Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *za-klinati, *za-klinajǫ
W genetycznym związku z psł. *klęti, *klьnǫ (zob. kląć )
1. w żabę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | czarować |
Połączenia
- zaklinać węże; kamienie; choroby; deszcz; pogodę; wiosnę; dusze; żywioł; jakieś moce
- zaklinać w jakieś zwierzęta; w (nowe,...) formy
- zaklinać, czarować; zaklinać i leczyć
Cytaty
Czarownicy mówią, że potrafią zaklinać dusze ludzi w martwe ptaki i kwiaty. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965 |
|
Bały się, ale były gotowe zaryzykować: akupunktura, dotyk leczących rąk, reiki, wizyta u znachora, który zaklina choroby, które rzekomo już potem nie wrócą. źródło: NKJP: Maria Wolan: Pozornie niewinne i bezpieczne: rzecz o terapiach, medytacjach, wróżbach, zabawach z duchami, 2007 |
|
[...] W dramatycznym skupieniu zaklina mój kamyk, by nie trafił lub kreśli palcem na piasku, przed swą drużyną szybkie, magiczne x. źródło: NKJP: Wilhelm Mach: Góry nad Czarnym Morzem, 1961 |
|
Atena nie trudniła się hodowlą sów, a Asklepios nie zaklinał węży grą na fujarce. źródło: NKJP: (X): Trochę się wkurzyłem, Polityka, 2001-11-17 |
|
Najpierw zaklinał nieziemskie moce rysunkami zwierząt i prostych przedmiotów, których obfitości domagał się w naturze [...]. źródło: NKJP: Piotr Parandowski: Mitologia wspomnień, 2008 |
|
Zaklinała: „Ślimak, ślimak, pokaż rogi!” źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaklinam |
zaklinamy |
|||
2 os. |
zaklinasz |
zaklinacie |
|||
3 os. |
zaklina |
zaklinają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałem +(e)m zaklinał |
zaklinałam +(e)m zaklinała |
zaklinałom +(e)m zaklinało |
zaklinaliśmy +(e)śmy zaklinali |
zaklinałyśmy +(e)śmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałeś +(e)ś zaklinał |
zaklinałaś +(e)ś zaklinała |
zaklinałoś +(e)ś zaklinało |
zaklinaliście +(e)ście zaklinali |
zaklinałyście +(e)ście zaklinały |
3 os. |
zaklinał |
zaklinała |
zaklinało |
zaklinali |
zaklinały |
bezosobnik: zaklinano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zaklinał będę zaklinać |
będę zaklinała będę zaklinać |
będę zaklinało będę zaklinać |
będziemy zaklinali będziemy zaklinać |
będziemy zaklinały będziemy zaklinać |
2 os. |
będziesz zaklinał będziesz zaklinać |
będziesz zaklinała będziesz zaklinać |
będziesz zaklinało będziesz zaklinać |
będziecie zaklinali będziecie zaklinać |
będziecie zaklinały będziecie zaklinać |
3 os. |
będzie zaklinał będzie zaklinać |
będzie zaklinała będzie zaklinać |
będzie zaklinało będzie zaklinać |
będą zaklinali będą zaklinać |
będą zaklinały będą zaklinać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaklinajmy |
|
2 os. |
zaklinaj |
zaklinajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałbym bym zaklinał |
zaklinałabym bym zaklinała |
zaklinałobym bym zaklinało |
zaklinalibyśmy byśmy zaklinali |
zaklinałybyśmy byśmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałbyś byś zaklinał |
zaklinałabyś byś zaklinała |
zaklinałobyś byś zaklinało |
zaklinalibyście byście zaklinali |
zaklinałybyście byście zaklinały |
3 os. |
zaklinałby by zaklinał |
zaklinałaby by zaklinała |
zaklinałoby by zaklinało |
zaklinaliby by zaklinali |
zaklinałyby by zaklinały |
bezosobnik: zaklinano by
bezokolicznik: zaklinać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zaklinając
gerundium: zaklinanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaklinanie |
zaklinania |
D. | zaklinania |
zaklinań |
C. | zaklinaniu |
zaklinaniom |
B. | zaklinanie |
zaklinania |
N. | zaklinaniem |
zaklinaniami |
Ms. | zaklinaniu |
zaklinaniach |
W. | zaklinanie |
zaklinania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinająca |
D. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającej |
C. | zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającej |
B. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinającą |
N. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającą |
Ms. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinające |
D. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
C. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
B. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinające |
N. | zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
Ms. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinany |
zaklinany |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinana |
D. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanej |
C. | zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanej |
B. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinaną |
N. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinaną |
Ms. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinani |
zaklinani |
zaklinane |
zaklinane |
D. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
C. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
B. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinane |
N. | zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
Ms. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
odpowiednik aspektowy: zakląć
Składnia
+ | zaklinać | + |
KOGO/CO +
(w CO)
|
|
+ | zaklinać | + |
CO +
CZYM
|
|
+ | zaklinać | + |
MOWA WPROST
|
2. rzeczywistość
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | upiększać |
Połączenia
- zaklinać los
- zaklinać programami
- zaklinać, czarować
Cytaty
Oczywiście można zaklinać rzeczywistość jakąś ideologią [...]. źródło: NKJP: Michał Cichy: Pierwsza dama polskiej publicystyki, Gazeta Wyborcza, 1997-07-23 |
|
Lubię pić kawę na placu Świętego Marka w Wenecji, bo mi się wydaje, że zaklinam w ten sposób czas i szczęście na kolejny rok. źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja Droga B., 2000 |
|
Niepotrzebnie więc matka dla usprawiedliwienia nas, czy może zaklinając dręczący ją niepokój, powie, że mieliśmy wrócić na obiad, a jakoś nas nie widać. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996 |
|
Przecież kobieta w ciąży nie może przyjmować leków? Tragedia, myślę. Może przejdzie? - zaklinam rzeczywistość i biorę się do roboty [...]. źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaklinam |
zaklinamy |
|||
2 os. |
zaklinasz |
zaklinacie |
|||
3 os. |
zaklina |
zaklinają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałem +(e)m zaklinał |
zaklinałam +(e)m zaklinała |
zaklinałom +(e)m zaklinało |
zaklinaliśmy +(e)śmy zaklinali |
zaklinałyśmy +(e)śmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałeś +(e)ś zaklinał |
zaklinałaś +(e)ś zaklinała |
zaklinałoś +(e)ś zaklinało |
zaklinaliście +(e)ście zaklinali |
zaklinałyście +(e)ście zaklinały |
3 os. |
zaklinał |
zaklinała |
zaklinało |
zaklinali |
zaklinały |
bezosobnik: zaklinano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zaklinał będę zaklinać |
będę zaklinała będę zaklinać |
będę zaklinało będę zaklinać |
będziemy zaklinali będziemy zaklinać |
będziemy zaklinały będziemy zaklinać |
2 os. |
będziesz zaklinał będziesz zaklinać |
będziesz zaklinała będziesz zaklinać |
będziesz zaklinało będziesz zaklinać |
będziecie zaklinali będziecie zaklinać |
będziecie zaklinały będziecie zaklinać |
3 os. |
będzie zaklinał będzie zaklinać |
będzie zaklinała będzie zaklinać |
będzie zaklinało będzie zaklinać |
będą zaklinali będą zaklinać |
będą zaklinały będą zaklinać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaklinajmy |
|
2 os. |
zaklinaj |
zaklinajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałbym bym zaklinał |
zaklinałabym bym zaklinała |
zaklinałobym bym zaklinało |
zaklinalibyśmy byśmy zaklinali |
zaklinałybyśmy byśmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałbyś byś zaklinał |
zaklinałabyś byś zaklinała |
zaklinałobyś byś zaklinało |
zaklinalibyście byście zaklinali |
zaklinałybyście byście zaklinały |
3 os. |
zaklinałby by zaklinał |
zaklinałaby by zaklinała |
zaklinałoby by zaklinało |
zaklinaliby by zaklinali |
zaklinałyby by zaklinały |
bezosobnik: zaklinano by
bezokolicznik: zaklinać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zaklinając
gerundium: zaklinanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaklinanie |
zaklinania |
D. | zaklinania |
zaklinań |
C. | zaklinaniu |
zaklinaniom |
B. | zaklinanie |
zaklinania |
N. | zaklinaniem |
zaklinaniami |
Ms. | zaklinaniu |
zaklinaniach |
W. | zaklinanie |
zaklinania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinająca |
D. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającej |
C. | zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającej |
B. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinającą |
N. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającą |
Ms. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinające |
D. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
C. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
B. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinające |
N. | zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
Ms. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinany |
zaklinany |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinana |
D. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanej |
C. | zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanej |
B. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinaną |
N. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinaną |
Ms. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinani |
zaklinani |
zaklinane |
zaklinane |
D. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
C. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
B. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinane |
N. | zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
Ms. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
odpowiednik aspektowy: zakląć
Składnia
+ | zaklinać | + |
CO +
(CZYM)
|
|
+ | zaklinać | + |
MOWA WPROST
|
3. prosić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- zaklinać na Boga; na dzieci; ; na wiarę, na honor; na przyjaźń
- zaklinać łagodnie; bezradnie
- błagać i zaklinać; prosić i zaklinać
Cytaty
Powinienem błagać czytelników o łaskę i zmiłowanie, zaklinać ich, by powstrzymali się przed dalszą lekturą! źródło: NKJP: Jules Janin, Piotr Czerwiński: Całkiem Kontrolowany Masochizm, CKM, 1999-08-08 |
|
Dorośli zaklinali dzieci, by nawet za dnia nie zapuszczały się zbyt daleko od wsi [...]. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009 |
|
Zaklinam cię na naszą przyjaźń, daj sobie spokój z tą dziewczyną. źródło: NKJP: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 1967 |
|
[...] Powiedz, że nie słyszałeś - zaklina go w myślach. źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
|
Miał drgawki, błagał, zaklinał go o pieniądze, żeby mógł pisać, bo do pisania potrzebuje tylko na piwo i wino [...]. źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Śmierć czeskiego psa, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaklinam |
zaklinamy |
|||
2 os. |
zaklinasz |
zaklinacie |
|||
3 os. |
zaklina |
zaklinają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałem +(e)m zaklinał |
zaklinałam +(e)m zaklinała |
zaklinałom +(e)m zaklinało |
zaklinaliśmy +(e)śmy zaklinali |
zaklinałyśmy +(e)śmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałeś +(e)ś zaklinał |
zaklinałaś +(e)ś zaklinała |
zaklinałoś +(e)ś zaklinało |
zaklinaliście +(e)ście zaklinali |
zaklinałyście +(e)ście zaklinały |
3 os. |
zaklinał |
zaklinała |
zaklinało |
zaklinali |
zaklinały |
bezosobnik: zaklinano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zaklinał będę zaklinać |
będę zaklinała będę zaklinać |
będę zaklinało będę zaklinać |
będziemy zaklinali będziemy zaklinać |
będziemy zaklinały będziemy zaklinać |
2 os. |
będziesz zaklinał będziesz zaklinać |
będziesz zaklinała będziesz zaklinać |
będziesz zaklinało będziesz zaklinać |
będziecie zaklinali będziecie zaklinać |
będziecie zaklinały będziecie zaklinać |
3 os. |
będzie zaklinał będzie zaklinać |
będzie zaklinała będzie zaklinać |
będzie zaklinało będzie zaklinać |
będą zaklinali będą zaklinać |
będą zaklinały będą zaklinać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaklinajmy |
|
2 os. |
zaklinaj |
zaklinajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałbym bym zaklinał |
zaklinałabym bym zaklinała |
zaklinałobym bym zaklinało |
zaklinalibyśmy byśmy zaklinali |
zaklinałybyśmy byśmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałbyś byś zaklinał |
zaklinałabyś byś zaklinała |
zaklinałobyś byś zaklinało |
zaklinalibyście byście zaklinali |
zaklinałybyście byście zaklinały |
3 os. |
zaklinałby by zaklinał |
zaklinałaby by zaklinała |
zaklinałoby by zaklinało |
zaklinaliby by zaklinali |
zaklinałyby by zaklinały |
bezosobnik: zaklinano by
bezokolicznik: zaklinać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zaklinając
gerundium: zaklinanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaklinanie |
zaklinania |
D. | zaklinania |
zaklinań |
C. | zaklinaniu |
zaklinaniom |
B. | zaklinanie |
zaklinania |
N. | zaklinaniem |
zaklinaniami |
Ms. | zaklinaniu |
zaklinaniach |
W. | zaklinanie |
zaklinania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinająca |
D. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającej |
C. | zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającej |
B. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinającą |
N. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającą |
Ms. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinające |
D. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
C. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
B. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinające |
N. | zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
Ms. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinany |
zaklinany |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinana |
D. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanej |
C. | zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanej |
B. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinaną |
N. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinaną |
Ms. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinani |
zaklinani |
zaklinane |
zaklinane |
D. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
C. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
B. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinane |
N. | zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
Ms. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
odpowiednik aspektowy: zakląć
Składnia
+ | zaklinać | + |
KOGO/CO +
(na KOGO/CO) +
żeby ZDANIE
|
|
+ | zaklinać | + |
MOWA WPROST
|
|
+ | zaklinać | + |
KOGO/CO +
o CO
|
4. utrwalać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka
Cytaty
[...] Filozofię palingenezy zaklinał w tysiącach strof [...]. źródło: NKJP: Jarosław Sułkowski: Nieznośnie genialna wyobraźnia Juliusza Słowackiego, Akant, 2007-02 |
|
[...] Na to serce mu dano, aby zaklinać w małość wierszy olbrzymi pogłos. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Wenecja i inne szkice, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaklinam |
zaklinamy |
|||
2 os. |
zaklinasz |
zaklinacie |
|||
3 os. |
zaklina |
zaklinają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałem +(e)m zaklinał |
zaklinałam +(e)m zaklinała |
zaklinałom +(e)m zaklinało |
zaklinaliśmy +(e)śmy zaklinali |
zaklinałyśmy +(e)śmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałeś +(e)ś zaklinał |
zaklinałaś +(e)ś zaklinała |
zaklinałoś +(e)ś zaklinało |
zaklinaliście +(e)ście zaklinali |
zaklinałyście +(e)ście zaklinały |
3 os. |
zaklinał |
zaklinała |
zaklinało |
zaklinali |
zaklinały |
bezosobnik: zaklinano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zaklinał będę zaklinać |
będę zaklinała będę zaklinać |
będę zaklinało będę zaklinać |
będziemy zaklinali będziemy zaklinać |
będziemy zaklinały będziemy zaklinać |
2 os. |
będziesz zaklinał będziesz zaklinać |
będziesz zaklinała będziesz zaklinać |
będziesz zaklinało będziesz zaklinać |
będziecie zaklinali będziecie zaklinać |
będziecie zaklinały będziecie zaklinać |
3 os. |
będzie zaklinał będzie zaklinać |
będzie zaklinała będzie zaklinać |
będzie zaklinało będzie zaklinać |
będą zaklinali będą zaklinać |
będą zaklinały będą zaklinać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaklinajmy |
|
2 os. |
zaklinaj |
zaklinajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałbym bym zaklinał |
zaklinałabym bym zaklinała |
zaklinałobym bym zaklinało |
zaklinalibyśmy byśmy zaklinali |
zaklinałybyśmy byśmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałbyś byś zaklinał |
zaklinałabyś byś zaklinała |
zaklinałobyś byś zaklinało |
zaklinalibyście byście zaklinali |
zaklinałybyście byście zaklinały |
3 os. |
zaklinałby by zaklinał |
zaklinałaby by zaklinała |
zaklinałoby by zaklinało |
zaklinaliby by zaklinali |
zaklinałyby by zaklinały |
bezosobnik: zaklinano by
bezokolicznik: zaklinać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zaklinając
gerundium: zaklinanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaklinanie |
zaklinania |
D. | zaklinania |
zaklinań |
C. | zaklinaniu |
zaklinaniom |
B. | zaklinanie |
zaklinania |
N. | zaklinaniem |
zaklinaniami |
Ms. | zaklinaniu |
zaklinaniach |
W. | zaklinanie |
zaklinania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinająca |
D. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającej |
C. | zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającej |
B. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinającą |
N. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającą |
Ms. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinające |
D. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
C. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
B. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinające |
N. | zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
Ms. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinany |
zaklinany |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinana |
D. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanej |
C. | zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanej |
B. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinaną |
N. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinaną |
Ms. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinani |
zaklinani |
zaklinane |
zaklinane |
D. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
C. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
B. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinane |
N. | zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
Ms. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
odpowiednik aspektowy: zakląć
Składnia
+ | zaklinać | + |
CO +
w CZYM
|
|
+ | zaklinać | + |
CO +
w CO
|
5. przysięgać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Orędownicy czy obrońcy Salieriego mogą bez końca zaklinać, że wiadomości o jego nienawiści do Mozarta są grubo przesadzone [...]. źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Bartoli wskrzesza Salieriego, Polityka, 2003-12-13 |
|
- Proszę pana, już przeszło, jak mamę kocham, przestało - zaklina. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
|
Pojadą dalej, wierzcie mi - zaklinał. - Czego by tu u nas mieli szukać? źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009 |
|
- Zaklinam! Przysięgam. Ust moich nie kala kłamstwo. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961 |
|
Niech babina na Krupówkach nie zaklina mnie, że sprzedaje oscypek, gdy ja widzę, że to ser z krowiego mleka. źródło: NKJP: By oscypek był oscypkiem, Gazeta Krakowska, 2004-07-10 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaklinam |
zaklinamy |
|||
2 os. |
zaklinasz |
zaklinacie |
|||
3 os. |
zaklina |
zaklinają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałem +(e)m zaklinał |
zaklinałam +(e)m zaklinała |
zaklinałom +(e)m zaklinało |
zaklinaliśmy +(e)śmy zaklinali |
zaklinałyśmy +(e)śmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałeś +(e)ś zaklinał |
zaklinałaś +(e)ś zaklinała |
zaklinałoś +(e)ś zaklinało |
zaklinaliście +(e)ście zaklinali |
zaklinałyście +(e)ście zaklinały |
3 os. |
zaklinał |
zaklinała |
zaklinało |
zaklinali |
zaklinały |
bezosobnik: zaklinano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zaklinał będę zaklinać |
będę zaklinała będę zaklinać |
będę zaklinało będę zaklinać |
będziemy zaklinali będziemy zaklinać |
będziemy zaklinały będziemy zaklinać |
2 os. |
będziesz zaklinał będziesz zaklinać |
będziesz zaklinała będziesz zaklinać |
będziesz zaklinało będziesz zaklinać |
będziecie zaklinali będziecie zaklinać |
będziecie zaklinały będziecie zaklinać |
3 os. |
będzie zaklinał będzie zaklinać |
będzie zaklinała będzie zaklinać |
będzie zaklinało będzie zaklinać |
będą zaklinali będą zaklinać |
będą zaklinały będą zaklinać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaklinajmy |
|
2 os. |
zaklinaj |
zaklinajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałbym bym zaklinał |
zaklinałabym bym zaklinała |
zaklinałobym bym zaklinało |
zaklinalibyśmy byśmy zaklinali |
zaklinałybyśmy byśmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałbyś byś zaklinał |
zaklinałabyś byś zaklinała |
zaklinałobyś byś zaklinało |
zaklinalibyście byście zaklinali |
zaklinałybyście byście zaklinały |
3 os. |
zaklinałby by zaklinał |
zaklinałaby by zaklinała |
zaklinałoby by zaklinało |
zaklinaliby by zaklinali |
zaklinałyby by zaklinały |
bezosobnik: zaklinano by
bezokolicznik: zaklinać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zaklinając
gerundium: zaklinanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaklinanie |
zaklinania |
D. | zaklinania |
zaklinań |
C. | zaklinaniu |
zaklinaniom |
B. | zaklinanie |
zaklinania |
N. | zaklinaniem |
zaklinaniami |
Ms. | zaklinaniu |
zaklinaniach |
W. | zaklinanie |
zaklinania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinająca |
D. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającej |
C. | zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającej |
B. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinającą |
N. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającą |
Ms. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinające |
D. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
C. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
B. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinające |
N. | zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
Ms. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zaklinany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinany |
zaklinany |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinana |
D. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinanej |
C. | zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanemu |
zaklinanej |
B. | zaklinanego |
zaklinanego |
zaklinany |
zaklinane |
zaklinaną |
N. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinaną |
Ms. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinani |
zaklinani |
zaklinane |
zaklinane |
D. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
C. | zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
zaklinanym |
B. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinane |
N. | zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
zaklinanymi |
Ms. | zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
zaklinanych |
Składnia
+ | zaklinać | + |
(KOGO) +
że ZDANIE
|
|
+ | zaklinać | + |
MOWA WPROST
|
6. jak ulicznik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | bluzgać, kląć, przeklinać |
Cytaty
[...] Stara się nie prowokować go, omijać, nawet zaklinać słowami ulicznika. źródło: NKJP: Józef Łoziński: Holding i reszta albo jak zostać bogatym w biednym państwie, 2006 |
|
- Olek, zamknij mordę! - zaklina, pobudzając przyjaciela do jeszcze bardziej szalonego śmiechu. źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie - rocznik 20, 1957 |
|
- Ty taka, twoja owaka - powiedział Józio do węża. - Dobrze zaklina - szepnęliśmy z uznaniem. Józio był znany z bogatego słownika. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zaklinam |
zaklinamy |
|||
2 os. |
zaklinasz |
zaklinacie |
|||
3 os. |
zaklina |
zaklinają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałem +(e)m zaklinał |
zaklinałam +(e)m zaklinała |
zaklinałom +(e)m zaklinało |
zaklinaliśmy +(e)śmy zaklinali |
zaklinałyśmy +(e)śmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałeś +(e)ś zaklinał |
zaklinałaś +(e)ś zaklinała |
zaklinałoś +(e)ś zaklinało |
zaklinaliście +(e)ście zaklinali |
zaklinałyście +(e)ście zaklinały |
3 os. |
zaklinał |
zaklinała |
zaklinało |
zaklinali |
zaklinały |
bezosobnik: zaklinano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę zaklinał będę zaklinać |
będę zaklinała będę zaklinać |
będę zaklinało będę zaklinać |
będziemy zaklinali będziemy zaklinać |
będziemy zaklinały będziemy zaklinać |
2 os. |
będziesz zaklinał będziesz zaklinać |
będziesz zaklinała będziesz zaklinać |
będziesz zaklinało będziesz zaklinać |
będziecie zaklinali będziecie zaklinać |
będziecie zaklinały będziecie zaklinać |
3 os. |
będzie zaklinał będzie zaklinać |
będzie zaklinała będzie zaklinać |
będzie zaklinało będzie zaklinać |
będą zaklinali będą zaklinać |
będą zaklinały będą zaklinać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zaklinajmy |
|
2 os. |
zaklinaj |
zaklinajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zaklinałbym bym zaklinał |
zaklinałabym bym zaklinała |
zaklinałobym bym zaklinało |
zaklinalibyśmy byśmy zaklinali |
zaklinałybyśmy byśmy zaklinały |
2 os. |
zaklinałbyś byś zaklinał |
zaklinałabyś byś zaklinała |
zaklinałobyś byś zaklinało |
zaklinalibyście byście zaklinali |
zaklinałybyście byście zaklinały |
3 os. |
zaklinałby by zaklinał |
zaklinałaby by zaklinała |
zaklinałoby by zaklinało |
zaklinaliby by zaklinali |
zaklinałyby by zaklinały |
bezosobnik: zaklinano by
bezokolicznik: zaklinać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
zaklinając
gerundium: zaklinanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zaklinanie |
zaklinania |
D. | zaklinania |
zaklinań |
C. | zaklinaniu |
zaklinaniom |
B. | zaklinanie |
zaklinania |
N. | zaklinaniem |
zaklinaniami |
Ms. | zaklinaniu |
zaklinaniach |
W. | zaklinanie |
zaklinania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: zaklinający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinająca |
D. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinającej |
C. | zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającemu |
zaklinającej |
B. | zaklinającego |
zaklinającego |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinającą |
N. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającą |
Ms. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zaklinający |
zaklinający |
zaklinające |
zaklinające |
D. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
C. | zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
zaklinającym |
B. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinające |
N. | zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
zaklinającymi |
Ms. | zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
zaklinających |
odpowiednik aspektowy: zakląć
Składnia
+ | zaklinać | + |
MOWA WPROST
|