Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *chrapati 'wydawać chrapliwe dźwięki'
1. w czasie snu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- babcia, matka, mąż, ojciec chrapie
- głośno, okropnie, strasznie chrapać
- przestać, zacząć/zaczynać chrapać
- chrapać i sapać
- słyszeć, usłyszeć chrapanie
- chrapanie śpiącego
Cytaty
A mnie głowa boli. Kolejna nieprzespana noc. I jeszcze tata tak strasznie chrapie. źródło: NKJP: Internet |
|
[...] zaczynał od razu głośno chrapać. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1999 |
|
Czas wlókł się nieznośnie, pisarz chrapał coraz głośniej. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
Bart chrapał już donośnie, a skulony Husk ostrzył nóż o kawałek rzemienia, kiedy Bazyl zasnął wreszcie z ironicznym uśmiechem na ustach. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
chrapię |
chrapiemy |
|||
2 os. |
chrapiesz |
chrapiecie |
|||
3 os. |
chrapie |
chrapią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chrapałem +(e)m chrapał |
chrapałam +(e)m chrapała |
chrapałom +(e)m chrapało |
chrapaliśmy +(e)śmy chrapali |
chrapałyśmy +(e)śmy chrapały |
2 os. |
chrapałeś +(e)ś chrapał |
chrapałaś +(e)ś chrapała |
chrapałoś +(e)ś chrapało |
chrapaliście +(e)ście chrapali |
chrapałyście +(e)ście chrapały |
3 os. |
chrapał |
chrapała |
chrapało |
chrapali |
chrapały |
bezosobnik: chrapano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę chrapał będę chrapać |
będę chrapała będę chrapać |
będę chrapało będę chrapać |
będziemy chrapali będziemy chrapać |
będziemy chrapały będziemy chrapać |
2 os. |
będziesz chrapał będziesz chrapać |
będziesz chrapała będziesz chrapać |
będziesz chrapało będziesz chrapać |
będziecie chrapali będziecie chrapać |
będziecie chrapały będziecie chrapać |
3 os. |
będzie chrapał będzie chrapać |
będzie chrapała będzie chrapać |
będzie chrapało będzie chrapać |
będą chrapali będą chrapać |
będą chrapały będą chrapać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
chrapmy |
|
2 os. |
chrap |
chrapcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chrapałbym bym chrapał |
chrapałabym bym chrapała |
chrapałobym bym chrapało |
chrapalibyśmy byśmy chrapali |
chrapałybyśmy byśmy chrapały |
2 os. |
chrapałbyś byś chrapał |
chrapałabyś byś chrapała |
chrapałobyś byś chrapało |
chrapalibyście byście chrapali |
chrapałybyście byście chrapały |
3 os. |
chrapałby by chrapał |
chrapałaby by chrapała |
chrapałoby by chrapało |
chrapaliby by chrapali |
chrapałyby by chrapały |
bezosobnik: chrapano by
bezokolicznik: chrapać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chrapiąc
gerundium: chrapanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | chrapanie |
chrapania |
D. | chrapania |
chrapań |
C. | chrapaniu |
chrapaniom |
B. | chrapanie |
chrapania |
N. | chrapaniem |
chrapaniami |
Ms. | chrapaniu |
chrapaniach |
W. | chrapanie |
chrapania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chrapiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | chrapiący |
chrapiący |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiąca |
D. | chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącej |
C. | chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącej |
B. | chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiącą |
N. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącą |
Ms. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | chrapiący |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiące |
D. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
C. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
B. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiące |
N. | chrapiącymi |
chrapiącymi |
chrapiącymi |
chrapiącymi |
Ms. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
odpowiednik aspektowy: chrapnąć
2. spać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Połączenia
- smacznie chrapać
Cytaty
Najlepszym sposobem na nieoddanie ciężko zdobytej miejscówki jest sen. Większość pasażerów przez całą drogę smacznie chrapie. źródło: NKJP: Anna Partyka: Co autobus, to obyczaj, Lokalna, 2002-03-26 |
|
[...] przemknąłem się prywatną furtką do miasta, z zadowoleniem konstatując, że pozostawiona przez Łokietka przy Bramie Rzeźniczej nocna straż chrapie sobie w najlepsze, powalona nie tylko naturalną sennością, ale także zapewne niejednym kuflem piwa. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006 |
|
Ludzie nadal chrapali w nienaturalnych pozach, dogasał ogień - niby wszystko po staremu. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
chrapię |
chrapiemy |
|||
2 os. |
chrapiesz |
chrapiecie |
|||
3 os. |
chrapie |
chrapią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chrapałem +(e)m chrapał |
chrapałam +(e)m chrapała |
chrapałom +(e)m chrapało |
chrapaliśmy +(e)śmy chrapali |
chrapałyśmy +(e)śmy chrapały |
2 os. |
chrapałeś +(e)ś chrapał |
chrapałaś +(e)ś chrapała |
chrapałoś +(e)ś chrapało |
chrapaliście +(e)ście chrapali |
chrapałyście +(e)ście chrapały |
3 os. |
chrapał |
chrapała |
chrapało |
chrapali |
chrapały |
bezosobnik: chrapano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę chrapał będę chrapać |
będę chrapała będę chrapać |
będę chrapało będę chrapać |
będziemy chrapali będziemy chrapać |
będziemy chrapały będziemy chrapać |
2 os. |
będziesz chrapał będziesz chrapać |
będziesz chrapała będziesz chrapać |
będziesz chrapało będziesz chrapać |
będziecie chrapali będziecie chrapać |
będziecie chrapały będziecie chrapać |
3 os. |
będzie chrapał będzie chrapać |
będzie chrapała będzie chrapać |
będzie chrapało będzie chrapać |
będą chrapali będą chrapać |
będą chrapały będą chrapać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
chrapmy |
|
2 os. |
chrap |
chrapcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chrapałbym bym chrapał |
chrapałabym bym chrapała |
chrapałobym bym chrapało |
chrapalibyśmy byśmy chrapali |
chrapałybyśmy byśmy chrapały |
2 os. |
chrapałbyś byś chrapał |
chrapałabyś byś chrapała |
chrapałobyś byś chrapało |
chrapalibyście byście chrapali |
chrapałybyście byście chrapały |
3 os. |
chrapałby by chrapał |
chrapałaby by chrapała |
chrapałoby by chrapało |
chrapaliby by chrapali |
chrapałyby by chrapały |
bezosobnik: chrapano by
bezokolicznik: chrapać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chrapiąc
gerundium: chrapanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | chrapanie |
chrapania |
D. | chrapania |
chrapań |
C. | chrapaniu |
chrapaniom |
B. | chrapanie |
chrapania |
N. | chrapaniem |
chrapaniami |
Ms. | chrapaniu |
chrapaniach |
W. | chrapanie |
chrapania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chrapiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | chrapiący |
chrapiący |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiąca |
D. | chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącej |
C. | chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącej |
B. | chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiącą |
N. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącą |
Ms. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | chrapiący |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiące |
D. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
C. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
B. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiące |
N. | chrapiącymi |
chrapiącymi |
chrapiącymi |
chrapiącymi |
Ms. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
3. o zwierzętach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Połączenia
- koń chrapie
Cytaty
Reynevan i Szarlej stali jak sparaliżowani. Nawet koń przestał chrapać. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski, Narrenturm, 2002 |
|
W okresie bukowiska [...] byk często [...] chrapie. Łosie lubią zażywać kąpieli i nurzać się w błocie. źródło: Internet: poradniklowiecki.pl |
|
Spłoszony odorem krwi koń chrapał niespokojnie, rżał i kulił uszy. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 1, 2005 |
|
Konie chrapały. Płaty piany białej jak ta, którą wyrzuca morze w czasie przypływu, spadały im z pysków. źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
chrapię |
chrapiemy |
|||
2 os. |
chrapiesz |
chrapiecie |
|||
3 os. |
chrapie |
chrapią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chrapałem +(e)m chrapał |
chrapałam +(e)m chrapała |
chrapałom +(e)m chrapało |
chrapaliśmy +(e)śmy chrapali |
chrapałyśmy +(e)śmy chrapały |
2 os. |
chrapałeś +(e)ś chrapał |
chrapałaś +(e)ś chrapała |
chrapałoś +(e)ś chrapało |
chrapaliście +(e)ście chrapali |
chrapałyście +(e)ście chrapały |
3 os. |
chrapał |
chrapała |
chrapało |
chrapali |
chrapały |
bezosobnik: chrapano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę chrapał będę chrapać |
będę chrapała będę chrapać |
będę chrapało będę chrapać |
będziemy chrapali będziemy chrapać |
będziemy chrapały będziemy chrapać |
2 os. |
będziesz chrapał będziesz chrapać |
będziesz chrapała będziesz chrapać |
będziesz chrapało będziesz chrapać |
będziecie chrapali będziecie chrapać |
będziecie chrapały będziecie chrapać |
3 os. |
będzie chrapał będzie chrapać |
będzie chrapała będzie chrapać |
będzie chrapało będzie chrapać |
będą chrapali będą chrapać |
będą chrapały będą chrapać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
chrapmy |
|
2 os. |
chrap |
chrapcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
chrapałbym bym chrapał |
chrapałabym bym chrapała |
chrapałobym bym chrapało |
chrapalibyśmy byśmy chrapali |
chrapałybyśmy byśmy chrapały |
2 os. |
chrapałbyś byś chrapał |
chrapałabyś byś chrapała |
chrapałobyś byś chrapało |
chrapalibyście byście chrapali |
chrapałybyście byście chrapały |
3 os. |
chrapałby by chrapał |
chrapałaby by chrapała |
chrapałoby by chrapało |
chrapaliby by chrapali |
chrapałyby by chrapały |
bezosobnik: chrapano by
bezokolicznik: chrapać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
chrapiąc
gerundium: chrapanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | chrapanie |
chrapania |
D. | chrapania |
chrapań |
C. | chrapaniu |
chrapaniom |
B. | chrapanie |
chrapania |
N. | chrapaniem |
chrapaniami |
Ms. | chrapaniu |
chrapaniach |
W. | chrapanie |
chrapania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: chrapiący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | chrapiący |
chrapiący |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiąca |
D. | chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiącej |
C. | chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącemu |
chrapiącej |
B. | chrapiącego |
chrapiącego |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiącą |
N. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącą |
Ms. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | chrapiący |
chrapiący |
chrapiące |
chrapiące |
D. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
C. | chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
chrapiącym |
B. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiące |
N. | chrapiącymi |
chrapiącymi |
chrapiącymi |
chrapiącymi |
Ms. | chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
chrapiących |
odpowiednik aspektowy: chrapnąć