśli będą strzelać z cywilnego portu, zostaną wyrzuceni na morze.

źródło: NKJP: Paweł Smoleński: A z tyłu zawsze Serbia, Gazeta Wyborcza, 1999-04-24

Żywność, której zabrakło, pożyczono od załogi kotwiczącego obok jachtu francuskiego.

źródło: NKJP: Jacek Sieński: Wzdłuż Patagonii, Dziennik Bałtycki, 1999-06-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kotwiczę
kotwiczymy
2 os. kotwiczysz
kotwiczycie
3 os. kotwiczy
kotwiczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kotwiczyłem
+(e)m kotwiczył
kotwiczyłam
+(e)m kotwiczyła
kotwiczyłom
+(e)m kotwiczyło
kotwiczyliśmy
+(e)śmy kotwiczyli
kotwiczyłyśmy
+(e)śmy kotwiczyły
2 os. kotwiczyłeś
+(e)ś kotwiczył
kotwiczyłaś
+(e)ś kotwiczyła
kotwiczyłoś
+(e)ś kotwiczyło
kotwiczyliście
+(e)ście kotwiczyli
kotwiczyłyście
+(e)ście kotwiczyły
3 os. kotwiczył
kotwiczyła
kotwiczyło
kotwiczyli
kotwiczyły

bezosobnik: kotwiczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kotwiczył
będę kotwiczyć
będę kotwiczyła
będę kotwiczyć
będę kotwiczyło
będę kotwiczyć
będziemy kotwiczyli
będziemy kotwiczyć
będziemy kotwiczyły
będziemy kotwiczyć
2 os. będziesz kotwiczył
będziesz kotwiczyć
będziesz kotwiczyła
będziesz kotwiczyć
będziesz kotwiczyło
będziesz kotwiczyć
będziecie kotwiczyli
będziecie kotwiczyć
będziecie kotwiczyły
będziecie kotwiczyć
3 os. będzie kotwiczył
będzie kotwiczyć
będzie kotwiczyła
będzie kotwiczyć
będzie kotwiczyło
będzie kotwiczyć
będą kotwiczyli
będą kotwiczyć
będą kotwiczyły
będą kotwiczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kotwiczmy
2 os. kotwicz
kotwiczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kotwiczyłbym
bym kotwiczył
kotwiczyłabym
bym kotwiczyła
kotwiczyłobym
bym kotwiczyło
kotwiczylibyśmy
byśmy kotwiczyli
kotwiczyłybyśmy
byśmy kotwiczyły
2 os. kotwiczyłbyś
byś kotwiczył
kotwiczyłabyś
byś kotwiczyła
kotwiczyłobyś
byś kotwiczyło
kotwiczylibyście
byście kotwiczyli
kotwiczyłybyście
byście kotwiczyły
3 os. kotwiczyłby
by kotwiczył
kotwiczyłaby
by kotwiczyła
kotwiczyłoby
by kotwiczyło
kotwiczyliby
by kotwiczyli
kotwiczyłyby
by kotwiczyły

bezosobnik: kotwiczono by

bezokolicznik: kotwiczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kotwicząc

gerundium: kotwiczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kotwiczenie
kotwiczenia
D. kotwiczenia
kotwiczeń
C. kotwiczeniu
kotwiczeniom
B. kotwiczenie
kotwiczenia
N. kotwiczeniem
kotwiczeniami
Ms. kotwiczeniu
kotwiczeniach
W. kotwiczenie
kotwiczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kotwiczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kotwiczący
kotwiczący
kotwiczący
kotwiczące
kotwicząca
D. kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącej
C. kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącej
B. kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczący
kotwiczące
kotwiczącą
N. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącą
Ms. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kotwiczący
kotwiczący
kotwiczące
kotwiczące
D. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
C. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
B. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczące
N. kotwiczącymi
kotwiczącymi
kotwiczącymi
kotwiczącymi
Ms. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących

odpowiednik aspektowy: zakotwiczyć

Składnia

bez ograniczeń + kotwiczyć +
GDZIE

2. w murze

Definicja

przytwierdzać w sposób uniemożliwiający przesunięcie się lub obrócenie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przymocowywać

Cytaty

Po oszacowaniu podjęliśmy się wzmocnienia narożnika. Po ustaleniach inwestora decyzja zapadła, że wzmacniamy narożnik stemplami, podpieramy, kotwiczymy i podkopujemy narożnik fundamentów.

źródło: Internet: Pękające ściany nośne w domu z lat 80-tych. (forum.muratordom.pl)

Nie ma podstaw do nakładania na użytkowników szaf S1 obowiązku mocowania (kotwiczenia) urządzenia do przechowywania broni lub amunicji. Szafy na broń spełniające wymagania co najmniej klasy S1 według normy PN-EN 14450, nie muszą być mocowane trwale do elementów konstrukcyjnych budynku.

