UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wojskowy I

przymiotnik

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wojsko

1. związany z wojskiem - zespołem ludzi

Definicja

związany z wojskiem - zespołem ludzi

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

1.a pilot

Definicja

służący w wojsku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

cywilny

Połączenia

wojskowi oficerowie; inżynier, lekarz, pilot wojskowy; osoba wojskowa

Cytaty

Jeżeli opór stawia osoba wojskowa, należy wezwać pomocy właściwego organu wojskowego.

źródło: NKJP: Dz.U. z 1964r. Nr 43, poz. 296

W jednostce wojskowej lekarz wojskowy jeszcze dodatkowo bada poborowego.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.01.1996

Był także inżynierem wojskowym. Opracowywał między innymi plany fortyfikacji w Kamieńcu Podolskim.

źródło: NKJP: Andrzej Nazar: Ukryta kopuła, Dziennik Polski, 2001-03-21

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

1.b sztab

Definicja

kierujący pracą wojska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Połączenia

komendant; sztab wojskowy; administracja wojskowa; dowództwo, kierownictwo wojskowe; dowódcy wojskowi

Cytaty

	Jeszcze tego samego dnia na hasło tajnego sztabu wojskowego do akcji powstańczej przystąpiły Gniezno, Jarocin, Kórnik, Pleszew, Śrem, Środa, Września. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.12.1998
	Wyższe dowództwo wojskowe planu tego nie zatwierdziło, jednakże po części był on realizowany. źródło: NKJP: Roman Krawczyński: Lotnictwo polskie w latach II Rzeczpospolitej, 2005
	Zarząd nad miastem przejął niemiecki komendant wojskowy, nakazując oddanie całej broni i amunicji oraz wprowadzając godzinę policyjną. źródło: NKJP: (PS): Początek okupacji, Dziennik Polski - 2001-09-06
	W wyniku starań kierownictwa wojskowego [...] przystąpiono do organizacji Strategicznego Wywiadu Wojskowego. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 13.03.2002

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

1.c oddział

Definicja

tworzony przez wojsko lub wchodzący w jego skład

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna armia

Połączenia

pododdział; kontrwywiad; sąd wojskowy; formacja, jednostka; żandarmeria wojskowa; oddziały wojskowe

Cytaty

	Nasi ułani pełnili funkcje dowódców poszczególnych pododdziałów wojskowych, które odpierały ataki „bolszewików” i ostatecznie przyczyniły się do zwycięstwa w bitwie. źródło: NKJP: (Sok): Pistolety „Vis” dla ułanów, Echo Dnia, 2006-08-17
	Mają być stworzone cztery jednostki wojskowe przygotowane do służby radiolokacyjnej i wyposażone w odpowiedni sprzęt. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.06.1995
	Ta doborowa formacja wojskowa wsławiła się zdobyciem Monte Cassino. źródło: NKJP: Piotr Grylak: Powrót do źródeł, Dziennik Polski, 2001-06-18
	W Istambule działa niezależnie od siebie przynajmniej sześć wywiadów, nie licząc tureckiej policji i kontrwywiadu wojskowego. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

1.d poligon

Definicja

przeznaczony dla wojska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

cywilny

Połączenia

wojskowy helikopter; ośrodek; wojskowa składnica; wojskowe namioty; sprzęt; garnizon, okręg, poligon wojskowy; baza, komenda wojskowa; lotnisko wojskowe; ciężarówki, pojazdy, radary, samoloty, tabory; koszary, laboratoria, magazyny, posterunki wojskowe

Cytaty

	Zestrzeliliśmy wojskowy helikopter, rozwaliliśmy chałupę, radiowóz i kawałek kościoła. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2005
	Samolotami i śmigłowcami Rosja przerzuca tam broń, sprzęt wojskowy, żołnierzy. źródło: NKJP: Igor Rotar: Szach Jelcynowi, Gazeta Wyborcza, 1994-09-15
	Minister obrony Rosji Paweł Graczow wydał rozkaz zdeponowania w magazynach wojskowych broni, znajdującej się poza jednostkami bojowymi. źródło: NKJP: Jerzy Malczyk: Kto rozbije bank, Gazeta Wyborcza, 1992-11-17
	Dziś oficjalnie laboratoria wojskowe, jako niemal jedyne przygotowane do pracy z tak groźnym wirusem, prowadzą badania nad szczepionką. źródło: NKJP: Magdalena Kawalec: Nauka, Polityka, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

1.e zamach

Definicja

odbywający się bądź przeprowadzany z użyciem wojska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

synonimy:

militarny

Połączenia

przewrót, zamach wojskowy; akcja, ekspedycja, interwencja, misja, operacja wojskowa; ćwiczenia, manewry wojskowe

