UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

smutno

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: przysłówek

stopień równy	smutno
stopień wyższy	smutniej

Pochodzenie

Zob. smucić

1. komuś wyjeżdżać

Definicja

tak, że nie ma powodów do uśmiechu, bo dzieje się lub wydarzyło się coś, co jest złe, nieprzyjemne lub niekorzystne dla nas

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	niewesoło
	antonimy:	wesoło
	hiperonimy:	przykro

Połączenia

cholernie, niezmiernie, ogromnie, okropnie, potwornie, przeraźliwie, strasznie; dziwnie smutno
smutno i ciężko, smutno i przykro, smutno i tęskno, smutno i źle; ciężko i smutno, przykro i smutno
smutno patrzeć, pomyśleć; opuszczać kogoś/coś, wyjeżdżać; smutno robi się, zrobiło się komuś (na duszy, w sercu)
bardzo, trochę smutno

Cytaty

	- Strasznie mi smutno. Nie wiem, dlaczego ja jestem inna niż inne dziewczyny. Każdy człowiek ma kogoś... coś... choćby jakieś miejsce... a ja? Ja tylko wciąż kogoś żegnam. źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993
	Aj, jaki piękny ogród! Aż smutno patrzeć. Ułany podeptały wszystkie grządki: takie chamy. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	Wierzę jednak, że moja kariera w kadrze jeszcze się nie skończyła. Będzie mi smutno wyjechać ze Szwecji, chociaż najgorsze, czyli wyjazd z Polski, mam już za sobą. źródło: NKJP: Dariusz Wołowski: Hokeista NHL Mariusz Czerkawski specjalnie dla „Gazety”, Gazeta Wyborcza, 1993-10-08
	Te pigułki niech pan sobie zażywa, gdyby się robiło smutno. Robert bierze je bez przekonania i chowa do kieszeni; nie jest mu smutno, że będzie musiał umrzeć, żal mu raczej, że tak niewiele żył za życia. źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Senność, 2009
	Wtedy dopiero zrozumiała, że wiele nie zdziałała, najwyżej ośmieszyła się, i zrobiło jej się jeszcze smutniej. „To tak już będzie zawsze? - pomyślała. - Taka obcość, taka obojętność? To przecież okropne!” źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1995

Składnia

(BYĆ)	+	smutno	+	KOMU +
(BYĆ)	+	smutno	+	(KOMU) + BEZOKOLICZNIK
(BYĆ)	+	smutno	+	(KOMU) + że ZDANIE
Cz	+	smutno	+	(KOMU)

2. kiwać głową

Definicja

w sposób pozwalający wnioskować, że dana osoba odczuwa smutek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	niewesoło, smętnie, smutliwie
	antonimy:	radośnie

Połączenia

niezmiernie smutno
dodać/dodawać, mówić, odpowiedzieć, odrzec, powiedzieć, rzec; kiwać głową, pokiwać głową, popatrzeć, spojrzeć na kogoś, uśmiechnąć się/uśmiechać się, westchnąć smutno
bardzo smutno

Cytaty

	– Tego ja panu nie powiem. Tylko mój ojciec mógłby panu to potwierdzić. Ale, niestety, nie żyje... – Taak – pokiwał smutno głową. – Mało z naszej obozowej paczki zostało. Ile pański ojciec miał lat, jak umarł? źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	– Pewnie, że przydałyby się te pieniądze. Trzeba węgiel kupić na zimę, sporo idzie też na leki. Mąż czekał na odszkodowanie i się nie doczekał – mówi smutno kobieta. źródło: NKJP: Monika Krężel: Przymusowe czekanie, Trybuna Śląska, 2003-09-29
	Rozmowa ze zbieraczami okazała się męczącym przeżyciem. Pierwszy ze złomiarzy, Andrzej Walburg, spojrzał smutno na komisarza zza szkieł swoich okularów w grubej czarnej oprawce. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Nie ma takiego miasta, 2010
	– To prawda – przytaknął i bezwiednie przejechał mi ręką po włosach. – Boję się jednak, że jest już za późno. – Zgarbił się, po czym westchnął smutno i wyszedł, nie obejrzawszy się nawet za siebie. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005
	Uśmiechała się coraz smutniej, już skryta w chłodnym mroku alei [...]. - Żegnaj. Ja ciebie też nie zapomnę - powiedziała szybko i prawie biegiem puściła się w stronę dworu, czując na swoich drżących plecach jego wzrok. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992

Składnia

smutno

3. brzmieć

Definicja

tak, że wywołuje to ujemne wrażenie, wprowadzając nastrój przygnębienia, melancholii i zadumy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ponuro, smętnie

Połączenia

rozpaczliwie smutno
ciemno i smutno, ponuro i smutno, pusto i smutno, szaro i smutno
brzmieć, wyglądać; robi się, zrobiło się smutno
bardzo, trochę smutno

Cytaty

	Wracamy, całą drogę słucha swojego pasma. Za oknami jest coraz smutniej, jesienniej, kwitną wrzosy. źródło: NKJP: Bogusława Jędrasik: Gorączka opowiadania wyuzdane, 2007
	Szałas wyglądał smutno, ścianki skrzywiły się, liście okrywających je gałęzi wyschły i poskręcały się, igły pożółkły. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961
	Niewidoczny dla mnie organista grał sonaty Salomona Rossiego. Stara i teraz, w tym miejscu, jakoś smutno brzmiąca muzyka. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Lapidarium I-III, 2008
	Na przystanku nikogo, śmietnik się pali. Zapaliłem, ciemno się zrobiło, smutno się zrobiło, deszcz ze śniegiem, dobrze, że nasza wiata ma dach. źródło: NKJP: Michał Witkowski: Margot, 2009
	Dominuje szarość, bo szarzy są ludzie, szare ich nieładne twarze, szary los. Brzydko tu i rozpaczliwie smutno w zadeszczonych zaułkach krakowskiego Kazimierza. źródło: NKJP: Władysław Cybulski: „Szczęśliwy człowiek”, Dziennik Polski, 2001-02-16

Składnia

smutno

Data ostatniej modyfikacji: 18.01.2024