UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przepędzać

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przepędzam	przepędzamy
2 os.	przepędzasz	przepędzacie
3 os.	przepędza	przepędzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepędzałem +(e)m przepędzał	przepędzałam +(e)m przepędzała	przepędzałom +(e)m przepędzało	przepędzaliśmy +(e)śmy przepędzali	przepędzałyśmy +(e)śmy przepędzały
2 os.	przepędzałeś +(e)ś przepędzał	przepędzałaś +(e)ś przepędzała	przepędzałoś +(e)ś przepędzało	przepędzaliście +(e)ście przepędzali	przepędzałyście +(e)ście przepędzały
3 os.	przepędzał	przepędzała	przepędzało	przepędzali	przepędzały

bezosobnik: przepędzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przepędzał będę przepędzać	będę przepędzała będę przepędzać	będę przepędzało będę przepędzać	będziemy przepędzali będziemy przepędzać	będziemy przepędzały będziemy przepędzać
2 os.	będziesz przepędzał będziesz przepędzać	będziesz przepędzała będziesz przepędzać	będziesz przepędzało będziesz przepędzać	będziecie przepędzali będziecie przepędzać	będziecie przepędzały będziecie przepędzać
3 os.	będzie przepędzał będzie przepędzać	będzie przepędzała będzie przepędzać	będzie przepędzało będzie przepędzać	będą przepędzali będą przepędzać	będą przepędzały będą przepędzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przepędzajmy
2 os.	przepędzaj	przepędzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przepędzałbym bym przepędzał	przepędzałabym bym przepędzała	przepędzałobym bym przepędzało	przepędzalibyśmy byśmy przepędzali	przepędzałybyśmy byśmy przepędzały
2 os.	przepędzałbyś byś przepędzał	przepędzałabyś byś przepędzała	przepędzałobyś byś przepędzało	przepędzalibyście byście przepędzali	przepędzałybyście byście przepędzały
3 os.	przepędzałby by przepędzał	przepędzałaby by przepędzała	przepędzałoby by przepędzało	przepędzaliby by przepędzali	przepędzałyby by przepędzały

bezosobnik: przepędzano by

bezokolicznik: przepędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przepędzając

gerundium: przepędzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przepędzanie	przepędzania
D.	przepędzania	przepędzań
C.	przepędzaniu	przepędzaniom
B.	przepędzanie	przepędzania
N.	przepędzaniem	przepędzaniami
Ms.	przepędzaniu	przepędzaniach
W.	przepędzanie	przepędzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przepędzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przepędzający	przepędzający	przepędzający	przepędzające	przepędzająca
D.	przepędzającego	przepędzającego	przepędzającego	przepędzającego	przepędzającej
C.	przepędzającemu	przepędzającemu	przepędzającemu	przepędzającemu	przepędzającej
B.	przepędzającego	przepędzającego	przepędzający	przepędzające	przepędzającą
N.	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającą
Ms.	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przepędzający	przepędzający	przepędzające	przepędzające
D.	przepędzających	przepędzających	przepędzających	przepędzających
C.	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającym	przepędzającym
B.	przepędzających	przepędzających	przepędzających	przepędzające
N.	przepędzającymi	przepędzającymi	przepędzającymi	przepędzającymi
Ms.	przepędzających	przepędzających	przepędzających	przepędzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przepędzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przepędzany	przepędzany	przepędzany	przepędzane	przepędzana
D.	przepędzanego	przepędzanego	przepędzanego	przepędzanego	przepędzanej
C.	przepędzanemu	przepędzanemu	przepędzanemu	przepędzanemu	przepędzanej
B.	przepędzanego	przepędzanego	przepędzany	przepędzane	przepędzaną
N.	przepędzanym	przepędzanym	przepędzanym	przepędzanym	przepędzaną
Ms.	przepędzanym	przepędzanym	przepędzanym	przepędzanym	przepędzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przepędzani	przepędzani	przepędzane	przepędzane
D.	przepędzanych	przepędzanych	przepędzanych	przepędzanych
C.	przepędzanym	przepędzanym	przepędzanym	przepędzanym
B.	przepędzanych	przepędzanych	przepędzanych	przepędzane
N.	przepędzanymi	przepędzanymi	przepędzanymi	przepędzanymi
Ms.	przepędzanych	przepędzanych	przepędzanych	przepędzanych

odpowiednik aspektowy: przepędzić

Pochodzenie

Zob. pędzić

1. intruzów

Definicja

zmuszać kogoś lub coś do opuszczenia jakiegoś miejsca albo do opuszczenia jakiegoś miejsca i udania się w inne miejsce

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odganiać, przeganiać, wyganiać, wypędzać

Cytaty

	Oni trzymali drogi i wioski, a nas przepędzali z miejsca w miejsce nalotami samolotów [...]. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Chrystus z karabinem na ramieniu, 2007
	Próżno żebrak wędrowny wyciągał ręce po jałmużnę do księżniczki. Kazała go przepędzać z zamku i szczuć psami. źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr): Klechdy domowe, 1960
	Samiec, który przepędza intruza ze swego terytorium, ma bardzo intensywne barwy. źródło: NKJP: Nuria Selva Fernandez, Adam Wajrak: Mistrzowie kamuflażu, Gazeta Wyborcza, 1996-12-20
	Nie trzeba było przepędzać kobiety pistoletem. źródło: NKJP: Aleksander Kabakow: Opowiadanie, Gazeta Wyborcza, 1998-11-13
	Thomas Merton wspominał - z poczuciem Kainowej winy - jak przepędzał kamieniami młodszego braciszka, który przeszkadzał w zabawie starszym dzieciom. źródło: NKJP: Anna Sobolewska: Cela : odpowiedź na zespół Downa, 2009

