UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wrażliwy

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. człowiek

Definicja

łatwo reagujący na bodźce i skłonny do silnych przeżyć psychicznych

Noty o użyciu

Używany często w znaczeniu 'człowiek wrażliwy'.

Pochodzenie

Dawniej też wraźliwy - od przedrostkowego czasownika w-razić 'wetknąć, wsadzić, wepchnąć'; zob. razić, raz I

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

wrażliwy chłopak, chłopiec, człowiek, facet, mężczyzna, młodzieniec; artysta, czytelnik, humanista, muzyk, obserwator, odbiorca, poeta, słuchacz; wrażliwa dziewczyna, kobieta, osoba; młodzież; dusza, natura, psychika; wrażliwe dziecko; serce, sumienie; wrażliwi widzowie
wrażliwy na otoczenie, na świat; na biedę, na cierpienie, na krzywdę, na czyjś los, na niedolę; na czyjeś potrzeby, na problemy, na jakieś sprawy, na sytuację; na muzykę, na piękno, na sztukę, na wartość czegoś, na czyjeś wdzięki; na krytykę, na opinię, na słowa, na uwagi; na punkcie honoru, na punkcie (swojego) wyglądu, na puncie zdrowia
nadmiernie, przesadnie wrażliwy; wrażliwy emocjonalnie, moralnie, społecznie
wrażliwy i ambitny, wrażliwy i delikatny, wrażliwy i dobry, wrażliwy i emocjonalny, wrażliwy i myślący, wrażliwy i nieśmiały, wrażliwy i subtelny, wrażliwy i uczuciowy, wrażliwy i utalentowany; czuły i wrażliwy, inteligentny i wrażliwy, mądry i wrażliwy
bardzo, niesamowicie, niesłychanie, niezmiernie, niezwykle, ogromnie, szczególnie, wyjątkowo; mało wrażliwy

Cytaty

	Artysta jest skromnym i uczuciowym człowiekiem, wrażliwym na krzywdę innych. źródło: NKJP: (MB): Rzeźbiarstwo - pasją życia Jana Marzyńskiego, Nakielski Czas, 2007-11-29
	Jesteś osobą wrażliwą i łatwiej do ciebie trafić poprzez uczucia niż logiczne perswazje. źródło: NKJP: Krystyna Konaszewska-Rymarkiewicz: Interpretacja horoskopu - podstawy, 1998
	Sąsiedztwo ludzi starych w Domu Pomocy Społecznej sprawia, że ksiądz jest bardzo wrażliwy na sprawy ludzi starszych, cierpiących. źródło: NKJP: Kazimierz Cuch: Tu wszyscy przychodzą chętnie..., Echo Dnia, 2005-03-18
	Lokalne społeczności są silne, wrażliwe na punkcie tradycji, trzymają się razem [...]. źródło: NKJP: Piotr Stasiak: Pieniądze leżą na prowincji, Polityka, 2006-09-02
	Wyczuwa się dążność do wykazania, że możliwa jest miłość bliźniego bez miłości Boga, iż niewierzący są nawet wrażliwsi na potrzeby drugiego człowieka niż wierzący [...]. źródło: NKJP: Roman Kurkiewicz: Stronniczy przegląd prasy, Gazeta Wyborcza, 1994-02-02

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa
D.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwej
C.	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwej
B.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwą
N.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwą
Ms.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwej
W.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe
D.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
C.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym
B.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwe
N.	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi
Ms.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
W.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwsza
D.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszej
C.	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszej
B.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwszą
N.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszą
Ms.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwsi	wrażliwsi	wrażliwsze	wrażliwsze
D.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych
C.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym
B.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwsze
N.	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi
Ms.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych

Składnia

	+	wrażliwy	+	(na CO)
szyk: neutralny
	+	wrażliwy	+	na punkcie CZEGO
szyk: neutralny

2. na choroby

Definicja

mało odporny na coś

Pochodzenie

Dawniej też wraźliwy - od przedrostkowego czasownika w-razić 'wetknąć, wsadzić, wepchnąć'; zob. razić, raz I

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

wrażliwy żołądek; wrażliwa cera, część ciała, skóra; roślina; wrażliwe ciało; wrażliwe dziąsła, stopy; gatunki, odmiany
wrażliwy na choroby, na stres, na uszkodzenia, na zakażenie, na zanieczyszczenia; na mróz, na przymrozki, na suszę, na temperaturę, na wilgoć; na jakieś warunki; na działanie czegoś, na oddziaływanie czegoś, na zmiany czegoś
wrażliwy i podrażniony, suchy i wrażliwy
bardzo, niezwykle, ogromnie, szczególnie, wyjątkowo; mało wrażliwy

Cytaty

	Biada mu, jeśli ma skórę wrażliwą na ukąszenia. Nazajutrz jest spuchnięty jak bania. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987
	Drugi typ to blondyni o bladej karnacji, zwykle jasnych, niebieskich lub szarych oczach. Są także wrażliwi na słońce. źródło: NKJP: Małgorzata Lorkowska: Bezpieczne, słoneczne lato, Magazyn nr 20 dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-05-16
	Zając [...] jest bardzo wrażliwy na wilgoć i deszcz, w szczególności w pierwszych tygodniach życia. Wtedy to ginie najwięcej sztuk, nieraz całe mioty. źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1996
	Można by oczywiście sadzić same gatunki odporne na mróz, ale wówczas nasz ogród byłby monotonny. Wielu wrażliwym roślinom trzeba więc pomóc przetrwać tę porę roku. źródło: NKJP: (ATA): Śniegowe czapy, Echo Dnia, 2004-11-30

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa
D.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwej
C.	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwej
B.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwą
N.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwą
Ms.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwej
W.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe
D.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
C.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym
B.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwe
N.	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi
Ms.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
W.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwsza
D.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszej
C.	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszej
B.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwszą
N.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszą
Ms.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwsi	wrażliwsi	wrażliwsze	wrażliwsze
D.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych
C.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym
B.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwsze
N.	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi
Ms.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych

Składnia

	+	wrażliwy	+	(na CO)
szyk: neutralny

3. nos

Definicja

szybko i silnie reagujący na bodźce z zewnątrz

Pochodzenie

Dawniej też wraźliwy - od przedrostkowego czasownika w-razić 'wetknąć, wsadzić, wepchnąć'; zob. razić, raz I

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Połączenia

wrażliwy nos, słuch; punkt; wrażliwe miejsce, powonienie; wrażliwe oczy, uszy
wrażliwy na antybiotyk, na bodźce, na ból, na dotyk, na dźwięk, na światło

Cytaty

	Mam bardzo wrażliwe oczy i nie znoszę jaskrawego światła. źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006
	Krety są szczególnie wrażliwe na dźwięki i zapachy. Ponieważ są ślepe, te zmysły są u nich nadzwyczaj czułe. źródło: NKJP: Maciej Firmanty: Krecia robota, gdy nie ma kota, Echo Dnia, 2006-08-22
	Marta była jedną z moich pierwszych pacjentek. Niesłychanie ambitna, ale bardzo wrażliwa na ból. źródło: NKJP: Iwona Dudzik: 30 centymetrów, wierzchołek góry, Gazeta Wyborcza, 1999-01-04
	Istotna jest również umiejętność rozpoznawania wrażliwych punktów na ciele napastnika. źródło: NKJP: W gałkę lub trąbkę: Dziennik Polski, 2003-11-22

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa
D.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwej
C.	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwej
B.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwą
N.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwą
Ms.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwej
W.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe
D.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
C.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym
B.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwe
N.	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi
Ms.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
W.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwsza
D.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszej
C.	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszej
B.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwszą
N.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszą
Ms.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwsi	wrażliwsi	wrażliwsze	wrażliwsze
D.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych
C.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym
B.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwsze
N.	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi
Ms.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych

Składnia

	+	wrażliwy	+	(na CO)
szyk: neutralny

4. temat

Definicja

wymagający ostrożności i specjalnego traktowania ze względu na to, że dotyczy spraw najważniejszych dla określonej osoby lub określonych grup ludzi

Pochodzenie

kalka ang. sensitive

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

wrażliwy obszar, problem, temat; wrażliwa dziedzina, materia, sfera
wrażliwy społecznie
wrażliwy i delikatny

Cytaty

O tym, że oświata pod względem społecznym jest jednym z bardziej wrażliwych problemów, mówił naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Piotr Kopański.

źródło: NKJP: Andrzej Nowak: Mniej uczniów, więcej kosztów, Echo Dnia, 2007-04-17

Rozmowy nocą ze słuchaczami na różne tematy wrażliwe i bardzo osobiste, dające ukojenie duchowym rozterkom.

źródło: NKJP: Eugenia Czyż: Kącik wspomnień, Nakielski Czas, 2005-09-28

[...] z całą mocą protestujemy przeciwko kolejnym, nieodpowiedzialnym reformatorom, zwłaszcza w tak wrażliwej społecznie materii, jaką jest nasze zdrowie i życie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.2002

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa
D.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwej
C.	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwej
B.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwą
N.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwą
Ms.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwej
W.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe
D.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
C.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym
B.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwe
N.	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi
Ms.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
W.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwsza
D.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszej
C.	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszemu	wrażliwszej
B.	wrażliwszego	wrażliwszego	wrażliwszy	wrażliwsze	wrażliwszą
N.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszą
Ms.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwsi	wrażliwsi	wrażliwsze	wrażliwsze
D.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych
C.	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym	wrażliwszym
B.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwsze
N.	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi	wrażliwszymi
Ms.	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych	wrażliwszych

5. towar

Definicja

ekon.

wymagający szczególnej ochrony i szczególnych uregulowań prawnych

Pochodzenie

kalka ang. sensitive

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

produkt, sektor, towar wrażliwy

Cytaty

Gorzej miałyby firmy z branży motoryzacyjnej, uważanej przez Brukselę za sektor wrażliwy, w którym pomoc państwa poddawana jest przez Komisję Europejską szczególnie bacznej analizie.

źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Przybyli, nabyli, stracili, Polityka, 2002-08-10

To są towary, o których państwo dyskutowaliście jako o towarach wrażliwych, które powinny być chronione na polskim rynku.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.05.2002

W zawartych umowach z Unią podkreśla się jako słabe punkty: brak zasad integrowania artykułów rolno-spożywczych oraz zbyt wolne liberalizowanie dostępu do rynku przemysłowych produktów wrażliwych tj. tekstyliów, stali i ciężkiej chemii [...].

źródło: NKJP: Ewa Małecka: Ograniczenia decyzji przedsiębiorstwa w procesie transformacji systemowej, 1998

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa
D.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwej
C.	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwemu	wrażliwej
B.	wrażliwego	wrażliwego	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwą
N.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwą
Ms.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwej
W.	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwy	wrażliwe	wrażliwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe
D.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
C.	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym	wrażliwym
B.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwe
N.	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi	wrażliwymi
Ms.	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych	wrażliwych
W.	wrażliwi	wrażliwi	wrażliwe	wrażliwe

Data ostatniej modyfikacji: 15.03.2011