UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozprężać

Chronologizacja

1613, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozprężam	rozprężamy
2 os.	rozprężasz	rozprężacie
3 os.	rozpręża	rozprężają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprężałem +(e)m rozprężał	rozprężałam +(e)m rozprężała	rozprężałom +(e)m rozprężało	rozprężaliśmy +(e)śmy rozprężali	rozprężałyśmy +(e)śmy rozprężały
2 os.	rozprężałeś +(e)ś rozprężał	rozprężałaś +(e)ś rozprężała	rozprężałoś +(e)ś rozprężało	rozprężaliście +(e)ście rozprężali	rozprężałyście +(e)ście rozprężały
3 os.	rozprężał	rozprężała	rozprężało	rozprężali	rozprężały

bezosobnik: rozprężano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozprężał będę rozprężać	będę rozprężała będę rozprężać	będę rozprężało będę rozprężać	będziemy rozprężali będziemy rozprężać	będziemy rozprężały będziemy rozprężać
2 os.	będziesz rozprężał będziesz rozprężać	będziesz rozprężała będziesz rozprężać	będziesz rozprężało będziesz rozprężać	będziecie rozprężali będziecie rozprężać	będziecie rozprężały będziecie rozprężać
3 os.	będzie rozprężał będzie rozprężać	będzie rozprężała będzie rozprężać	będzie rozprężało będzie rozprężać	będą rozprężali będą rozprężać	będą rozprężały będą rozprężać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozprężajmy
2 os.	rozprężaj	rozprężajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprężałbym bym rozprężał	rozprężałabym bym rozprężała	rozprężałobym bym rozprężało	rozprężalibyśmy byśmy rozprężali	rozprężałybyśmy byśmy rozprężały
2 os.	rozprężałbyś byś rozprężał	rozprężałabyś byś rozprężała	rozprężałobyś byś rozprężało	rozprężalibyście byście rozprężali	rozprężałybyście byście rozprężały
3 os.	rozprężałby by rozprężał	rozprężałaby by rozprężała	rozprężałoby by rozprężało	rozprężaliby by rozprężali	rozprężałyby by rozprężały

bezosobnik: rozprężano by

bezokolicznik: rozprężać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozprężając

gerundium: rozprężanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozprężanie	rozprężania
D.	rozprężania	rozprężań
C.	rozprężaniu	rozprężaniom
B.	rozprężanie	rozprężania
N.	rozprężaniem	rozprężaniami
Ms.	rozprężaniu	rozprężaniach
W.	rozprężanie	rozprężania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozprężający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozprężający	rozprężający	rozprężający	rozprężające	rozprężająca
D.	rozprężającego	rozprężającego	rozprężającego	rozprężającego	rozprężającej
C.	rozprężającemu	rozprężającemu	rozprężającemu	rozprężającemu	rozprężającej
B.	rozprężającego	rozprężającego	rozprężający	rozprężające	rozprężającą
N.	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającą
Ms.	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozprężający	rozprężający	rozprężające	rozprężające
D.	rozprężających	rozprężających	rozprężających	rozprężających
C.	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym
B.	rozprężających	rozprężających	rozprężających	rozprężające
N.	rozprężającymi	rozprężającymi	rozprężającymi	rozprężającymi
Ms.	rozprężających	rozprężających	rozprężających	rozprężających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozprężany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozprężany	rozprężany	rozprężany	rozprężane	rozprężana
D.	rozprężanego	rozprężanego	rozprężanego	rozprężanego	rozprężanej
C.	rozprężanemu	rozprężanemu	rozprężanemu	rozprężanemu	rozprężanej
B.	rozprężanego	rozprężanego	rozprężany	rozprężane	rozprężaną
N.	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężaną
Ms.	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozprężani	rozprężani	rozprężane	rozprężane
D.	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych
C.	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym
B.	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych	rozprężane
N.	rozprężanymi	rozprężanymi	rozprężanymi	rozprężanymi
Ms.	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych

odpowiednik aspektowy: rozprężyć

Pochodzenie

Zob. prężyć

1. mięśnie

Definicja

powodować, że coś staje się mniej napięte

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozluźniać
	antonimy:	napinać, naprężać, sprężać

Cytaty

[...] zwraca się do niego przyjaznym, życzliwym tonem - i jeż stopniowo rozpręża skulony grzbiet. Widzi, że nikt nie chce go bić ani wyrwać mu menażki.

źródło: NKJP: Aleksander Sołżenicyn: Archipelag Gułag, 1977

Za nim wytoczył się chwiejnym krokiem Asse, zgiął się i upadł na bok, na przemian kurcząc i rozprężając kolana.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Rozkoszne ciepło rozpręża nasze mięśnie, na policzki występują wypieki, zaczynamy żyć.

źródło: NKJP: Wanda Ossowska: Przeżyłam...: Lwów - Warszawa 1939-1946, 2009

Składnia

rozprężać

2. gaz

Definicja

fiz.

powodować, że cząsteczki gazu lub cieczy znajdują się w większej odległości od siebie nawzajem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

antonimy:

sprężać

Cytaty

Tak więc aby cyklicznie sprężać i rozprężać gaz rzeczywisty musimy dostarczać pracę z zewnątrz, a praca ta poprzez tarcie zostanie zamieniona na ciepło.

źródło: NKJP: Internet

Jeśli jednak system chłodzenia nie będzie rozgrzany, parownik będzie niewystarczająco rozprężał gaz, co w konsekwencji spowoduje zwiększone zużycie tego paliwa.

źródło: Internet: motogazeta.mojeauto.pl

- Należy także pamiętać, że istotą pracy na gazie jest rozprężanie gazu pod wpływem ciepła, które dostarcza układ chłodzenia silnika.

źródło: NKJP: Na gazie zimą, Express Ilustrowany, 2002-11-13

Składnia

rozprężać

3. drużynę

Definicja

pot.

powodować, że czyjaś uwaga przestaje być na czymś skupiona

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Ja wiem, że nie mamy już noża na gardle, że główny cel w postaci awansu do II ligi został zrealizowany, a to rozpręża.

źródło: NKJP: (DW): Trener dotknięty do żywego, Dziennik Polski, 2008-06-04

Jak tak dalej pójdzie, to śmiało mogą powalczyć o wejście do klasy A, chociaż radość nie może rozprężać zawodników, bo przed nimi mecze z trudniejszymi przeciwnikami.

źródło: Jastrząb czarnym koniem swojej klasy, Tygodnik Łobeski, 2010-09-14 (wppp.pl)

[...] nie chcę soboty zostawiać jako dnia wolnego, nie chcę rozprężać zespołu.

źródło: NKJP: (MS): Podtrzymać serię, Dziennik Polski, 2006-03-24

Składnia

rozprężać

KOGO

Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2018