źródło: Internet: Szafy na broń spełniające wymagania co najmniej klasy S1, nie muszą być mocowane trwale do elementów konstrukcyjnych budynku (trybun.org.pl)

– Stawek oparł but na żelaznej klamrze, kotwiczącej w ziemi jeden z bali rusztowania.

źródło: Internet: Marcin Wroński: Officium Secretum, 2010 (books.google.pl)

- Zrobiliśmy fundamenty pod pięć nowych podpór, które staną dokładnie w tym samym miejscu, gdzie stare [...] - Został także wykonany bęben kotwiczący liny nośne oraz ogólnodostępne toalety w Kuźnicach i na Kasprowym Wierchu.

źródło: Internet: Kolejka na Kasprowy (e-zakopane.info)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kotwiczę
kotwiczymy
2 os. kotwiczysz
kotwiczycie
3 os. kotwiczy
kotwiczą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kotwiczyłem
+(e)m kotwiczył
kotwiczyłam
+(e)m kotwiczyła
kotwiczyłom
+(e)m kotwiczyło
kotwiczyliśmy
+(e)śmy kotwiczyli
kotwiczyłyśmy
+(e)śmy kotwiczyły
2 os. kotwiczyłeś
+(e)ś kotwiczył
kotwiczyłaś
+(e)ś kotwiczyła
kotwiczyłoś
+(e)ś kotwiczyło
kotwiczyliście
+(e)ście kotwiczyli
kotwiczyłyście
+(e)ście kotwiczyły
3 os. kotwiczył
kotwiczyła
kotwiczyło
kotwiczyli
kotwiczyły

bezosobnik: kotwiczono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę kotwiczył
będę kotwiczyć
będę kotwiczyła
będę kotwiczyć
będę kotwiczyło
będę kotwiczyć
będziemy kotwiczyli
będziemy kotwiczyć
będziemy kotwiczyły
będziemy kotwiczyć
2 os. będziesz kotwiczył
będziesz kotwiczyć
będziesz kotwiczyła
będziesz kotwiczyć
będziesz kotwiczyło
będziesz kotwiczyć
będziecie kotwiczyli
będziecie kotwiczyć
będziecie kotwiczyły
będziecie kotwiczyć
3 os. będzie kotwiczył
będzie kotwiczyć
będzie kotwiczyła
będzie kotwiczyć
będzie kotwiczyło
będzie kotwiczyć
będą kotwiczyli
będą kotwiczyć
będą kotwiczyły
będą kotwiczyć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. kotwiczmy
2 os. kotwicz
kotwiczcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. kotwiczyłbym
bym kotwiczył
kotwiczyłabym
bym kotwiczyła
kotwiczyłobym
bym kotwiczyło
kotwiczylibyśmy
byśmy kotwiczyli
kotwiczyłybyśmy
byśmy kotwiczyły
2 os. kotwiczyłbyś
byś kotwiczył
kotwiczyłabyś
byś kotwiczyła
kotwiczyłobyś
byś kotwiczyło
kotwiczylibyście
byście kotwiczyli
kotwiczyłybyście
byście kotwiczyły
3 os. kotwiczyłby
by kotwiczył
kotwiczyłaby
by kotwiczyła
kotwiczyłoby
by kotwiczyło
kotwiczyliby
by kotwiczyli
kotwiczyłyby
by kotwiczyły

bezosobnik: kotwiczono by

bezokolicznik: kotwiczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kotwicząc

gerundium: kotwiczenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kotwiczenie
kotwiczenia
D. kotwiczenia
kotwiczeń
C. kotwiczeniu
kotwiczeniom
B. kotwiczenie
kotwiczenia
N. kotwiczeniem
kotwiczeniami
Ms. kotwiczeniu
kotwiczeniach
W. kotwiczenie
kotwiczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kotwiczący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kotwiczący
kotwiczący
kotwiczący
kotwiczące
kotwicząca
D. kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczącej
C. kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącemu
kotwiczącej
B. kotwiczącego
kotwiczącego
kotwiczący
kotwiczące
kotwiczącą
N. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącą
Ms. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kotwiczący
kotwiczący
kotwiczące
kotwiczące
D. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
C. kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
kotwiczącym
B. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczące
N. kotwiczącymi
kotwiczącymi
kotwiczącymi
kotwiczącymi
Ms. kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących
kotwiczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kotwiczony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. kotwiczony
kotwiczony
kotwiczony
kotwiczone
kotwiczona
D. kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczonej
C. kotwiczonemu
kotwiczonemu
kotwiczonemu
kotwiczonemu
kotwiczonej
B. kotwiczonego
kotwiczonego
kotwiczony
kotwiczone
kotwiczoną
N. kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczoną
Ms. kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. kotwiczeni
kotwiczeni
kotwiczone
kotwiczone
D. kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
C. kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
kotwiczonym
B. kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczone
N. kotwiczonymi
kotwiczonymi
kotwiczonymi
kotwiczonymi
Ms. kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych
kotwiczonych

odpowiednik aspektowy: zakotwiczyć

Składnia

bez ograniczeń + kotwiczyć +
CO + (GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 19.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj