Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. palić
1. ognisko
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- prezydent zapalił coś; staruszka zapaliła coś; dzieci kelnerzy, napastnicy, żałobnicy zapalili coś
- zapalić gaz, ogień, ognisko, stos; gromnicę, kadzidełko, pochodnię, świecę, świeczkę, watrę, zapalniczkę, zapałkę, znicz
- zapalić coś księdzu, ojcu, papieżowi
- zapalić na choince, na kominku
- zapalić przed budynkiem, przed domami
- zapalić w kominku, w oknie, w piecu
Cytaty
Skarceni przez Franziskę kelnerzy zapalili świece, a wraz ze zmianą oświetlenia zmienił się temat i rozmówca [...]. źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002 |
|
Mieszkańcy okolicznych budynków byli zbulwersowani faktem, że zapalono ognisko, z którego unosił się śmierdzący dym. źródło: NKJP: Ognisko bez winnego, Dziennik Polski, 2003-09-06 |
|
Pułkownik przyniósł mi koc, zapalił w kominku, a potem nalał nam po szklaneczce whisky. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Księżyc nad Zakopanem, 2006 |
|
Dwa dni później Rudolf B. chciał zakupionym mułem zapalić w piecu. źródło: NKJP: (Adk): Czarny interes, Nowiny Raciborskie, 2005-10-25 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
Rz osobowy | + | zapalić | + |
CO
|
2. dom
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- piorun zapalił coś
- zapalić dach, dom, pudło, szlafrok
- zapalony od pioruna
Cytaty
[...] śmigłowiec zrzucił następne beczki. Jedna chybiła - chyba, że chodziło o przemienienie dzwonnicy w wywrócony na lewą stronę, płonący od zewnątrz komin - druga zapaliła dach. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008 |
|
Według prokuratury, Wiesław A. najpierw zapalił pudła kartonowe i gazety w windzie bloku na os. Zgody. [...] Obydwa pożary ugasiła straż. źródło: NKJP: (STRZ): Podpalał windy?, Dziennik Polski, 2001-08-03 |
|
Jeszcze w XX wieku zdarzało się, że nie gaszono zapalonej od pioruna chaty - by nie przeciwstawiać się woli Bożej. źródło: NKJP: Andrzej Osęka: Wystawy, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-10-10 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
+ | zapalić | + |
CO
|
3. lampę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia elektryczność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zaświecić |
Połączenia
- kosmonauta, reżyser, stróż zapalił coś; napastnicy zapalili coś
- zapalić kinkiet, lampę, lampkę, latarkę, światełko, światło, żarówkę, żyrandol; jupitery, latarnię, reflektory
- zapalić w kuchni, w mieszkaniu, w piwnicy, w pokoju, w przedpokoju
Cytaty
Raptem błysnęło światełko, stróż zapalił latarkę. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978 |
|
Kobieta obudziła się dopiero, gdy zapalili w kuchni światło. źródło: NKJP: (bh): Policja na tropie, Dziennik Polski, 2000-12-28 |
|
Wreszcie zapalono lampę i można było się zabrać do lektury. źródło: NKJP: Krystian Lupa: Podglądania, 2003 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
Rz osobowy | + | zapalić | + |
CO
|
4. papierosa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Połączenia
- chłopak, kapitan, mężczyzna zapalił coś
- zapalić cygaro, fajkę, marihuanę, papierosa, trawkę
- zapalić generałowi żonie
- zapalić dla humoru, dla przyjemności
- zapalić na dworze, na tarasie, na ulicy
- zapalić przed gmachem
- zapalić przy dziecku
- chętnie, nerwowo, spokojnie zapalić
Cytaty
Po obiedzie Melitta schodzi do niej i razem wycierają sztućce. Kawę zaparzą, zapalą papierosa. źródło: NKJP: Janina Paradowska: Pruski dom, włoska swoboda, Polityka, 2007-04-21 |
|
W dzień przyjazdu Władek zapalił żonie pierwszego papierosa i nic nie powiedział, gdy się zakrztusiła dymem, bo zawsze mówił niewiele [...]. źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009 |
|
Marek zostawił na fortepianie paczkę papierosów. Wyjął jednego, by zapalić na tarasie. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
|
[...] jak urodził się Staś, oświadczył mi, że nigdy nie zapali przy dziecku i dotrzymał słowa [...]. źródło: NKJP: Usenet, 1999-12-30 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
Rz osobowy | + | zapalić | + |
CO
|
5. silnik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Połączenia
- kierowca; bus, radiowóz, samochód silnik zapalił coś; kobieta zapaliła coś
- zapalić motocykl, motor, silnik, telewizor
- zapalić kluczykiem
- zapalić bez problemu
- zapalić ponownie
Cytaty
W pewnym momencie kierowca zapalił silnik i błyskawicznie odjechał. źródło: NKJP: Benzyna w... bańkach, Dziennik Polski, 2002-09-07 |
|
Jego radiowóz zapalił od razu. Odjeżdżał w stronę szosy, gdzie wciąż szurały opony niezliczonych aut. źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996 |
|
Zatrzasnął bagażnik, zapalił motor i ruszył. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
+ | zapalić | + |
CO
|
6. rozświetlić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Połączenia
- księżyc zapalił coś; słońce zapaliło coś
- zapalić iskierki, ognie
Cytaty
[...] chłodne słońce zapaliło małe iskierki na końcach jej podgiętych jak u dziecka rzęs. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
Chylące się ku zachodowi słońce zapaliło ognie w szparach okiennic, przeszyło izbę skośnymi smugami światła. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
+ | zapalić | + |
CO
|
7. kogoś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- zapalić uczniów
- zapalić do gry, do idei, do kolekcjonowania, do nowinek kubizmu, futuryzmu, do pomysłu, do projektu, do walki
Cytaty
Jan Józef był inspiratorem znakomitym: potrafił skłonić do refleksji, zapalić do pomysłu, ale nigdy nie próbował nic narzucać czy kierować z ukrycia. źródło: NKJP: Dziś mijają dwa lata od śmierci Jana Józefa Lipskiego, Gazeta Wyborcza, 1993-09-10 |
|
[...] byli tak zapaleni do nowinek kubizmu, futuryzmu, że rola Cézanne'a, zdaje mi się, w ich formacji malarskiej była nikła. źródło: NKJP: Czapski Józef: Patrząc, 1996 |
|
Zapalił do projektu cudownego Henryka Tomaszewskiego. źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy czyli Pożegnanie z Mazurami, 1998 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
+ | zapalić | + |
KOGO/CO +
(do CZEGO)
|
8. entuzjazm
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka
Połączenia
- zapalić entuzjazm, fantazję, iskierkę nadziei
Cytaty
- Miałem jeszcze w liceum wspaniałą polonistkę i ona umiała w nas zapalić entuzjazm do literatury. źródło: NKJP: Piosenka myślenia nie zastąpi, Dziennik Polski, 2001-05-04 |
|
Jak mówią, pan Wiśniewski swoją determinacją zapalił w nich iskierkę nadziei, że nie wszystko stracone i że oni być może także powinni nadal walczyć. źródło: NKJP: (ZAR): Zapalił iskierkę, Dziennik Zachodni, 2006-03-21 |
|
Będziemy miło wspominać spotkanie z leśnikiem który zapalił w nas szacunek do przyrody [...]. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zapalę |
zapalimy |
|||
2 os. |
zapalisz |
zapalicie |
|||
3 os. |
zapali |
zapalą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłem +(e)m zapalił |
zapaliłam +(e)m zapaliła |
zapaliłom +(e)m zapaliło |
zapaliliśmy +(e)śmy zapalili |
zapaliłyśmy +(e)śmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłeś +(e)ś zapalił |
zapaliłaś +(e)ś zapaliła |
zapaliłoś +(e)ś zapaliło |
zapaliliście +(e)ście zapalili |
zapaliłyście +(e)ście zapaliły |
3 os. |
zapalił |
zapaliła |
zapaliło |
zapalili |
zapaliły |
bezosobnik: zapalono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zapalmy |
|
2 os. |
zapal |
zapalcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zapaliłbym bym zapalił |
zapaliłabym bym zapaliła |
zapaliłobym bym zapaliło |
zapalilibyśmy byśmy zapalili |
zapaliłybyśmy byśmy zapaliły |
2 os. |
zapaliłbyś byś zapalił |
zapaliłabyś byś zapaliła |
zapaliłobyś byś zapaliło |
zapalilibyście byście zapalili |
zapaliłybyście byście zapaliły |
3 os. |
zapaliłby by zapalił |
zapaliłaby by zapaliła |
zapaliłoby by zapaliło |
zapaliliby by zapalili |
zapaliłyby by zapaliły |
bezosobnik: zapalono by
bezokolicznik: zapalić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zapaliwszy
gerundium: zapalenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zapalenie |
zapalenia |
D. | zapalenia |
zapaleń |
C. | zapaleniu |
zapaleniom |
B. | zapalenie |
zapalenia |
N. | zapaleniem |
zapaleniami |
Ms. | zapaleniu |
zapaleniach |
W. | zapalenie |
zapalenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zapalony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zapalony |
zapalony |
zapalony |
zapalone |
zapalona |
D. | zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonego |
zapalonej |
C. | zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonemu |
zapalonej |
B. | zapalonego |
zapalonego |
zapalony |
zapalone |
zapaloną |
N. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapaloną |
Ms. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zapaleni |
zapaleni |
zapalone |
zapalone |
D. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
C. | zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
zapalonym |
B. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalone |
N. | zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
zapalonymi |
Ms. | zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
zapalonych |
odpowiednik aspektowy: zapalać
Składnia
Rz osobowy | + | zapalić | + |
CO +
w KIM
|