UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nawinąć

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. wić

1. na szpulkę

Definicja

okręcić kilkakrotnie dookoła czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zmotać
antonimy:  odwinąć
hiperonimy:  okręcić

Połączenia

  • nawinąć drut, linę, żyłkę
  • nawinąć na bęben, na kołowrotek, na szpulkę, na wałek; na rękę

Cytaty

[...] charakteryzatorka nawinęła jej włosy na lokówki.

źródło: NKJP: Elżbieta Piersiakowa: Jagna, Malina, Aniela, Dziennik Zachodni, 2004-02-24

Na kołowrotek (ważne tylko, aby nie był za ciężki) musimy nawinąć żyłkę.

źródło: NKJP: ADPA: Ma(t)cho nad wodą, Gazeta Poznańska, 2002-09-21

Zabezpieczony obraz trzeba było bardzo ostrożnie i niezwykle równo nawinąć na specjalny wałek.

źródło: NKJP: Monika Frenkiel: Zrolowany „Hołd pruski”, Gazeta Krakowska, 2006-10-24

Drut nawinięty jest na bębny znajdujące się na rufie statku.

źródło: NKJP: Jacek Sieński: Ostre druty na piratów, Dziennik Bałtycki, 2009-07-29

I wreszcie wszystkie fragmenty zostały połączone. Teraz jeszcze tylko nawinięcie na osobną szpulę i można taśmę założyć na projektor.

źródło: NKJP: Maciej Stroiński: Historia faszyzmu w... piwnicy, Gazeta Poznańska, 2002-06-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nawinę
nawiniemy
2 os. nawiniesz
nawiniecie
3 os. nawinie
nawiną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nawinąłem
+(e)m nawinął
nawinęłam
+(e)m nawinęła
nawinęłom
+(e)m nawinęło
nawinęliśmy
+(e)śmy nawinęli
nawinęłyśmy
+(e)śmy nawinęły
2 os. nawinąłeś
+(e)ś nawinął
nawinęłaś
+(e)ś nawinęła
nawinęłoś
+(e)ś nawinęło
nawinęliście
+(e)ście nawinęli
nawinęłyście
+(e)ście nawinęły
3 os. nawinął
nawinęła
nawinęło
nawinęli
nawinęły

bezosobnik: nawinięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nawińmy
2 os. nawiń
nawińcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nawinąłbym
bym nawinął
nawinęłabym
bym nawinęła
nawinęłobym
bym nawinęło
nawinęlibyśmy
byśmy nawinęli
nawinęłybyśmy
byśmy nawinęły
2 os. nawinąłbyś
byś nawinął
nawinęłabyś
byś nawinęła
nawinęłobyś
byś nawinęło
nawinęlibyście
byście nawinęli
nawinęłybyście
byście nawinęły
3 os. nawinąłby
by nawinął
nawinęłaby
by nawinęła
nawinęłoby
by nawinęło
nawinęliby
by nawinęli
nawinęłyby
by nawinęły

bezosobnik: nawinięto by

bezokolicznik: nawinąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nawinąwszy

gerundium: nawinięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nawinięcie
nawinięcia
D. nawinięcia
nawinięć
C. nawinięciu
nawinięciom
B. nawinięcie
nawinięcia
N. nawinięciem
nawinięciami
Ms. nawinięciu
nawinięciach
W. nawinięcie
nawinięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nawinięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nawinięty
nawinięty
nawinięty
nawinięte
nawinięta
D. nawiniętego
nawiniętego
nawiniętego
nawiniętego
nawiniętej
C. nawiniętemu
nawiniętemu
nawiniętemu
nawiniętemu
nawiniętej
B. nawiniętego
nawiniętego
nawinięty
nawinięte
nawiniętą
N. nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętą
Ms. nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nawinięci
nawinięci
nawinięte
nawinięte
D. nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
C. nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
B. nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
nawinięte
N. nawiniętymi
nawiniętymi
nawiniętymi
nawiniętymi
Ms. nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych

odpowiednik aspektowy: nawijać

Składnia

bez ograniczeń + nawinąć +
CO + na CO

2. zawodnika

Definicja

sport.  pot. 
prowadząc akcję, ściągnąć na siebie i ograć

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ograć

Połączenia

  • nawinąć obrońcę, zawodnika

Cytaty

Pomocnik Bełchatowa w polu karnym nawinął jeszcze Dudkę, ale strzelił nad bramką.

