Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | bezdźwięczny |
bezdźwięczny |
bezdźwięczny |
bezdźwięczne |
bezdźwięczna |
D. | bezdźwięcznego |
bezdźwięcznego |
bezdźwięcznego |
bezdźwięcznego |
bezdźwięcznej |
C. | bezdźwięcznemu |
bezdźwięcznemu |
bezdźwięcznemu |
bezdźwięcznemu |
bezdźwięcznej |
B. | bezdźwięcznego |
bezdźwięcznego |
bezdźwięczny |
bezdźwięczne |
bezdźwięczną |
N. | bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięczną |
Ms. | bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięcznej |
W. | bezdźwięczny |
bezdźwięczny |
bezdźwięczny |
bezdźwięczne |
bezdźwięczna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | bezdźwięczni |
bezdźwięczni |
bezdźwięczne |
bezdźwięczne |
D. | bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
C. | bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
bezdźwięcznym |
B. | bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
bezdźwięczne |
N. | bezdźwięcznymi |
bezdźwięcznymi |
bezdźwięcznymi |
bezdźwięcznymi |
Ms. | bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
bezdźwięcznych |
W. | bezdźwięczni |
bezdźwięczni |
bezdźwięczne |
bezdźwięczne |
Pochodzenie
Od: bez dźwięku (zob. bez II , dźwięk )
1. głos
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Relacje znaczeniowe
synonimy: | głuchy |
Połączenia
- bezdźwięczny głos, odgłos
Cytaty
Nachyliła się szybko; pustym, zdławionym, bezdźwięcznym głosem rozkazała: źródło: NKJP: Bogdan Wodowski: Chleb rzucony umarłym, 1971 |
|
Zmiana barwy głosu na niższy, twardy i bezdźwięczny aż do zupełnego bezgłosu, jest zwykle następstwem chorób krtani. źródło: NKJP: Jolanta Lenartowicz: Odebrało ci mowę? Chrypka, Polska Głos Wielkopolski, 2007-03-07 |
|
Bezdźwięczne odgłosy Hakawai opisywano rozmaicie jako dźwięk łańcucha spuszczanego na łódź, strumienia gazów czy podnoszącej się żaluzji. Słyszący ten odgłos ogólnie reagowali nań strachem. źródło: Internet |
|
Odgłos dzwonka był tak głuchy i bezdźwięczny, jakby specjalnie zdjęto z niego metalową osłonę. źródło: NKJP: Anders Roslund, Stefan Thunberg: Rodzinny Interes, 2015 (books.google.pl) |
2. sprzęt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Relacje znaczeniowe
synonimy: | głuchy |
Cytaty
Minimalna liczba decybeli emitowana przez urządzenia gospodarstwa domowego to coraz ważniejsza cecha. Po super cichym odkurzaczu Electroluxa przyszła pora na niemal bezdźwięczną pralkę. źródło: NKJP: MON: Pranie jak... w bibliotece, Gazeta Poznańska, 2003-12-18 |
|
Znaleźć się u schyłku nocy w Chartumie to jakby umrzeć. Wiozą cię przez downtown - taksówki są tutaj żółte, miasto ciche. Naprawdę ciche. Nigdy nie byłem w bezdźwięcznym arabskim mieście. źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010 |
|
A on ruszał ustami coraz szybciej i szybciej, wypowiadał jakieś bezdźwięczne zaklęcia, rozgrzewał się i w końcu, jakby ktoś nagle włączył fonię, bo nie było żadnej przerwy, zaczął mówić. źródło: NKJP: Mirosław Nahacz: Bocian i Lola, 2005 |
3. głoska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie
Relacje znaczeniowe
sprzeczne: | dźwięczny |
Połączenia
- głoski, spółgłoski bezdźwięczne
- dźwięczne i bezdźwięczne
Cytaty
Ponieważ nasz język nie zachowuje na końcu słów dźwięczności (w przeciwieństwie np. do francuskiego), pierwotny deżdż przekształcił się w deszcz i ta wtórna postać - z bezdźwięcznym wygłosem „szcz” - przyjęła się w całej odmianie: deszczu, deszczowi, deszczem. źródło: NKJP: Jan Miodek: Rzecz o języku. Dżdżownica po dżdżu source Dziennik Zachodni, 2008-02-15 |
|
Przejawia się to utratą dźwięczności spółgłosek w tej pozycji, co obejmuje nawet głoski zwarto-otwarte oraz półsamogłoskę u. Poprzedzane spółgłoską bezdźwięczną, wymawiane są najpierw również bezdźwięcznie, by następnie ulec najczęściej redukcji. źródło: NKJP: Alicja Nagórko: Zarys gramatyki języka polskiego, 1996 |
|
Język ma tendencję do upraszczania wymowy i głoski dźwięczne w sąsiedztwie bezdźwięcznych tracą swoją dźwięczność. źródło: NKJP: Maciej Ślużyński: Marketing w praktyce. Budowanie marki, tworzenie tekstów reklamowych, 2004 |