Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
certolę się |
certolimy się |
|||
| 2 os. |
certolisz się |
certolicie się |
|||
| 3 os. |
certoli się |
certolą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
certoliłem się +(e)m się certolił |
certoliłam się +(e)m się certoliła |
certoliłom się +(e)m się certoliło |
certoliliśmy się +(e)śmy się certolili |
certoliłyśmy się +(e)śmy się certoliły |
| 2 os. |
certoliłeś się +(e)ś się certolił |
certoliłaś się +(e)ś się certoliła |
certoliłoś się +(e)ś się certoliło |
certoliliście się +(e)ście się certolili |
certoliłyście się +(e)ście się certoliły |
| 3 os. |
certolił się |
certoliła się |
certoliło się |
certolili się |
certoliły się |
bezosobnik: certolono się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się certolił będę się certolić |
będę się certoliła będę się certolić |
będę się certoliło będę się certolić |
będziemy się certolili będziemy się certolić |
będziemy się certoliły będziemy się certolić |
| 2 os. |
będziesz się certolił będziesz się certolić |
będziesz się certoliła będziesz się certolić |
będziesz się certoliło będziesz się certolić |
będziecie się certolili będziecie się certolić |
będziecie się certoliły będziecie się certolić |
| 3 os. |
będzie się certolił będzie się certolić |
będzie się certoliła będzie się certolić |
będzie się certoliło będzie się certolić |
będą się certolili będą się certolić |
będą się certoliły będą się certolić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
certolmy się |
|
| 2 os. |
certol się |
certolcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
certoliłbym się bym się certolił |
certoliłabym się bym się certoliła |
certoliłobym się bym się certoliło |
certolilibyśmy się byśmy się certolili |
certoliłybyśmy się byśmy się certoliły |
| 2 os. |
certoliłbyś się byś się certolił |
certoliłabyś się byś się certoliła |
certoliłobyś się byś się certoliło |
certolilibyście się byście się certolili |
certoliłybyście się byście się certoliły |
| 3 os. |
certoliłby się by się certolił |
certoliłaby się by się certoliła |
certoliłoby się by się certoliło |
certoliliby się by się certolili |
certoliłyby się by się certoliły |
bezosobnik: certolono by się
bezokolicznik: certolić się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
certoląc się
gerundium: certolenie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | certolenie się |
certolenia się |
| D. | certolenia się |
certoleń się |
| C. | certoleniu się |
certoleniom się |
| B. | certolenie się |
certolenia się |
| N. | certoleniem się |
certoleniami się |
| Ms. | certoleniu się |
certoleniach się |
| W. | certolenie się |
certolenia się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: certolący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | certolący się |
certolący się |
certolący się |
certolące się |
certoląca się |
| D. | certolącego się |
certolącego się |
certolącego się |
certolącego się |
certolącej się |
| C. | certolącemu się |
certolącemu się |
certolącemu się |
certolącemu się |
certolącej się |
| B. | certolącego się |
certolącego się |
certolący się |
certolące się |
certolącą się |
| N. | certolącym się |
certolącym się |
certolącym się |
certolącym się |
certolącą się |
| Ms. | certolącym się |
certolącym się |
certolącym się |
certolącym się |
certolącej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | certolący się |
certolący się |
certolące się |
certolące się |
| D. | certolących się |
certolących się |
certolących się |
certolących się |
| C. | certolącym się |
certolącym się |
certolącym się |
certolącym się |
| B. | certolących się |
certolących się |
certolących się |
certolące się |
| N. | certolącymi się |
certolącymi się |
certolącymi się |
certolącymi się |
| Ms. | certolących się |
certolących się |
certolących się |
certolących się |
Pochodzenie
niem. austr. zärteln 'robić ceregiele'
Regionalizm galicyjski.
1. wzbraniać się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | certować się, pitolić się, wzbraniać się |
Cytaty
|
Certolił się, że za bardzo nas lubi, żeby nas wciągać w niebezpieczne interesy. Nalegaliśmy, bo z kasą było kiepsko, więc nam powiedział, że planuje skok na kasę, w której czasem są nawet trzy miliardy i tylko jeden ochroniarz. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997 |
2. postępować nazbyt łagodnie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | cackać się, ceregielić się, certować się, ciaćkać się, niańczyć się, patyczkować się, pitolić się |
Cytaty
|
[...] gdyby tak Majka miała inne podejście, to Młody by się szybciej rozwijał, był bardziej samodzielny i tak się nie bał. Ja pamiętam, jak było z Dziadkiem. Żadnego tam certolenia się, ćwierkania i pluplipli, i że on taki śliczniutki, taki słodziutki, i tego całego miękactwa. Twardo i odważnie, po polsku, jak to mawia Dziadek. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007 |
|
|
Czerwonoarmiści nie certolili się z jeńcami, tylko rozstrzelali ich na miejscu i pochowali w małym wąwozie obok drogi. źródło: NKJP: Olgierd Dziechciarz: Ofiary wojny, Gazeta Krakowska, 2003-05-10 |
|
|
Majster na budowie nie certoli się z robotnikami. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | certolić się | + |
z CZYM
|
3. poświęcać na coś zbyt wiele czasu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | cackać się, ciaćkać się, niańczyć się |
Cytaty
|
Chodzi o to, że jeszcze prezesa nie wybrali. Już się z tym pół roku certolą i nic. źródło: NKJP: Piotr Śliwiński: Dziki kąt, 2007 |
|
|
Także, gdy zbiera się kapustę z kadzi nikt się z tym nie certoli. W kadziach tych jest kilka desek i żołnierz biorący udział w połowie, wchodzi na te deski i widłami wybiera smakowite kąski. Nie warto wspominać, że czasami poślizgnie się i wpadnie do smakowitej kapusty. źródło: NKJP: Marek Ciesielski, Paweł Siekański, Arkadiusz Znojek: 540 DDC, czyli jakie jest wojsko, 2000 |
|
|
Ile czasu miasto, któremu los dał geniusza teatru, certolić się będzie z Jego muzeum? źródło: NKJP: Paweł Głowacki: Kantor i pieczątkarze, Dziennik Polski, 2008-12-22 |
|
|
Pieniądze na koncie były jak najbardziej realne, ale osoba wpłacająca nieznana. Przez kilka dni pozostawaliśmy w niepewności, czy pobrać je z konta. Ja nalegałem, żeby się nie certolić, tylko brać, skoro spłynęło na nas takie wielkie szczęście. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008 |
Składnia
|
|
+ | certolić się | + |
z CZYM
|