UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

otoczyć

Chronologizacja

1455, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	otoczę	otoczymy
2 os.	otoczysz	otoczycie
3 os.	otoczy	otoczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otoczyłem +(e)m otoczył	otoczyłam +(e)m otoczyła	otoczyłom +(e)m otoczyło	otoczyliśmy +(e)śmy otoczyli	otoczyłyśmy +(e)śmy otoczyły
2 os.	otoczyłeś +(e)ś otoczył	otoczyłaś +(e)ś otoczyła	otoczyłoś +(e)ś otoczyło	otoczyliście +(e)ście otoczyli	otoczyłyście +(e)ście otoczyły
3 os.	otoczył	otoczyła	otoczyło	otoczyli	otoczyły

bezosobnik: otoczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		otoczmy
2 os.	otocz	otoczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	otoczyłbym bym otoczył	otoczyłabym bym otoczyła	otoczyłobym bym otoczyło	otoczylibyśmy byśmy otoczyli	otoczyłybyśmy byśmy otoczyły
2 os.	otoczyłbyś byś otoczył	otoczyłabyś byś otoczyła	otoczyłobyś byś otoczyło	otoczylibyście byście otoczyli	otoczyłybyście byście otoczyły
3 os.	otoczyłby by otoczył	otoczyłaby by otoczyła	otoczyłoby by otoczyło	otoczyliby by otoczyli	otoczyłyby by otoczyły

bezosobnik: otoczono by

bezokolicznik: otoczyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: otoczywszy

gerundium: otoczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	otoczenie	otoczenia
D.	otoczenia	otoczeń
C.	otoczeniu	otoczeniom
B.	otoczenie	otoczenia
N.	otoczeniem	otoczeniami
Ms.	otoczeniu	otoczeniach
W.	otoczenie	otoczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: otoczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	otoczony	otoczony	otoczony	otoczone	otoczona
D.	otoczonego	otoczonego	otoczonego	otoczonego	otoczonej
C.	otoczonemu	otoczonemu	otoczonemu	otoczonemu	otoczonej
B.	otoczonego	otoczonego	otoczony	otoczone	otoczoną
N.	otoczonym	otoczonym	otoczonym	otoczonym	otoczoną
Ms.	otoczonym	otoczonym	otoczonym	otoczonym	otoczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	otoczeni	otoczeni	otoczone	otoczone
D.	otoczonych	otoczonych	otoczonych	otoczonych
C.	otoczonym	otoczonym	otoczonym	otoczonym
B.	otoczonych	otoczonych	otoczonych	otoczone
N.	otoczonymi	otoczonymi	otoczonymi	otoczonymi
Ms.	otoczonych	otoczonych	otoczonych	otoczonych

odpowiednik aspektowy: otaczać

Pochodzenie

Zob. toczyć

1. murem miasto

Definicja

stworzyć kolistą linię wokół czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obwieść

Połączenia

otoczyć dom, wieś; otoczyć balustradą, barierką, drutem, murem, płotem, siatką;

Cytaty

	Bracia Kurkowi zamierzają w najbliższym czasie otoczyć strzelnicę parkanem. Najpewniej będzie on z betonowych płyt. źródło: NKJP: RD: Kurkowie na swoim, Gazeta Poznańska, 2002-11-12
	W 1680 r. otoczono sadzawkę murem z ciosanego kamienia, a w środku wzniesiono figurę św. Stanisława. źródło: NKJP: G.Czerwińska: Kalendarz polski: Stanisław ze Szczepanowa, Tygodnik Ciechanowski, 2004-05-09
	Doszli wreszcie do dość szerokich, kamiennych schodów, otoczonych balustradą. źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Brakujące ogniwo, Esensja, 2005-06
	Przeskoczył przez barierkę, wszędzie były barierki, cały plac otoczony barierkami i ozdobiony flagami, ale nie jak zwykle biało-czerwonymi, tylko żółtymi. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Składnia

otoczyć

CO + CZYM

2. las z wielu stron

Definicja

znaleźć się wokół kogoś lub czegoś z wielu stron

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

otoczyć dom, wieś; otoczyć drzewami, górami, kwiatami, lasami, ogrodem; blaskiem, mgłą, szumem

Cytaty

	Poczułem się tak, jakbym stracił wzrok. Ciemność otoczyła mnie zewsząd. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	Otoczyły mnie odgłosy Afryki i dziwny instrument wygrywający dziang, dziang, dziang. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
	Popijali alkohol z dużej karafki, oboje otoczeni kłębami papierosowego dymu, w tej niebieskawej mgiełce podobni do siebie jeszcze bardziej niż poprzednio. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003
	Tymczasem woda zalewa środek miasta, przed nami błękitne jezioro otoczone białymi, zaśnieżonymi górami, [...] źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005

Składnia

otoczyć

KOGO/CO + CZYM

3. miasto wojskiem

Definicja

zebrać się wokół kogoś, tworząc zamykający się krąg, uniemożliwiający wyjście z niego komuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

tłum otoczył kogoś/co
otoczyć kogoś/co gromadą, grupką, kołem, kordonem, kręgiem, tłumem, rojem, wianuszkiem

Cytaty

	Komuniści otoczyli plac szczelnym kordonem. źródło: NKJP: Paweł Zuchniewicz: Jan Paweł II: „Będę szedł naprzód”. Powieść biograficzna
	Rycerze Głogowczyka otoczyli obu braci szczelną grupą, najeżoną grotami strzał opartych na błyskawicznie naciągniętych cięciwach łuków. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
	Franz przewidywał, że za chwilę Rosjanie ich otoczą. Obrona nie miała sensu. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009
	Zostaniemy tu na noc - oznajmił sucho. - Otoczcie gospodę i nie wpuszczajcie nikogo obcego. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005
	Chłopcy otoczyli Zenka, Pestka również patrzyła na chłopaka. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Składnia

otoczyć

KOGO/CO

4. osobę ramieniem

Definicja

objąć kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

otoczyć ramieniem, rękoma

Cytaty

Cieszmy się, bo jest nam dobrze teraz. Czy nie mam racji? - Może i masz - westchnąłem i otoczyłem ją ramieniem.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Wzrokiem dał znać Tomkowi, aby przytrzymał Sally. Młodzieniec otoczył ją rękoma i przycisnął do swej piersi.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965

Składnia

otoczyć

KOGO + CZYM

5. dobrzy ludzie kogoś

Definicja

pozostać z kimś w jakichś stosunkach, wpływając na daną osobę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

otoczony ludźmi

Cytaty

Michał spędził samotne dzieciństwo otoczony dorosłymi ludźmi, bez rodzeństwa i przedszkola, z nielicznymi rówieśniczymi kontaktami.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

[...] należałoby dostrzec w nim pewien rys przedwczesnej dorosłości, jakże często występujący u dzieci otoczonych najlepszymi nauczycielami.

źródło: NKJP: Andrzej Bart: Fabryka Muchłapek, 2008

Składnia

otoczyć

6. dziecko opieką

Definicja

zaspokoić czyjeś potrzeby uczuciowe i okazać troskę o daną osobę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

otoczyć czcią, czułością, miłością, opieką, troską, życzliwością

Cytaty

	Marianna otoczyła syna dyskretną czułością i udawała, że nie widzi jego miłosnego utrapienia. źródło: NKJP: Kazimierz Kutz: Piąta strona świata, 2010
	Obiecuję, że otoczę panią należytą troską. A także zobowiązuję się do zachowania lojalności, wierności i szczerości. źródło: NKJP: Radosław Figura: Magda M Odcinek 51, 2007
	I jak tu wrócił? - Przywiózł go mecenas Czandra. Spotkał w grocie nad rzeką, otoczonego czcią, hołdami... Wieśniacy go żywili, składali mu ofiary, [...] źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Starzy ludzie doskonale pamiętają odległą przeszłość, wracają do niej, aby tam szukać siły trwania, odnajdywać siebie młodymi, pięknymi i otoczonymi miłością. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986
	Rad nierad udałem się do mego rodzica uprosić go, by umieścił pozostałe w spadku po Wolfgangu rumaki, Azazela i Beliala, w książęcych stajniach i kazał otoczyć je właściwą opieką. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

Składnia

otoczyć

KOGO + CZYM

7. aura tajemnicy kogoś

Definicja

stworzyć wokół kogoś, czegoś jakąś atmosferę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

osnuć, owiać, spowić

Połączenia

otoczyć aurą tajemniczości, nimbem męczeństwa, świętości..., uwielbieniem

Cytaty

	Zabici partyzanci zostaną zapewne otoczeni aurą męczenników. źródło: NKJP: Prezydent Peru wykorzysta politycznie sukces swoich komandosów, Gazeta Wyborcza, 1997-04-24
	Nawet perwersyjna przyjemność uwiedzenia rodzonego brata otoczonej nimbem świętości persony nie miała teraz dla niego żadnej wartości. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Dzieci nocy, 2001
	Magnesem przyciągającym i tych starszych, i młodszych był otoczony aurą tajemniczości i energii, znany uzdrowiciel Clive Harris. źródło: NKJP: Przemysław Gluma: Energetyczny dotyk uzdrowiciela, Dziennik Zachodni, 2004-03-15 publisher
	Nowicjat w Morcone, który już od ponad dwóch wieków był szkołą świętości życia kapucyńskiego, dzięki obecności brata Pio otoczyła aura głębokiego i fascynującego mistycyzmu. źródło: NKJP: Anna Jasielec: Morcone, Głos Ojca Pio, 2003-10

Składnia

otoczyć

KOGO

8. kotlety w mące

Definicja

obracając jakąś rzecz w czymś sypkim spowodować, że to coś przylgnęło do niej ze wszystkich stron

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obtoczyć

Połączenia

otoczyć w bułce tartej, w mące

Cytaty

Ser żółty pokroić w sporą kostkę, każdy kawałek umieszczać na placku z mięsa, z którego następnie uformować niewielki kotlecik, otoczyć w bułce tartej i usmażyć na oleju.

źródło: NKJP: Kotleciki mielone z niespodzianką, Dziennik Polski, 2006-10-05

Ugotowany pasternak pokroić w grubsze plastry, otoczyć w mące, jajku i bułce tartej i obsmażyć na tłuszczu z obu stron.

źródło: NKJP: Antonina Malinkiewicz: Dieta dla umysłu, 2008

Składnia

otoczyć

CO + w CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 15.10.2018