źródło: NKJP: Bartosz Karcz: Punkt widzenia, Gazeta Krakowska, 2005-12-12

Kozik zagrał ze środka boiska prostopadłą piłkę w kierunku Kaczmarczyka, ten nawinął obrońcę, po czym plasowanym strzałem z linii pola karnego otworzył wynik.

źródło: NKJP: (KRĘ): Pieczęć zmiennika, Gazeta Krakowska, 2006-10-02

Prymula dał próbkę swoich umiejętności w 56 minucie, kiedy w prawym narożniku nawinął sobie obrońcę i z bardzo trudnej pozycji oddał strzał w przeciwległy róg, po którym piłka minimalnie minęła słupek.

źródło: NKJP: (zab): Zgodnie z planem, Dziennik Polski, 2006-05-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nawinę
nawiniemy
2 os. nawiniesz
nawiniecie
3 os. nawinie
nawiną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nawinąłem
+(e)m nawinął
nawinęłam
+(e)m nawinęła
nawinęłom
+(e)m nawinęło
nawinęliśmy
+(e)śmy nawinęli
nawinęłyśmy
+(e)śmy nawinęły
2 os. nawinąłeś
+(e)ś nawinął
nawinęłaś
+(e)ś nawinęła
nawinęłoś
+(e)ś nawinęło
nawinęliście
+(e)ście nawinęli
nawinęłyście
+(e)ście nawinęły
3 os. nawinął
nawinęła
nawinęło
nawinęli
nawinęły

bezosobnik: nawinięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nawińmy
2 os. nawiń
nawińcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nawinąłbym
bym nawinął
nawinęłabym
bym nawinęła
nawinęłobym
bym nawinęło
nawinęlibyśmy
byśmy nawinęli
nawinęłybyśmy
byśmy nawinęły
2 os. nawinąłbyś
byś nawinął
nawinęłabyś
byś nawinęła
nawinęłobyś
byś nawinęło
nawinęlibyście
byście nawinęli
nawinęłybyście
byście nawinęły
3 os. nawinąłby
by nawinął
nawinęłaby
by nawinęła
nawinęłoby
by nawinęło
nawinęliby
by nawinęli
nawinęłyby
by nawinęły

bezosobnik: nawinięto by

bezokolicznik: nawinąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: nawinąwszy

gerundium: nawinięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nawinięcie
nawinięcia
D. nawinięcia
nawinięć
C. nawinięciu
nawinięciom
B. nawinięcie
nawinięcia
N. nawinięciem
nawinięciami
Ms. nawinięciu
nawinięciach
W. nawinięcie
nawinięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: nawinięty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nawinięty
nawinięty
nawinięty
nawinięte
nawinięta
D. nawiniętego
nawiniętego
nawiniętego
nawiniętego
nawiniętej
C. nawiniętemu
nawiniętemu
nawiniętemu
nawiniętemu
nawiniętej
B. nawiniętego
nawiniętego
nawinięty
nawinięte
nawiniętą
N. nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętą
Ms. nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nawinięci
nawinięci
nawinięte
nawinięte
D. nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
C. nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
nawiniętym
B. nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
nawinięte
N. nawiniętymi
nawiniętymi
nawiniętymi
nawiniętymi
Ms. nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych
nawiniętych

Składnia

bez ograniczeń + nawinąć +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 01.03.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj