UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dorabiać się

Chronologizacja

1600, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dorabiam się
dorabiamy się
2 os. dorabiasz się
dorabiacie się
3 os. dorabia się
dorabiają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dorabiałem się
+(e)m się dorabiał
dorabiałam się
+(e)m się dorabiała
dorabiałom się
+(e)m się dorabiało
dorabialiśmy się
+(e)śmy się dorabiali
dorabiałyśmy się
+(e)śmy się dorabiały
2 os. dorabiałeś się
+(e)ś się dorabiał
dorabiałaś się
+(e)ś się dorabiała
dorabiałoś się
+(e)ś się dorabiało
dorabialiście się
+(e)ście się dorabiali
dorabiałyście się
+(e)ście się dorabiały
3 os. dorabiał się
dorabiała się
dorabiało się
dorabiali się
dorabiały się

bezosobnik: dorabiano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się dorabiał
będę się dorabiać
będę się dorabiała
będę się dorabiać
będę się dorabiało
będę się dorabiać
będziemy się dorabiali
będziemy się dorabiać
będziemy się dorabiały
będziemy się dorabiać
2 os. będziesz się dorabiał
będziesz się dorabiać
będziesz się dorabiała
będziesz się dorabiać
będziesz się dorabiało
będziesz się dorabiać
będziecie się dorabiali
będziecie się dorabiać
będziecie się dorabiały
będziecie się dorabiać
3 os. będzie się dorabiał
będzie się dorabiać
będzie się dorabiała
będzie się dorabiać
będzie się dorabiało
będzie się dorabiać
będą się dorabiali
będą się dorabiać
będą się dorabiały
będą się dorabiać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. dorabiajmy się
2 os. dorabiaj się
dorabiajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. dorabiałbym się
bym się dorabiał
dorabiałabym się
bym się dorabiała
dorabiałobym się
bym się dorabiało
dorabialibyśmy się
byśmy się dorabiali
dorabiałybyśmy się
byśmy się dorabiały
2 os. dorabiałbyś się
byś się dorabiał
dorabiałabyś się
byś się dorabiała
dorabiałobyś się
byś się dorabiało
dorabialibyście się
byście się dorabiali
dorabiałybyście się
byście się dorabiały
3 os. dorabiałby się
by się dorabiał
dorabiałaby się
by się dorabiała
dorabiałoby się
by się dorabiało
dorabialiby się
by się dorabiali
dorabiałyby się
by się dorabiały

bezosobnik: dorabiano by się

bezokolicznik: dorabiać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: dorabiając się

gerundium: dorabianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dorabianie się
dorabiania się
D. dorabiania się
dorabiań się
C. dorabianiu się
dorabianiom się
B. dorabianie się
dorabiania się
N. dorabianiem się
dorabianiami się
Ms. dorabianiu się
dorabianiach się
W. dorabianie się
dorabiania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: dorabiający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. dorabiający się
dorabiający się
dorabiający się
dorabiające się
dorabiająca się
D. dorabiającego się
dorabiającego się
dorabiającego się
dorabiającego się
dorabiającej się
C. dorabiającemu się
dorabiającemu się
dorabiającemu się
dorabiającemu się
dorabiającej się
B. dorabiającego się
dorabiającego się
dorabiający się
dorabiające się
dorabiającą się
N. dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającą się
Ms. dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. dorabiający się
dorabiający się
dorabiające się
dorabiające się
D. dorabiających się
dorabiających się
dorabiających się
dorabiających się
C. dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającym się
dorabiającym się
B. dorabiających się
dorabiających się
dorabiających się
dorabiające się
N. dorabiającymi się
dorabiającymi się
dorabiającymi się
dorabiającymi się
Ms. dorabiających się
dorabiających się
dorabiających się
dorabiających się

odpowiednik aspektowy: dorobić się

Pochodzenie

Zob. robić

1. majątku

Definicja

pot. 
wykonując przez długi czas jakąś pracę lub inną działalność, zdobywać pieniądze lub inne dobra materialne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wzbogacać się
antonimy:  biednieć, ubożeć

Połączenia

  • dorabiać się fortun, mieszkań; czyimś kosztem
  • dorabiać się na giełdzie, na handlu
  • mozolnie, powoli, uczciwie dorabiać się
  • pracować i dorabiać się

Cytaty

[...] jesteśmy już prawie pięć lat po ślubie, razem pracujemy i dorabiamy się, kupiliśmy mieszkanie w Legnicy.

źródło: NKJP: (CH): W pułapce, Gazeta Wrocławska, 2001-10-23

[…] moja córka wraz z małżonkiem przebywa za granicą, gdzie dorabiają się mieszkania i samochodu.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Małe kochanie, wielka miłość, 1997

[…] to podobno urodzeni biznesmeni. W Indiach tradycyjnie dorabiali się na handlu i lichwie – co nie przysparzało im przyjaciół, a raczej wzbudzało niechęć.

źródło: NKJP: Jacek Bombor, Maciej Kołodziejczyk: W garści stalowego miliardera, Trybuna Śląska, 2004-11-19

Nie można godzić się na to, by nieuczciwi właściciele aptek dorabiali się fortun kosztem pacjentów.

źródło: NKJP: Leczenie nie musi rujnować, Dziennik Polski, 2002-09-16

[…] po latach dorabiania się osiągnął finansowy spokój i zdołał nawet kupić dom z ogródkiem, w którym spędzał chłodniejsze wieczory i w którym dla frajdy posadził drzewo figowe.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Składnia

bez ograniczeń + dorabiać się +
(CZEGO) + (na CZYM)

2. opinii

Definicja

pot. 
zyskiwać coś dzięki swojemu działaniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

[…] powoli dorabiał się własnego światopoglądu.

źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007

Jeśli dziad lub ojciec porzucali wieś i dorabiali się zawodu, pozycji w mieście, to syn i wnuk łatwiej powtórzą ten wzór wysiłku w znów nowych warunkach.

źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Prawo do zjadania chleba, Gazeta Wyborcza, 1995-12-09

Warstwa menedżerska dopiero się kształtuje i nie ma jeszcze publicznej osobowości lub, niestety, dorabia się złej opinii.

źródło: NKJP: Marek Rostworowski: Mój głos..., Gazeta Wyborcza, 1995-10-27

Wychodzi na to, że powoli dorabiamy się miana kraju, który jest najbardziej niepokornym członkiem rozszerzonej Unii.

źródło: NKJP: Artur Boiński: Nic się nie stanie, Polska Głos Wielkopolski, 2003-12-13

[…] nie ma żadnej drogi na skróty do dojrzałego społeczeństwa obywatelskiego. Niestety, musimy dorabiać się tej dojrzałości przez całe dziesięciolecia demokratycznej gry sił społecznych.

źródło: NKJP: Paweł Bera: Zaciemniacze, Gazeta Radomszczańska, 2009-09-23

Składnia

bez ograniczeń + dorabiać się +
CZEGO

3. choroby

Definicja

pot. 
doświadczać jakiejś choroby albo dolegliwości wskutek własnych działań lub zaniedbań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Cytaty

Jeśli założymy, że mężczyzna ten dorabiał się nadwagi przez pięć lat, to znaczy, że zjadał on przez ten czas jedną nadprogramową kanapkę co drugi dzień.

źródło: NKJP: Sławomir Zagórski: Aż 52, 5 proc. Polaków i 37, 5 proc. Polek waży za dużo, Gazeta Wyborcza, 1997-09-23

[...] wystarczy w błyszczący papierek opakować najgorsze badziewie, byśmy wszyscy wyli z rozkoszy, dorabiając się odcisków od gorącego aplauzu.

źródło: NKJP: Przemysław Wenerski: Krucjata, Polska Głos Wielkopolski, 2004-04-09

Chociaż hipermarkety mają zalety. Można w nich kupić rzeczy, które głupi człowiek rzeźbi sam w domu i jeszcze potem dorabia się żylaków przy zlewie.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + dorabiać się +
(CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 06.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj