UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wesołek

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wesołek
wesołkowie
ndepr
wesołki
depr
D. wesołka
wesołków
C. wesołkowi
wesołkom
B. wesołka
wesołków
N. wesołkiem
wesołkami
Ms. wesołku
wesołkach
W. wesołku
wesołkowie
ndepr
wesołki
depr

Pochodzenie

Zob. wesoły

1. klasowy

Definicja

pot. 
osoba o radosnym usposobieniu, skłonna do żartów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  żartowniś

Połączenia

  • klasowy; największy wesołek
  • być wesołkiem

Cytaty

Do dziś ma ogromne poczucie humoru. Po maturze było dla nas zaskoczeniem, że wybrał teologię. Pierwszy klasowy wesołek i rozrabiaka - w dobrym tego słowa znaczeniu.

źródło: NKJP: 47 lat później, Dziennik Polski, 2003-09-22

W czasie całego rejsu udawałem wesołka, ale pilnie obserwowałem kolegów i zastanawiałem się, który z nich jest „wtyczką”, i chyba dość szybko odgadłem.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Mój przyjaciel zdrajca, 2004

Był wesołkiem, to prawda, ale drzemiący w nim lekkoduch stanowił tylko pozór. Bardzo się przejmował tym co o nim mówią, nie był człowiekiem niefrasobliwym.

źródło: NKJP: Marcin Król: Ekscentryk kina, Trybuna Śląska, 2004-10-02

Chłopcy nie żyją... [...] Byli młodzi, radośni, wesołki, dusze towarzystwa, niezwykle uzdolnieni, kochali góry - to pierwsze co ludziom przychodzi na myśl.

źródło: NKJP: Halina Kraczyńska: Odeszli na wieczny dyżur, Gazeta Krakowska, 2002-01-04

Oj, nie jesteśmy narodem wesołków. Tym bardziej, że co czwarty Polak nie śmiał się w tym roku wcale, co drugi - rzadziej niż raz na dwa miesiące, a tylko co dziesiąty częściej niż raz w tygodniu.

źródło: NKJP: Elżbieta Smoleńska, Nina Wojciechowska: Sondaż \„Gazety\”, Gazeta Wyborcza, 1992-12-31

2. nadworny

Definicja

w dawnych czasach: osoba zajmująca się zawodowo zabawianiem kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  błazen, trefniś

Cytaty

[...] wiadomo, lutnia to instrument niezwyczajny. Grał na niej Gusman, wesołek królewski króla Zygmunta Augusta [...].

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel : opowiadania i reportaże, 2007

Postać błazna, wesołka, głupca, dostarczyciela niekonwencjonalnej rozrywki, jest w dziejach kultury europejskiej wyjątkowa.

źródło: Internet: Beata Sander: Funkcje motywu błazna w opowiadaniach Sławomira Mrożka, podteksty.amu.edu.pl

Kim byli ci wesołkowie, pocieszne włóczykije? Jedni dowodzą, że przybyli do Rusi z Bizancjum, inni utwierdzają, że z Europy Zachodniej.

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

W literaturach słowiańskich obraz ludzi marginesu społecznego pojawia się [...] w trzech różnych grupach: po pierwsze, spotykamy tu postacie zawodowych wesołków, profesjonalnych błaznów, wyśmiewających zarówno przywileje społeczne, jak i ludzkie przywary [...].

źródło: NKJP: Małgorzata Ptasińska: Problem nędzy i miłosierdzia w aktach prawnych i utworach literatury rosyjskiej XVII i XVIII wieku, 2000

Odwiecznym przywilejem nadwornych wesołków było mówienie prawdy.

źródło: Internet: historia.focus.pl/swiat/smutne-oblicze-blazna

Data ostatniej modyfikacji: 31.05.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj