Chronologizacja
Znaczenie niejasne
Pochodzenie
psł. *o(b)snova 'nici nawinięte na krosna (w tkaninie biegnące wzdłuż, przeplatane wątkiem)'
Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od przedrostkowego *o(b)snovati 'nawinąć nici na krosna, przygotować osnowę do założenia na krosna'; w języku polskim znaczenia, typu 'podstawa, podwalina, fundament, założenie, treść, temat', jest przenośne, gdyż osnowa stanowi "podstawę" tkaniny (Bor)
1. w tkaninie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Połączenia
- bawełniana, lniana osnowa
- wiązanie osnowy
- wątek i osnowa
- nici, sznurki; przetarcia osnowy
- przeplatanie wątku i osnowy; połączenie osnowy z wątkiem; zespół osnowy z wątkiem
Cytaty
|
Te „poziome” nici to osnowa, przez które tkaczka przewleka czółenko z nitką [wątek] tworząc wzór tkaniny. Jest to jak gdyby wielkie cerowanie. źródło: NKJP: Mirosława Kanwas: Pradzieje dla ciebie, 2001 |
|
|
Zapewne było więc na co popatrzeć, tym bardziej że wawelskie arrasy słyną z finezji wykonania: na jeden ich centymetr przypada aż osiem nitek osnowy, co pozwala na niezwykłe wprost bogactwo i precyzję szczegółów, które w tym wypadku odgrywały niemałą rolę. źródło: NKJP: Obrazy nitką malowane, Dziennik Polski, 2000-04-21 |
|
|
Produkcja wyrobów włókienniczych pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowana Podklasa ta obejmuje: - produkcję taśm, włączając taśmy złożone z osnowy bez wątku, wykonane przy użyciu środków klejących, - produkcję filcu, - produkcję etykiet, emblematów itp. z materiałów włókienniczych [...]. źródło: NKJP: Dz.U. z 2004r. Nr 33, poz. 289 |
|
|
W lnianą osnowę, naciągniętą na krośnie, tkaczka wplata palcami wełniany wątek kształtujący wzór. Z dnia na dzień tkanina rośnie, a wzór staje się coraz bardziej czytelny. źródło: NKJP: (AN): Śledzenie gobelinu, Dziennik Polski, 2001-08-23 |
|
|
Technika ręcznego tkania dywanów […] niewiele się przez wieki zmieniła. Potrzebne jest krosno […], na którego ramie zamocowana jest osnowa, zwykle z bawełny, wełny, jedwabiu lub koziej sierści. Na każdej parze nitek osnowy wiąże się gęsto drobne supełki (węzły perskie lub tureckie). Po ukończeniu całego rzędu węzłów przeprowadza się wątek utrzymujący supełki, ubijając go ciężkim, metalowym narzędziem przypominającym grzebień. źródło: NKJP: (DD): Podłoga marzeń, Dziennik Polski – Dom, 2001-02-28 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | osnowa |
osnowy |
|
| D. | osnowy |
osnów |
|
| C. | osnowie |
osnowom |
|
| B. | osnowę |
osnowy |
|
| N. | osnową |
osnowami |
|
| Ms. | osnowie |
osnowach |
|
| W. | osnowo |
osnowy |
2. w oponie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Połączenia
- osnowa opony
- warstwa osnowy
- osnowa pękła; składa się z czegoś
Cytaty
|
Składa się z bieżnika, czoła, ekranu, opasania, stopki, barku osnowy, drutówki, wypełniacza i boku. Opona samochodowa, bo o niej tu mowa, to jeden z najważniejszych elementów pojazdu. źródło: NKJP: Budowa i przeznaczenie, Dziennik Polski - Motoryzacja, 2001-08-20 |
|
|
Ze względu na rodzaj zastosowanej osnowy oraz na sposób jej ułożenia możemy wyróżnić dwa rodzaje opon: radialną (nitki warstw kordu ułożone są pod kątem prostym w stosunku do linii środkowej bieżnika) oraz diagonalną (nitki ułożone pod zmiennym kątem). źródło: NKJP: Budowa i przeznaczenie, Dziennik Polski - Motoryzacja, 2001-08-20 |
|
|
Najczęściej stosuje się nadal opony z osnową tekstylno-stalową, których główną wadą jest skłonność do odkształceń i przegrzewania, zwłaszcza podczas jazdy ze znacznym obciążeniem i dużą prędkością. źródło: NKJP: Piotr R. Frankowski: Czarna i okrągła, prasa |
|
|
Jak piszesz doszło do przecięcia czyli osnowa w oponie jest uszkodzona i może dojść do deformacji opony lub nawet w skrajnym przypadku do rozerwania. Niektórzy wymieniają oponę po przebiciu a tu doszło do przecięcia czyli poważniejsze uszkodzenie. źródło: Internet |
|
|
Bąbel na boku oznacza, że pękła osnowa i oponę trzeba wyrzucić. Pionowe wgłębienie na boku to ślad po łączeniu osnowy pod gumą - całkowicie niegroźne, jeśli nie ma problemów z wyważeniem koła. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | osnowa |
osnowy |
|
| D. | osnowy |
osnów |
|
| C. | osnowie |
osnowom |
|
| B. | osnowę |
osnowy |
|
| N. | osnową |
osnowami |
|
| Ms. | osnowie |
osnowach |
|
| W. | osnowo |
osnowy |
3. w budownictwie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane
Cytaty
|
Najpopularniejszym materiałem izolacyjnym jest papa. Jest to materiał bitumiczny składający się z kilku warstw. Warstwa środkowa, nazywana osnową, wykonana jest z włókniny poliestrowej, tkaniny lub welonu z włókien szklanych, rzadziej z tektury. Pokrywa się ją masą asfaltową, która może być modyfikowana (uszlachetniana). źródło: NKJP: Magdalena Krasny: Izolacje wodochronne, Dziennik Polski - Dom, 2001-05-02 |
|
|
Maty z wełny mineralnej nie są tak sztywne jak płyty. Dają się formować i dopasowują się nawet do skomplikowanych kształtów konstrukcji. Nadają się do ocieplania powierzchni płaskich i cylindrycznych. Produkowane są na różnych osnowach i o różnej gęstości. źródło: NKJP: Magdalena Krasny: Artykuły izolacyjne, Dziennik Polski - Dom, 2001-11-20 |
|
|
Papy wierzchniego krycia stosowane są jako pokrycie dachowe. Mają mocne osnowy o dużej gramaturze. Ich warstwa wierzchnia pokryta jest posypką z łupka, bazaltu lub grysu ceramicznego, która ma zabezpieczyć papę przed szkodliwym działaniem słońca. źródło: NKJP: Każda papa jest inna, Dziennik Polski - Dom, 2003-10-01 |
|
|
Dachówki bitumiczne uzyskuje się przez wycięcie z papy asfaltowej ozdobnych pasów o długości 1 m i szerokości 35 cm. Pasy składają się z kilku warstw pełniących określone funkcje. Osnowa - czyli warstwa nośna - najczęściej wykonana z włókniny szklanej lub mieszanki włókniny i tworzywa, jest z obu stron powleczona masą asfaltową zabezpieczającą dachówkę przed wilgocią. źródło: NKJP: (MŚ): Lekkie i ciężkie pokrycia dachowe, Dziennik Polski - Dom, 2004-02-10 |
|
|
Pokrycie dachu z papy bitumicznej stosuje się najczęściej na dachach płaskich lub o niewielkim spadku, gdyż należą do jednych z najlepszych. Papa jest materiałem, którego warstwę nośną stanowi osnowa nasycona materiałem bitumicznym. Osnowa w papie jest odpowiedzialna za przenoszenie obciążeń takich jak rozciąganie i zrywanie. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | osnowa |
osnowy |
|
| D. | osnowy |
osnów |
|
| C. | osnowie |
osnowom |
|
| B. | osnowę |
osnowy |
|
| N. | osnową |
osnowami |
|
| Ms. | osnowie |
osnowach |
|
| W. | osnowo |
osnowy |
4. w metalurgii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle
Połączenia
- osnowa cynkowa, cynowa, miedziana, ołowiana
- stop o osnowie
Cytaty
|
Stop jest to tworzywo metaliczne otrzymywane przez stopienie metali. Każdy stop składa się z osnowy, czyli głównego składnika i domieszek. Domieszki mogą być techniczne bądź uszlachetniające. źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 1989 |
|
|
W zależności od natury osnowy stopy dzielimy na: 1) Żelazne - stale węglowe, stopowe, staliwa, żeliwa. 2) Nieżelazne: a) o osnowie miedzianej (mosiądze, brązy), b) o osnowie cynkowej (tzw. znale - ZnAlCu), c) o osnowie cynowej i ołowiowej źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 1989 |
|
|
Stop o zawartości 4% Cu w stanie równowagi w temperaturze pokojowej składa się z dwóch faz: kryształów roztworu stałego α, a stanowiącego osnowę i kryształów fazy międzymetalicznej. źródło: Internet |
|
|
Korony udało się przeciąć dopiero w warunkach laboratoryjnych. Stop, z którego wykonano osnowę, był stalą samohartującą się i nie poddawał się klasycznym metodom obróbki skrawaniem. źródło: Internet |
|
|
Stopy o osnowie Sn. zawierają zwykle 80-90% Sn z dodatkiem antymonu i Cu. Mikrostruktura stopu składa się z twardych kryształów Sn3Sb2 i iglastych kryształów Cu3Sn rozmieszczonych równomiernie w miękkiej osnowie fazy bogatej w cynę. Babity te posiadają dobrą smarowność, plastyczność i odporność na korozję, do wad można zaliczyć małą wytrzymałość zmęczeniową i spadek własności wytrzymałościowych ze wzrostem temperatury. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | osnowa |