Składnia

	+	przepędzać	+	KOGO/CO + (SKĄD) + (DOKĄD)
	+	przepędzać	+	KOGO/CO + (CZYM)

2. złe myśli

Definicja

pozbywać się nieprzyjemnych stanów fizycznych lub psychicznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przeganiać, wypędzać

Cytaty

	Przepędzam czarne myśli z mego nieba. źródło: NKJP: Krzysztof Kucharski: Czekając na Osiecką, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2007-01-26
	Każdego dnia garścią tabletek Ewelina przepędza cierpienie. źródło: NKJP: Anna Augustyniak: Tylko proch, Akant, 2009-09
	Jerzy idąc, oblicza dni powstania. „Który dzisiaj? - W każdym razie przed dwudziestym. Alina... Szybko przepędza tę myśl. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957
	[...] Przepędzał zmory smutku, beznadziei, śmierci, przeszłości. źródło: NKJP: Wacław Berent: Ozimina, 2000

Składnia

	+	przepędzać	+	CO + (SKĄD)
	+	przepędzać	+	CO + CZYM

3. szatana kropidłem

Definicja

za pomocą magicznych działań sprawiać, że jakieś złe, nadprzyrodzone zjawisko lub inne niekorzystne czynniki zewnętrzne tracą swoją moc oddziaływania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odganiać, odpędzać, wypędzać

Połączenia

przepędzać zło, (złe,...) moce

Cytaty

W samo południe mali górale z kłapacami, srokami, grzechotkami i kołatkami wielkanocnymi będą przepędzać zło, obiegając wokół zabytkowy kościółek.

źródło: NKJP: (BES): Dawne wielkanocne zwyki, Dziennik Polski, 2006-04-15

Schodzą się ludzie. Odpowiada na ich pytania, udziela rad, przepędza demony. Ktoś prosi o przywrócenie słuchu.

źródło: NKJP: Hanna Krall: Prawnuk, Gazeta Wyborcza, 1998-01-09

Nie wiedziałem jeszcze, jakiej wody święconej użyją dla przepędzania diabła (raczej diablic), ale wiedziałem, że będzie to zabawne.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dzikie banany, 1960

Składnia

przepędzać

KOGO/CO + (CZYM)

4. bydło przez pola

Definicja

prowadząc przed sobą, sprawiać, że ktoś lub coś przebywa szybko jakąś drogę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przeganiać

Połączenia

przepędzać bydło, stada

Cytaty

	[...] Jak śmiesz narażać pana generała na takie niebezpieczeństwo i przepędzać barany przez drogę! źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977
	Beata Drzazga przez tory przepędza krowy kilka razy dziennie. źródło: NKJP: (md), (emd): Zbyt droga sygnalizacja, Dziennik Łódzki, 2005-08-22
	Po przewiezieniu na komendę MO w Ursusie zatrzymani musieli przejść przez szpaler milicjantów bijących pałkami. Niektórych przepędzano przez szpaler dwukrotnie. źródło: NKJP: (X): Opis akcji represyjnej podjętej wobec (na podstawie relacji świadków), Kultura, nr 11, 1976
	W związku z rozwojem osadnictwa rolniczego hodowcy, zamiast przepędzać bydło po terenach ciągnących się setkami mil, zaczęli około roku 1885 zagradzać ogromne przestrzenie drutem kolczastym i zamieniać je w wielkie pastwiska. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967
	[...] Latem ulicami Łeby przepędzane będą stada owiec [...]. źródło: NKJP: (tes): Owce w Łebie, dziewczyny w Zakopanem, Dziennik Bałtycki, 2000-02-28

Składnia

+	przepędzać	+	KOGO/CO + (przez CO)
+	przepędzać	+	KOGO/CO + (po CZYM)
+	przepędzać	+	KOGO/CO + CZYM

5. bimber

Definicja

pot.

produkować domowym sposobem napój alkoholowy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pędzić, wypędzać

Cytaty

Interes prowadziła od trzech miesięcy. Nie chciała powiedzieć, od kogo nauczyła się tak przepędzać bimber.

źródło: NKJP: (ZB): Mistrzyni samogonu, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2006-08-28

Składnia

przepędzać

6. spędzać czas

Definicja

książk.

przeżywać dużo czasu w pewnym miejscu, w jakiś sposób lub na robieniu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

spędzać

Połączenia

przepędzać dni; życie

Cytaty

	Dla podtrzymania dobrego samopoczucia jedzie jeszcze na rok do Tuluzy, a zimę 1775/1776 przepędza we Włoszech. źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1960
	[...] Nie dość, że budowla okazała, historyczna, albowiem długie godziny przepędzał w niej sam cesarz, nadto jeszcze otwierana na żądanie. źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Nowy kwiat cesarza (i Pszczoły), 2007
	Powiadają, że wziął ducha po papie, przepędzając czas na torturowaniu zwierzątek [...]. źródło: NKJP: Jarosław Krawczyk: Ruskie pikuty, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05
	[...] ''Jest to rzecz przykra, że krytycy, zmuszeni dużo czasu przepędzać nad książkami, nie zawsze mogą sobie pozwalać na dłuższe przechadzki''. źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1959

Składnia

	+	przepędzać	+	CO + (GDZIE)
	+	przepędzać	+	CO + na CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2018