Chronologizacja
Pierwotne znaczenie: 'odganiać, odrzucać, odsuwać'
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapędzam |
zapędzamy |
|||
2 os. |
zapędzasz |
zapędzacie |
|||
3 os. |
zapędza |
zapędzają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapędzałem +(e)m zapędzał |
zapędzałam +(e)m zapędzała |
zapędzałom +(e)m zapędzało |
zapędzaliśmy +(e)śmy zapędzali |
zapędzałyśmy +(e)śmy zapędzały |
2 os. |
zapędzałeś +(e)ś zapędzał |
zapędzałaś +(e)ś zapędzała |
zapędzałoś +(e)ś zapędzało |
zapędzaliście +(e)ście zapędzali |
zapędzałyście +(e)ście zapędzały |
3 os. |
zapędzał |
zapędzała |
zapędzało |
zapędzali |
zapędzały |
bezosobnik: zapędzano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zapędzał będę zapędzać |
będę zapędzała będę zapędzać |
będę zapędzało będę zapędzać |
będziemy zapędzali będziemy zapędzać |
będziemy zapędzały będziemy zapędzać |
2 os. |
będziesz zapędzał będziesz zapędzać |
będziesz zapędzała będziesz zapędzać |
będziesz zapędzało będziesz zapędzać |
będziecie zapędzali będziecie zapędzać |
będziecie zapędzały będziecie zapędzać |
3 os. |
będzie zapędzał będzie zapędzać |
będzie zapędzała będzie zapędzać |
będzie zapędzało będzie zapędzać |
będą zapędzali będą zapędzać |
będą zapędzały będą zapędzać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapędzajmy |
|
2 os. |
zapędzaj |
zapędzajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapędzałbym bym zapędzał |
zapędzałabym bym zapędzała |
zapędzałobym bym zapędzało |
zapędzalibyśmy byśmy zapędzali |
zapędzałybyśmy byśmy zapędzały |
2 os. |
zapędzałbyś byś zapędzał |
zapędzałabyś byś zapędzała |
zapędzałobyś byś zapędzało |
zapędzalibyście byście zapędzali |
zapędzałybyście byście zapędzały |
3 os. |
zapędzałby by zapędzał |
zapędzałaby by zapędzała |
zapędzałoby by zapędzało |
zapędzaliby by zapędzali |
zapędzałyby by zapędzały |
bezosobnik: zapędzano by
bezokolicznik: zapędzać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zapędzając
gerundium: zapędzanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapędzanie |
zapędzania |
D. | zapędzania |
zapędzań |
C. | zapędzaniu |
zapędzaniom |
B. | zapędzanie |
zapędzania |
N. | zapędzaniem |
zapędzaniami |
Ms. | zapędzaniu |
zapędzaniach |
W. | zapędzanie |
zapędzania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zapędzający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapędzający |
zapędzający |
zapędzający |
zapędzające |
zapędzająca |
D. | zapędzającego |
zapędzającego |
zapędzającego |
zapędzającego |
zapędzającej |
C. | zapędzającemu |
zapędzającemu |
zapędzającemu |
zapędzającemu |
zapędzającej |
B. | zapędzającego |
zapędzającego |
zapędzający |
zapędzające |
zapędzającą |
N. | zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającą |
Ms. | zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapędzający |
zapędzający |
zapędzające |
zapędzające |
D. | zapędzających |
zapędzających |
zapędzających |
zapędzających |
C. | zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającym |
zapędzającym |
B. | zapędzających |
zapędzających |
zapędzających |
zapędzające |
N. | zapędzającymi |
zapędzającymi |
zapędzającymi |
zapędzającymi |
Ms. | zapędzających |
zapędzających |
zapędzających |
zapędzających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapędzany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapędzany |
zapędzany |
zapędzany |
zapędzane |
zapędzana |
D. | zapędzanego |
zapędzanego |
zapędzanego |
zapędzanego |
zapędzanej |
C. | zapędzanemu |
zapędzanemu |
zapędzanemu |
zapędzanemu |
zapędzanej |
B. | zapędzanego |
zapędzanego |
zapędzany |
zapędzane |
zapędzaną |
N. | zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzaną |
Ms. | zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapędzani |
zapędzani |
zapędzane |
zapędzane |
D. | zapędzanych |
zapędzanych |
zapędzanych |
zapędzanych |
C. | zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzanym |
zapędzanym |
B. | zapędzanych |
zapędzanych |
zapędzanych |
zapędzane |
N. | zapędzanymi |
zapędzanymi |
zapędzanymi |
zapędzanymi |
Ms. | zapędzanych |
zapędzanych |
zapędzanych |
zapędzanych |
odpowiednik aspektowy: zapędzić
Pochodzenie
1. do kurnika
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zaganiać |
Cytaty
[...] Tekla zapędza do kurnika kurczęta. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
|
Płoszą karpie i zapędzają je do rozstawionych sieci. źródło: NKJP: Przezdzięk Konrad: Ryby pod nadzorem, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-12-06 |
|
W Kieleckiem rolnicy wyprowadzają krowy na pastwiska nocą, by nad ranem złapały trochę świeżej trawy. O 7 rano zapędzają je z powrotem do obór, bo na łąkach zwierzęta tylko się męczą. źródło: NKJP: Monika Dzierżyńska-Nowak; Krystyna Naszkowska: Susza XX wieku, Gazeta Wyborcza, 1994-07-28 |
|
Majami, która również słuchała całej opowieści, otrząsnęła się i zaczęła zapędzać wszystkich do łóżek. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz! 2000 |
|
Za nim, jak owczarki zapędzające stado, szli niespiesznie policjanci, ich turbany czerwone dopalały się w szybkim zmierzchu. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966 |
|
Zmierzchało już i chłopi zapędzali do zagród osły, kozy i owce. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000 |
Składnia
![]() |
+ | zapędzać | + |
KOGO/CO +
DOKĄD
|
2. daleko
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zaganiać |
Cytaty
[...] on, Tadeusz, strzela, [...] przypadkowy patrol zapędza go aż na dach bloku, on podbiega do samego gzymsu, skacze przed siebie i rytmicznie wymachując rękami, zaczyna frunąć po niebie. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004 |
Składnia
![]() |
+ | zapędzać | + |
KOGO +
DOKĄD
|
3. do roboty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zaganiać |
Połączenia
- zapędzać do nauki, do pracy, do roboty, do mycia
Cytaty
Tym wierszykiem zapędzały maluchy do mycia nasze mamy i babcie. źródło: NKJP: Miejskie sprawy, Gazeta Poznańska, 2006-09-07 |
|
Wspólnie uczyli się, a raczej jak przyznaje dr Bal, starszy brat zapędzał go do nauki matematyki. źródło: NKJP: Walenty Bal, Dziennik Polski, 2002-01-21 |
|
Obcinają im włosy, zmieniają imiona, zapędzają do harówki w pralni [...] źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Gułag Miłosierdzia, Polityka, 2003-10-04 |
|
Miasta oporne karał mieczem i ogniem, a mieszkańców zapędzał do niewolniczej pracy. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963 |
|
Naszym pradziadom zabierano ziemię pod huty i kopalnie, zapędzano od chłopięctwa do nieludzko ciężkiej pracy trwającej po osiemnaście godzin na dobę, tak że słońce widywali tylko w niedzielę. źródło: NKJP: Kazimierz Kutz: Piąta strona świata, 2010 |
Składnia
![]() |
+ | zapędzać | + |
KOGO/CO +
do CZEGO
|
4. w kłopoty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Cytaty
Nie chodzi mi o podawanie adresu na tej stronie, nie chcę nikogo zapędzać w kłopoty źródło: Internet: forum.klimatyzacja.pl |
Składnia
![]() |
+ | zapędzać | + |
KOGO +
w CO
|