UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmarnieć

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zmarnieję	zmarniejemy
2 os.	zmarniejesz	zmarniejecie
3 os.	zmarnieje	zmarnieją

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarniałem +(e)m zmarniał	zmarniałam +(e)m zmarniała	zmarniałom +(e)m zmarniało	zmarnieliśmy +(e)śmy zmarnieli	zmarniałyśmy +(e)śmy zmarniały
2 os.	zmarniałeś +(e)ś zmarniał	zmarniałaś +(e)ś zmarniała	zmarniałoś +(e)ś zmarniało	zmarnieliście +(e)ście zmarnieli	zmarniałyście +(e)ście zmarniały
3 os.	zmarniał	zmarniała	zmarniało	zmarnieli	zmarniały

bezosobnik: zmarniano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zmarniejmy
2 os.	zmarniej	zmarniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zmarniałbym bym zmarniał	zmarniałabym bym zmarniała	zmarniałobym bym zmarniało	zmarnielibyśmy byśmy zmarnieli	zmarniałybyśmy byśmy zmarniały
2 os.	zmarniałbyś byś zmarniał	zmarniałabyś byś zmarniała	zmarniałobyś byś zmarniało	zmarnielibyście byście zmarnieli	zmarniałybyście byście zmarniały
3 os.	zmarniałby by zmarniał	zmarniałaby by zmarniała	zmarniałoby by zmarniało	zmarnieliby by zmarnieli	zmarniałyby by zmarniały

bezosobnik: zmarniano by

bezokolicznik: zmarnieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zmarniawszy

gerundium: zmarnienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zmarnienie	zmarnienia
D.	zmarnienia	zmarnień
C.	zmarnieniu	zmarnieniom
B.	zmarnienie	zmarnienia
N.	zmarnieniem	zmarnieniami
Ms.	zmarnieniu	zmarnieniach
W.	zmarnienie	zmarnienia

odpowiednik aspektowy: marnieć

Pochodzenie

Zob. marny

1. o człowieku

Definicja

stracić zdrowie fizyczne lub psychiczne z powodu niesprzyjających warunków życia bądź niepomyślnych wydarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Połączenia

zupełnie zmarnieć

Cytaty

	- Matka jest niedołężna – mówi córka. - Chodzi o dwóch kulach [...]. Przeszła dwa udary mózgu. A teraz, po śmierci syna, całkiem zmarniała. źródło: NKJP: Zbigniew Juśkiewicz: Niezłomni..., Tygodnik Siedlecki, 2007-09-19
	[...] ciągła praca nad siły spowodowała, że zmarniał i komisja lekarska uznała go za niezdolnego do służby wojskowej. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999
	Byłam córką przerażona. Nie tylko tym, że zmarniała fizycznie, ale także jej kondycją psychiczną. [...] W więzieniu zetknęła się z codzienną rzeczywistością kobiet; w tych trudnych warunkach nie zawsze eleganckich i nie zawsze miłych. źródło: NKJP: Krystyna Jagiełło: Dziedzice bezprawnej wolności, 2007
	[...] spłonęły cała stodoła i stajnia z częścią inwentarza. [...] Pomoc, jakiej [...] potrzebuje pani Barbara, to przede wszystkim materiały na odbudowę stajni [...]. Teraz, w lecie, nie ma obaw, że zwierzęta zmarnieją na polu, gorzej gdy przyjdą chłody. źródło: NKJP: Anna Stoźek: Odbudować nadzieję, Gazeta Krakowska, 2005-07-13

2. o roślinie

Definicja

zgnić lub zniszczeć częściowo bądź w całości pod wpływem jakichś niekorzystnych czynników

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

szybko zmarnieć

Cytaty

Posadził powojnik zgodnie z instrukcją, ochronił na zimę, ale krzew i tak zmarniał.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

[...] kwiaty w jej mieszkaniu zmarniały, bo niby [...] je za często podlewała i pogniły im korzenie [...].

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008

Naprzeciwko moich okien stoi martwy kasztanowiec o odchodzącej korze i pękniętym pniu. [...] Jest tam jeszcze kilka martwych drzew. Charakterystyczne, że usychają głównie przy wałach [...], którymi biegną bardzo ruchliwe drogi krajowe [...]. Obyśmy doczekali się obwodnicy, zanim wszystkie drzewa na plantach zmarnieją.

źródło: NKJP: Michał Jankowiak: Bezpieczny spacer, Polska Głos Wielkopolski, 2007-08-08

3. o budynku

Definicja

stracić na wartości i świetności w wyniku zniszczenia lub czyjegoś zaniedbania

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Cytaty

Po wojnie Świdnicka zmarniała. Zniszczonych zostało wiele kamienic, inne zostały uszkodzone. W latach 40. i 50. ulicę odgruzowywano i odbudowywano.

źródło: NKJP: Marcin Gąsiorowski: Najstarsza ulica we Wrocławiu, Gazeta Wrocławska, 2001-07-20

Państwowe uzdrowiska zmarnieją, a najatrakcyjniejsze obiekty przestawią się na działalność komercyjną. [...] ubogiego państwa nie stać na luksus lecznictwa uzdrowiskowego.

źródło: NKJP: Mariola Balicka: Kuracja szokowa, Polityka, 2002-06-15

[...] właściciel na opustoszałych chłopskich gruntach założył folwark. Puszczany w dzierżawę i zadłużony - zmarniał.

źródło: NKJP: Joanna Pilcicka: Konkurs, Gazeta Wyborcz, 1992-08-27

4. na wartości

Definicja

stracić w jakichś okolicznościach swoją rangę lub wartość

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

skapieć

Połączenia

musieć zmarnieć

Cytaty

[...] Aga tak dobrze się uczyła, udzielała się w grupie wolontariuszy. [...] I nagle w gimnazjum coś się stało. Zaczęła wagarować, uciekać z domu, stopnie gwałtownie zmarniały [...].

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Szok w trampkach, Polityka, 2009-10-03

Do denominacji przygotowujemy się zgodnie z przedstawionymi [...] obyczajami [...]. W momencie pojawienia się konkretnej daty część publicystów skupiła się na [...] obliczaniu, czy przy obecnej stopie inflacji nowa złotówka aby za szybko nie zmarnieje.

źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Koniec idiotycznych milionów, Gazeta Wyborcza, 1994-12-17

[...] nie pozwolimy, by kiedykolwiek zmarniała w nas pamięć o uczynkach Matki Teresy.

źródło: NKJP: Roman Kubicki: W blasku cudzej prawdy, Gazeta Poznańska, 2003-10-18

Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2020