Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. parzyć
1. kawę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | naparzyć |
Połączenia
- zaparzyć herbaty, kawy, kwiatu lipy, melisy, mięty, rumianku
- zaparzyć herbatę, kawę, koper włoski, melisę, zioła; torebkę rumianku, szałwii...
- zaparzyć w ekspresie, w filiżance, w szklance, w termosie; w wodzie
- zaparzyć tradycyjnie
- zaparzyć i nalać do filiżanki, zaparzyć i pić, zaparzyć i podać, zaparzyć herbatę i przygotować posiłek, zaparzyć i rozlać do kubków, zaparzyć kawę i usiąść
Cytaty
Pokój obok kuchni zajął wysokiej rangi oficer z ukochaną Białorusinką Tanią, która kilka razy przychodziła do kuchni, m.in. by zaparzyć dla niego kawę. źródło: NKJP: Pamiętny styczeń 1945 roku, Tygodnik Ciechanowski - 2004-01-25 |
|
– Zaparzymy świeżej herbatki i pogadamy – zaproponował Marek. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
|
Sekretarka szefa ma dobrze wyglądać i umieć zaparzyć kawę w ekspresie. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997 |
|
Raz zaparzone korzenie mniszka możemy zalać ponownie wodą i gotować je około 10 minut. źródło: NKJP: Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1993 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaparzę |
zaparzymy |
|||
2 os. |
zaparzysz |
zaparzycie |
|||
3 os. |
zaparzy |
zaparzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaparzyłem +(e)m zaparzył |
zaparzyłam +(e)m zaparzyła |
zaparzyłom +(e)m zaparzyło |
zaparzyliśmy +(e)śmy zaparzyli |
zaparzyłyśmy +(e)śmy zaparzyły |
2 os. |
zaparzyłeś +(e)ś zaparzył |
zaparzyłaś +(e)ś zaparzyła |
zaparzyłoś +(e)ś zaparzyło |
zaparzyliście +(e)ście zaparzyli |
zaparzyłyście +(e)ście zaparzyły |
3 os. |
zaparzył |
zaparzyła |
zaparzyło |
zaparzyli |
zaparzyły |
bezosobnik: zaparzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaparzmy |
|
2 os. |
zaparz |
zaparzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaparzyłbym bym zaparzył |
zaparzyłabym bym zaparzyła |
zaparzyłobym bym zaparzyło |
zaparzylibyśmy byśmy zaparzyli |
zaparzyłybyśmy byśmy zaparzyły |
2 os. |
zaparzyłbyś byś zaparzył |
zaparzyłabyś byś zaparzyła |
zaparzyłobyś byś zaparzyło |
zaparzylibyście byście zaparzyli |
zaparzyłybyście byście zaparzyły |
3 os. |
zaparzyłby by zaparzył |
zaparzyłaby by zaparzyła |
zaparzyłoby by zaparzyło |
zaparzyliby by zaparzyli |
zaparzyłyby by zaparzyły |
bezosobnik: zaparzono by
bezokolicznik: zaparzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaparzywszy
gerundium: zaparzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaparzenie |
zaparzenia |
D. | zaparzenia |
zaparzeń |
C. | zaparzeniu |
zaparzeniom |
B. | zaparzenie |
zaparzenia |
N. | zaparzeniem |
zaparzeniami |
Ms. | zaparzeniu |
zaparzeniach |
W. | zaparzenie |
zaparzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaparzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaparzony |
zaparzony |
zaparzony |
zaparzone |
zaparzona |
D. | zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonej |
C. | zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonej |
B. | zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzony |
zaparzone |
zaparzoną |
N. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzoną |
Ms. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaparzone |
zaparzone |
||
D. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
C. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
B. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzone |
N. | zaparzonymi |
zaparzonymi |
zaparzonymi |
zaparzonymi |
Ms. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
Składnia
Rzosobowy | + | zaparzyć | + |
CO/CZEGO +
(w CZYM)
|
2. mak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
synonimy: | sparzyć |
Połączenia
- zaparzyć kaszę, mąkę, pieczarki, rodzynki; ileś minut
- zaparzyć mlekiem, wrzątkiem
- zaparzyć w wodzie
- zaparzyć krótko
Cytaty
Lecz kluski gryczane robi się inaczej; wziąć pół kwarty mąki gryczanej i łyżkę pszennej, posolić, zaparzyć na misce kilkoma łyżkami wody gorącej i mieszać ciągle. źródło: NKJP: Smakosz: Mleko nasze powszednie, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-05-19 |
|
Pół kg mąki zaparzyć jednym litrem wrzącego mleka i rozbijać mocno, aby grudek nie było. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Tłusto i słodko, Dziennik Polski - Pejzaż, 2004-02-07 |
|
Niezwykle ważnym zabiegiem jest jednak oczyszczanie skóry twarzy i szyi. Na rynku jest wiele preparatów ułatwiających ten zabieg. Oczywiście oczyścić możemy również na sposób domowy: przygotowujmy zaparzone płatki owsiane, którymi delikatnie masując myjemy twarz i szyję. źródło: NKJP: Domowe Sposoby Na..., 2005-12-04, Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaparzę |
zaparzymy |
|||
2 os. |
zaparzysz |
zaparzycie |
|||
3 os. |
zaparzy |
zaparzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaparzyłem +(e)m zaparzył |
zaparzyłam +(e)m zaparzyła |
zaparzyłom +(e)m zaparzyło |
zaparzyliśmy +(e)śmy zaparzyli |
zaparzyłyśmy +(e)śmy zaparzyły |
2 os. |
zaparzyłeś +(e)ś zaparzył |
zaparzyłaś +(e)ś zaparzyła |
zaparzyłoś +(e)ś zaparzyło |
zaparzyliście +(e)ście zaparzyli |
zaparzyłyście +(e)ście zaparzyły |
3 os. |
zaparzył |
zaparzyła |
zaparzyło |
zaparzyli |
zaparzyły |
bezosobnik: zaparzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaparzmy |
|
2 os. |
zaparz |
zaparzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaparzyłbym bym zaparzył |
zaparzyłabym bym zaparzyła |
zaparzyłobym bym zaparzyło |
zaparzylibyśmy byśmy zaparzyli |
zaparzyłybyśmy byśmy zaparzyły |
2 os. |
zaparzyłbyś byś zaparzył |
zaparzyłabyś byś zaparzyła |
zaparzyłobyś byś zaparzyło |
zaparzylibyście byście zaparzyli |
zaparzyłybyście byście zaparzyły |
3 os. |
zaparzyłby by zaparzył |
zaparzyłaby by zaparzyła |
zaparzyłoby by zaparzyło |
zaparzyliby by zaparzyli |
zaparzyłyby by zaparzyły |
bezosobnik: zaparzono by
bezokolicznik: zaparzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaparzywszy
gerundium: zaparzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaparzenie |
zaparzenia |
D. | zaparzenia |
zaparzeń |
C. | zaparzeniu |
zaparzeniom |
B. | zaparzenie |
zaparzenia |
N. | zaparzeniem |
zaparzeniami |
Ms. | zaparzeniu |
zaparzeniach |
W. | zaparzenie |
zaparzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaparzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaparzony |
zaparzony |
zaparzony |
zaparzone |
zaparzona |
D. | zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonej |
C. | zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonej |
B. | zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzony |
zaparzone |
zaparzoną |
N. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzoną |
Ms. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaparzone |
zaparzone |
||
D. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
C. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
B. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzone |
N. | zaparzonymi |
zaparzonymi |
zaparzonymi |
zaparzonymi |
Ms. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