osnowy |
|
| D. | osnowy |
osnów |
|
| C. | osnowie |
osnowom |
|
| B. | osnowę |
osnowy |
|
| N. | osnową |
osnowami |
|
| Ms. | osnowie |
osnowach |
|
| W. | osnowo |
osnowy |
5. w tekście, filmie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kanwa |
Połączenia
- dramaturgiczna osnowa; osnowa autobiograficzna, epicka, wielowątkowa
- osnowa dramatu, opowieści, utworu
- stanowić osnowę
Cytaty
|
[...] Polemizował z tą opinią Juliusz Kydryński w swoich „Przypisach do Szekspira” twierdząc, że „erotyzm stanowi rzeczywiście zasadniczy temat i osnowę ”Snu„ [...]. źródło: NKJP: „Sen nocy letniej”, Dziennik Polski, 2000-01-14 |
|
|
„Wesele” jest jednym z pogodniejszych dramatów Stanisława Wyspiańskiego. Reszta jest mroczna i ponura jak listopadowa noc. Są i takie, których osnowa uprawnia nas nawet do zaproszenia poety na łamy „Pejzażu kryminalnego”. źródło: NKJP: Jan Rogóż: Sędziowie, Dziennik Polski, 2001-03-24 |
|
|
Nie wszystkie książki były uczniom znane, ale jej pierwsze „Niezwykłe wakacje” [...] jak najbardziej tak. Pisarka przywiozła nawet wyczarowujący niezwykłe życzenia niebieski kamień - tworzący wiodącą osnowę tej opowieści - który po wyjęciu z drewnianej szkatułki szybko powędrował jako dodatkowa atrakcja między dzieci. źródło: NKJP: Świat tajemnic, Dziennik Polski, 2003-11-20 |
|
|
„Wigilijna Paczka” to muzyczna rewia na lodzie [...]. Główną jej osnową jest zaproszenie świętego Mikołaja do Polski. źródło: NKJP: (sem): Ada w „Wigilijnej Paczce”, Nowiny Raciborskie, 2004-12-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | osnowa |
osnowy |
|
| D. | osnowy |
osnów |
|
| C. | osnowie |
osnowom |
|
| B. | osnowę |
osnowy |
|
| N. | osnową |
osnowami |
|
| Ms. | osnowie |
osnowach |
|
| W. | osnowo |
osnowy |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | osnowa | + |
CZEGO
|
6. w dyskusji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | podstawa |
Połączenia
- osnowa aksjologiczna, ideologiczna; prawna, programowa; tematyczna
- osnowa programów nauczania, projektu rządowego, propozycji rządowej; systemu; doktryny, założenia, założeń ideowo-programowych; dokumentu, przepisów, ustawy; decyzji, oświadczenia, orzeczenia, ugody, układu, umowy, wniosku; dyskusji, działań, koncepcji, wystąpień; rozkazu; listu, pisma, pytania; ekspozycji, koncertu; twórczości; bytu, państwa prawnego, świata, walki
Cytaty
|
Po długiej dyskusji, której osnowę za chwilę Wysokiej Izbie przedstawię, komisja zdecydowała się na podjęcie kolejnej ustawodawczej inicjatywy komisyjnej. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.11.1999 |
|
|
Przedstawione argumenty [...] stanowiły osnowę dalszych prac w podkomisji oraz komisjach sejmowych nad doskonaleniem projektu ustawy. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 12.06.1996 |
|
|
Pierwotna ustawa, wypichcona na osnowie ideologicznej, bez znajomości realiów, nie przyniosła zamierzonych skutków. źródło: NKJP: redakcja: Młot na spółdzielczość, Tygodnik Ciechanowski, 2007-07-07 |
|
|
Z przebiegu zgromadzenia sporządza się protokół, który powinien zawierać osnowę układu oraz wymieniać wierzycieli głosujących za układem i przeciwko układowi. źródło: NKJP: Dz.U. z 2003r. Nr 60, poz. 535 |
|
|
Jeśli dzisiaj w każdym opracowaniu socjologicznym można przeczytać, że poczucie tożsamości [...] jest [...] osnową, na której buduje się społeczeństwo obywatelskie, to czym wytłumaczyć dążenie rządu do zniszczenia tego poczucia? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 07.05.1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | osnowa |
osnowy |
|
| D. | osnowy |
osnów |
|
| C. | osnowie |
osnowom |
|
| B. | osnowę |
osnowy |
|
| N. | osnową |
osnowami |
|
| Ms. | osnowie |
osnowach |
|
| W. | osnowo |
osnowy |