Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
dorobię się |
dorobimy się |
|||
2 os. |
dorobisz się |
dorobicie się |
|||
3 os. |
dorobi się |
dorobią się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorobiłem się +(e)m się dorobił |
dorobiłam się +(e)m się dorobiła |
dorobiłom się +(e)m się dorobiło |
dorobiliśmy się +(e)śmy się dorobili |
dorobiłyśmy się +(e)śmy się dorobiły |
2 os. |
dorobiłeś się +(e)ś się dorobił |
dorobiłaś się +(e)ś się dorobiła |
dorobiłoś się +(e)ś się dorobiło |
dorobiliście się +(e)ście się dorobili |
dorobiłyście się +(e)ście się dorobiły |
3 os. |
dorobił się |
dorobiła się |
dorobiło się |
dorobili się |
dorobiły się |
bezosobnik: dorobiono się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
doróbmy się |
|
2 os. |
dorób się |
doróbcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
dorobiłbym się bym się dorobił |
dorobiłabym się bym się dorobiła |
dorobiłobym się bym się dorobiło |
dorobilibyśmy się byśmy się dorobili |
dorobiłybyśmy się byśmy się dorobiły |
2 os. |
dorobiłbyś się byś się dorobił |
dorobiłabyś się byś się dorobiła |
dorobiłobyś się byś się dorobiło |
dorobilibyście się byście się dorobili |
dorobiłybyście się byście się dorobiły |
3 os. |
dorobiłby się by się dorobił |
dorobiłaby się by się dorobiła |
dorobiłoby się by się dorobiło |
dorobiliby się by się dorobili |
dorobiłyby się by się dorobiły |
bezosobnik: dorobiono by się
bezokolicznik: dorobić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
dorobiwszy się
gerundium: dorobienie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | dorobienie się |
dorobienia się |
D. | dorobienia się |
dorobień się |
C. | dorobieniu się |
dorobieniom się |
B. | dorobienie się |
dorobienia się |
N. | dorobieniem się |
dorobieniami się |
Ms. | dorobieniu się |
dorobieniach się |
W. | dorobienie się |
dorobienia się |
odpowiednik aspektowy: dorabiać się
Pochodzenie
Zob. robić
1. majątku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | wzbogacić się | |
antonimy: | zbiednieć, zubożeć |
Połączenia
- dorobić się fortuny, milionów, pieniędzy; domu, mieszkania, samochodu, willi; kosztem czegoś
- dorobić się na handlu, na kradzieżach, na polityce, na prywatyzacji, na przemycie, na sporcie; na ropie
- dorobić się za granicą; za życia
Cytaty
Interes się kręcił. Ewa szybko dorobiła się magnetowidu, a Monika telefonu komórkowego. źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007 |
|
Biznesmeni, którzy dorobili się dużego kapitału na Zachodzie, zaczęli się sprowadzać do Polski, aby tu zainwestować zarobione pieniądze. źródło: NKJP: Paweł Smoleński; Współpraca Dorota Tomaszewska; Ilustrował Janusz Kapusta: Wracają, Gazeta Wyborcza, 1994-12-17 |
|
[…] wyemigrował za ocean tuż po 1945 roku i dorobił się prawdziwej fortuny w Chile. źródło: NKJP: Artur Górski: Magia „Sacro Arsenale”, 2006 |
|
To syberyjski milioner. Dorobił się na handlu futrami. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963 |
|
[…] powiedzieli mi: Jedź do Dubaju, to się dorobisz […]. źródło: NKJP: Peter Waldman: Targowisko świata, Gazeta Wyborcza, 1994-08-01 |
|
źródło: NKJP: |
Składnia
+ | dorobić się | + |
(CZEGO) +
(na CZYM)
|
2. opinii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- dorobić się jakiejś opinii, pozycji
Cytaty
W ciągu kilku lat firma dorobiła się znaczącej pozycji na rynku. źródło: NKJP: KMK: Pralnia na złomowisku, Gazeta Poznańska, 2004-11-15 |
|
[…] przeżył II wojnę światową, w czasie której dorobił się stopnia kapitana […]. źródło: NKJP: Do księgarni marsz…: Kwiecień 2009, Esensja, 2009-04-08 |
|
[…] cztery lata temu Łotwa dorobiła się ustawy o obywatelstwie […]. źródło: NKJP: Paweł Smoleński: Egzamin z łotewskości, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05 |
|
[…] Marek dzięki pomocy w remontach dorobił się opinii uczciwego fachowca. źródło: NKJP: Joanna Cieśla: Przystanek Zamkowa, Polityka, 2009-05-23 |
|
[…] właściciel wytwarzającego zamki błyskawiczne przedsiębiorstwa […] dorobił się miana jednego z największych prywatnych płatników podatków w Krakowie, a może i w całej południowej Polsce. źródło: NKJP: Piotr Gabryel, Marek Zieleniewski: Piąta władza, czyli kto naprawdę rządzi Polską?, 1998 |
Składnia
+ | dorobić się | + |
CZEGO
|
3. choroby
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Połączenia
- dorobić się wrzodów, zapalenia czegoś
Cytaty
Prawie nie jadła. Wysiadała jej wątroba. Dorobiła się anemii. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Ofiary bazyliszka, Polityka, 2008-10-11 |
|
Jeśli […] w wieku kilkunastu lat dorobisz się nadwagi (w Stanach Zjednoczonych wyraźną nadwagę ma co piąta dziewczyna w wieku 12-19 lat), co będzie potem? źródło: NKJP: Sławomir Zagórski: Lata chude, lata tłuste, Gazeta Wyborcza, 1999-04-24 |
|
[…] dorobił się następnego wrzodu na plecach. Nic dziwnego - od prawie trzydziestu dni nie zdejmował ubrania, nie mógł się umyć ani uczesać. źródło: NKJP: Ewa Białołecka: Piołun i miód, 2003 |
|
[…] po wypadku […] dorobił się krwiaków mózgu, napadów agresji, odrętwienia. źródło: NKJP: Joanna Cieśla: Stres pokojowy, Polityka, 2009-01-24 |
Składnia
+ | dorobić się | + |
(CZEGO)
|