odpowiednik aspektowy: zaparzać
Składnia
Rzosobowy | + | zaparzyć | + |
CO +
(CZYM)
|
3. rośliny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- zaparzyć rośliny, ziemniaki
Cytaty
Za oknem widzimy rozgwieżdżone niebo i z przerażeniem uświadamiamy sobie, że nie zdołamy w tym momencie wnieść roślin do domu, pozostaje nam owinięcie ich na tę noc agrowłókniną albo choćby gazetami. Tylko musimy pamiętać, żeby gazety rano zdjąć, inaczej roślinom grozi zaparzenie. źródło: NKJP: Zanim spadnie temperatura, Dziennik Polski - Dom, 2002-09-18 |
|
Zdążył wytrzewić jelenia i przygotować przez odpowiednie nacięcia zapobiegające zaparzeniu mięsa. źródło: NKJP: BZ: Kłusownicza aktywność, 1999, prasa |
|
Niedopuszczalne jest natomiast, aby na rynek trafiały ziemniaki porośnięte kiełkami powyżej 3 mm, nadmiernie zawilgocone na powierzchni, zaparzone, zapleśniałe, zmarznięte, zanieczyszczone środkami ochrony roślin. źródło: NKJP: Justyna Wroniak: Ziemniak Polski: Jakość ziemniaków na stole konsumenta, 2007, prasa |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaparzę |
zaparzymy |
|||
2 os. |
zaparzysz |
zaparzycie |
|||
3 os. |
zaparzy |
zaparzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaparzyłem +(e)m zaparzył |
zaparzyłam +(e)m zaparzyła |
zaparzyłom +(e)m zaparzyło |
zaparzyliśmy +(e)śmy zaparzyli |
zaparzyłyśmy +(e)śmy zaparzyły |
2 os. |
zaparzyłeś +(e)ś zaparzył |
zaparzyłaś +(e)ś zaparzyła |
zaparzyłoś +(e)ś zaparzyło |
zaparzyliście +(e)ście zaparzyli |
zaparzyłyście +(e)ście zaparzyły |
3 os. |
zaparzył |
zaparzyła |
zaparzyło |
zaparzyli |
zaparzyły |
bezosobnik: zaparzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaparzmy |
|
2 os. |
zaparz |
zaparzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaparzyłbym bym zaparzył |
zaparzyłabym bym zaparzyła |
zaparzyłobym bym zaparzyło |
zaparzylibyśmy byśmy zaparzyli |
zaparzyłybyśmy byśmy zaparzyły |
2 os. |
zaparzyłbyś byś zaparzył |
zaparzyłabyś byś zaparzyła |
zaparzyłobyś byś zaparzyło |
zaparzylibyście byście zaparzyli |
zaparzyłybyście byście zaparzyły |
3 os. |
zaparzyłby by zaparzył |
zaparzyłaby by zaparzyła |
zaparzyłoby by zaparzyło |
zaparzyliby by zaparzyli |
zaparzyłyby by zaparzyły |
bezosobnik: zaparzono by
bezokolicznik: zaparzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zaparzywszy
gerundium: zaparzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaparzenie |
zaparzenia |
D. | zaparzenia |
zaparzeń |
C. | zaparzeniu |
zaparzeniom |
B. | zaparzenie |
zaparzenia |
N. | zaparzeniem |
zaparzeniami |
Ms. | zaparzeniu |
zaparzeniach |
W. | zaparzenie |
zaparzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaparzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaparzony |
zaparzony |
zaparzony |
zaparzone |
zaparzona |
D. | zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzonej |
C. | zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonemu |
zaparzonej |
B. | zaparzonego |
zaparzonego |
zaparzony |
zaparzone |
zaparzoną |
N. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzoną |
Ms. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaparzone |
zaparzone |
||
D. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
C. | zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
zaparzonym |
B. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzone |
N. | zaparzonymi |
zaparzonymi |
zaparzonymi |
zaparzonymi |
Ms. | zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
zaparzonych |
odpowiednik aspektowy: zaparzać
Inne uwagi
Zwykle imb lub ger.
Składnia
+ | zaparzyć | + |
CO
|