Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *sani ż. 'pojazd na płozach głównie do przemieszczania się po śniegu, rzadziej po ziemi', 'płozy tego pojazdu'
Ze względu na występowanie przedmiotu w parze, wyraz określający desygnat używany był głównie w liczbie podwójnej. Forma podstawowa wyrazu to *sanь (ż.) ‘to, co się ślizga, co sunie, płoza’.
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pojazd |
Połączenia
- chłopskie, góralskie; konne, motorowe, parokonne; drewniane; dwuosobowe sanie; sanie kanadyjskie
- sanie św. Mikołaja; kuligu
- sanie z beczką, z ekwipunkiem; z budą, z dzwoneczkami, z pochodniami, z reniferami
- sanie w kuligu, w zaprzęgu
- brzeg, dzwonki; kawalkada, korowód, wyścig, zaprzęg sań
- jazda, przejazd, przejażdżka, transport, wycieczka, wyjazd saniami
- dzwoneczki, konie u sań
- renifer z saniami
- przejażdżka, przyjazd na saniach
- sanie dzwonią, pędzą, nadjeżdżają, zajeżdżają
- ciągnąć, zatrzymać sanie
- dowozić, jechać/jeździć, przyjechać, wozić, zajechać, zwozić saniami
- wsiadać/wsiąść do sań; wypaść, wysiadać, wyskoczyć, zeskoczyć, zsiąść z sań
- jechać, podróżować, siedzieć, zasiadać w saniach
Cytaty
|
W sobotę doszło tam do niebezpiecznego zdarzenia - dwa konie ciągnące góralskie sanie zostały spłoszone przez skutery śnieżne i pognały grzbietem Gubałówki. źródło: NKJP: Stratowani przez konie, Dziennik Polski, 2002-12-29 |
|
|
Kulig to kolejna atrakcja, którą organizowali gospodarze mający sanie i koniki. [...] Największe emocje przeżywali ci, którzy jechali na ostatnich saniach kuligu. źródło: NKJP: Eugenia Czyż: Kącik wspomnień: Niezapomniane zimowe zjazdy, Nakielski Czas, 2005-01-12 |
|
|
Sypało śniegiem, górale przyjechali saniami z pochodniami i cały orszak ruszył wąską drogą, źródło: NKJP: Krystyna Nepomucka, Anna Zadziorko: Opisuję samo życie, 1996, prasa |
|
|
Włączam telewizor, widzę już pędzącego saniami Mikołaja, w radio na okrągło słychać reklamę „Coraz bliżej święta”. źródło: NKJP: Piotr Kutkowski: Święta na razie w marketach, Echo Dnia, 2006-11-16 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: p2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sanie |
||
| D. | sań rzadziej sani |
||
| C. | saniom |
||
| B. | sanie |
||
| N. | saniami rzadziej sańmi |
||
| Ms. | saniach |
||
| W. | sanie |