Chronologizacja
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | dobroduszny, poczciwy |
Połączenia
- dobrotliwy człowiek, król, monarcha, ojciec, opiekun, pan, staruszek, święty, władca; dobrotliwa matka
- dobrotliwy i łagodny
Cytaty
Dobrotliwy człowiek [...] dzielił się ze mną chlebem, owocem, czym miał, a miał niewiele, pomagał rozsyłać korespondencję, przekazywał mi różne wiadomości ze świata. źródło: NKJP: Zofia Żak: Więzienna młodość Stefan Staszowski ps. Walter Tchórz (2 cz.), Co Tydzień Jaworzno, 2003-09-17 |
|
Listkiewicz starał się być dobrotliwy [...]. źródło: NKJP: Artur Rolak: Sądny dzień, Trybuna Śląska, 2003-04-17 |
|
Babka - najbliższa mu osoba, uwieczniona w wielu baśniach jako osoba mądra i dobrotliwa - pracowała w ogrodzie przy szpitalu i przytułku dla starców. źródło: NKJP: Juliusz Kurkiewicz: Baśnie z cieniem, Polityka, 2005-03-26 |
|
Leśne skrzaty to poczciwe i dobrotliwe krasnoludki, chętnie oraz bezinteresownie pomagające biednym ludziom. źródło: NKJP: Jerzy Bukowski: Leśne ssaki, Gazeta Krakowska, 2007-07-30 |
|
[...] Pan Prezes staje się łagodniejszy i dobrotliwszy [...]. źródło: Internet: poboleslawiec.cba.pl |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
D. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwej |
C. | dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwej |
B. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwą |
N. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwą |
Ms. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwej |
W. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
D. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
C. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
B. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwe |
N. | dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
Ms. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
W. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwsza |
D. | dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszej |
C. | dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszej |
B. | dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwszą |
N. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszą |
Ms. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszej |
W. | dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwsza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobrotliwsi |
dobrotliwsi |
dobrotliwsze |
dobrotliwsze |
D. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
C. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
B. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwsze |
N. | dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
Ms. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
W. | dobrotliwsi |
dobrotliwsi |
dobrotliwsze |
dobrotliwsze |
1.b uśmiech
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | dobroduszny, poczciwy |
Połączenia
- dobrotliwy głos, uśmiech, uśmieszek, ton, wygląd, wyraz twarzy; humor; dobrotliwa ironia; natura; mina, twarz; dobrotliwe oblicze, oko, serce; słowo, spojrzenie
Cytaty
Na pewno się jeszcze zobaczymy - usiłował nadać swemu głosowi ton dobrotliwy, ojcowski nieomal [...]. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Bardzo dużo pajacyków, 1968 |
|
Twarz jego miała teraz wyraz dobrotliwy i skłopotany. źródło: NKJP: Zygmunt Zeydler-Zborowski: Czarny mercedes, 1958 |
|
[...] spogląda dobrotliwym okiem na przybysza. źródło: NKJP: Piotr Subik: Boża stópka, Dziennik Polski, 2005-05-14 |
|
Jako ciekawostkę dodam, że siedem lat wcześniej w tym samym szpitalu urodziłam starszego syna i był to cudowny poród, cudowna atmosfera, lekarz cierpliwie tłumaczący, co się dzieje i co robi, dający dobrotliwe rady, jak się zachowywać. źródło: NKJP: Mamy już 1000 listów, Gazeta Wyborcza, 1994-08-26 |
|
Twarze ludzi stają się wtedy dobrotliwsze, ich surowość rozpływa się i nawet twarde, głośne słowa łagodnieją, przechodząc w cichą melodię wieczora. źródło: Ernst Wiechert: Dzieci Jerominów, 1973 (ernst-wiechert.de) |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
D. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwej |
C. | dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwej |
B. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwą |
N. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwą |
Ms. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwej |
W. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
D. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
C. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
B. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwe |
N. | dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
Ms. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
W. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwsza |
D. | dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszej |
C. | dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszej |
B. | dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwszą |
N. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszą |
Ms. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszej |
W. | dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwsza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobrotliwsi |
dobrotliwsi |
dobrotliwsze |
dobrotliwsze |
D. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
C. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
B. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwsze |
N. | dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
Ms. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
W. | dobrotliwsi |
dobrotliwsi |
dobrotliwsze |
dobrotliwsze |
2. nowotwór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób
Relacje znaczeniowe
antonimy: | złośliwy |
Połączenia
- nowotwór dobrotliwy
Cytaty
U co piątej kobiety wykryto nowotwór dobrotliwy, a u jednej ze stu – złośliwy. źródło: Internet: l24.lt |
|
Ta choroba nazwana łuszczycą (tac. Psoriasis) jest dobrotliwą lecz bardzo trudną do wyleczenia chorobą skóry. źródło: Internet: republika.pl |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
D. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwej |
C. | dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwej |
B. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwą |
N. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwą |
Ms. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwej |
W. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
D. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
C. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
B. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwe |
N. | dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
Ms. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
W. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
3. sen
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- dobrotliwy spokój
Cytaty
Szeroko rozwarte oczy lśniły zdumieniem i niedowierzaniem dopóty, dopóki nie ogarnął go sen, dobrotliwy i kojący, bo oddawał się mu z lekką duszą, z nadzieją i ulgą. źródło: Sophia James: Kochanka doskonała, 2007 (j27.htw.pl) |
|
„Starych jabłoni” nie spowija dobrotliwa cisza, czekają na wykarczowanie i spalenie czerwonym ogniem. źródło: NKJP: Zmierzch Wschodu, Dziennik Poslski, 2002-04-06 |
|
Bo nagle pojawiło się słońce dobrotliwe i rozbłysło na niebie. źródło: Internet: forum.interia.pl |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
D. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwej |
C. | dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwemu |
dobrotliwej |
B. | dobrotliwego |
dobrotliwego |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwą |
N. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwą |
Ms. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwej |
W. | dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwy |
dobrotliwe |
dobrotliwa |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
D. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
C. | dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
dobrotliwym |
B. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwe |
N. | dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
dobrotliwymi |
Ms. | dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
dobrotliwych |
W. | dobrotliwi |
dobrotliwi |
dobrotliwe |
dobrotliwe |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwsza |
D. | dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszej |
C. | dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszemu |
dobrotliwszej |
B. | dobrotliwszego |
dobrotliwszego |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwszą |
N. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszą |
Ms. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszej |
W. | dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwszy |
dobrotliwsze |
dobrotliwsza |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | dobrotliwsi |
dobrotliwsi |
dobrotliwsze |
dobrotliwsze |
D. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
C. | dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
dobrotliwszym |
B. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwsze |
N. | dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
dobrotliwszymi |
Ms. | dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
dobrotliwszych |
W. | dobrotliwsi |
dobrotliwsi |
dobrotliwsze |
dobrotliwsze |