Cytaty

	Hiszpańska akcja wojskowa spotkała się z poparciem społeczności międzynarodowej i jest zgodna z postanowieniami Karty Narodów Zjednoczonych. źródło: NKJP: (PAP): Spór o pietruszkę, Dziennik Polski, 2002-07-18
	Dziś w Wędrzynie rozpoczynają się pierwsze polsko-amerykańskie ćwiczenia wojskowe „Dwa orły”. Żołnierze WP i US Army będą się uczyli, jak współpracować w misjach pokojowych. źródło: NKJP: Marian Maciejewski: Poćwiczymy z Amerykanami, Gazeta Wyborcza, 1995-07-10
	Wielka operacja wojskowa skierowana przeciw własnemu narodowi objęła cały kraj. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.04.1998
	W tym samym roku nastąpił republikański przewrót wojskowy, na czele którego stanął gen. Kasim. źródło: NKJP: (PAP): Kalendarium konfliktu, Dziennik Polski, 2003-03-20

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

1.f dryl

Definicja

dotyczący pracy wojska

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna

Połączenia

wojskowy dryl; regulamin wojskowy; dyscyplina; konwencja, terminologia wojskowa; przepisy, reguły; reformy wojskowe

Cytaty

	Było ciężko, bo temperatura potrafiła dojść do 70 stopni, a on do tego w kamizelce kuloodpornej i hełmie na głowie. Ale nie skarżył się, bo lubi taki wojskowy dryl. źródło: NKJP: A.Szymańska: Wrócił z Iraku, Tygodnik Ciechanowski, 2004-08-15
	Przepisy wojskowe nie regulują, ile należy czekać na rozkaz, którego nie ma już kto wydać. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
	Co do okrzyku „urrrra...”, to jest on oficjalnie zawarty w regulaminie wojskowym z tamtego okresu. Nasza kawaleria ruszała do szarży z tym okrzykiem. źródło: NKJP: Internet
	W marcu francuskie Zgromadzenie Narodowe uchwaliło reformę wojskową wprowadzającą w pułkach czwarte bataliony. źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

1.g mundur

Definicja

właściwy dla osób służących w wojsku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

wojskowy mundur, uniform; wojskowa czapka, kurtka; wojskowe buciory, spodnie

Cytaty

Aleksander wystąpił po raz ostatni w mundurze wojskowym, chcąc tym samym zademonstrować swoją przynależność do Wehrmachtu.

źródło: NKJP: Lech Słodowik: Aleksander zu Dohna - ostatni książę ze Słobit (część 6), Głos Pasłęka, 2004

Przynieśli czapkę wojskową i karabin sowiecki. Teraz dopiero wiedzieliśmy, że zostaliśmy zaatakowani przez regularne wojska sowieckie.

źródło: NKJP: Czesław Grzelak: Jedziemy, karabinki na udach, Gazeta Wyborcza, 1996-09-20

Szara wykładzina tłumiła stukot jego podkutych wojskowych buciorów i komendant sunął powoli w dół, niemal niezauważony.

źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

1.h szkolnictwo

Definicja

przygotowujący do zawodowej lub odbywanej w czasie wojny służby w wojsku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata pozaszkolne formy nauczania

Połączenia

akademia wojskowa; kształcenie, przeszkolenie, przysposobienie, szkolenie; szkolnictwo wojskowe

Cytaty

Wyższe szkolnictwo wojskowe tworzą dzisiaj cztery akademie wojskowe i cztery wyższe szkoły oficerskie.

źródło: NKJP: WAM do likwidacji, Dziennik Polski, 1999-03-24

Kandydaci do korpusu podoficerskiego byliby pozyskiwani spośród absolwentów szkół średnich, którzy po przeszkoleniu wojskowym [...] powoływani byliby do służby.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 15.02.2002

Dowództwo pułku kadetów jest organem wspomagającym proces kształcenia wojskowego, odpowiedzialnym za postępy w szkoleniu słuchaczy oraz dyscyplinę.

źródło: NKJP: Wiesław Korczyc: W greckiej akademii wojskowej, Przegląd Wojsk Lądowych, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa
D.	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowego	wojskowej
C.	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowemu	wojskowej
B.	wojskowego	wojskowego	wojskowy	wojskowe	wojskową
N.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskową
Ms.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowej
W.	wojskowy	wojskowy	wojskowy	wojskowe	wojskowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe
D.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
C.	wojskowym	wojskowym	wojskowym	wojskowym
B.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowe
N.	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi	wojskowymi
Ms.	wojskowych	wojskowych	wojskowych	wojskowych
W.	wojskowi	wojskowi	wojskowe	wojskowe

Frazeologizmy

obowiązek służby wojskowej
obowiązek wojskowy
ukłon wojskowy
wojskowa komenda uzupełnień
wojskowy komendant uzupełnień
zasadnicza służba wojskowa

Data ostatniej modyfikacji: 30.08.2011