Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. gotować
1. o obiedzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia
Połączenia
- kapusta, mięso, ryż, zupa ugotuje się; jajka, ziemniaki ugotują się
- ugotować się w garnku
- ugotować się równomiernie; na miękko, na twardo
Cytaty
Czekając, aż ugotuje się jajko na miękko, zamiast popędzić i posłać łóżko albo zrobić coś równie pożytecznego, stanęłam przy oknie w kuchni i patrzyłam na padający śnieg. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Białe zeszyty, 2005 |
|
Na zupę najlepsze są pokrzywy majowe. Helena zrywa młode pędy i sieka na desce. Do garnka - by nie stracić cennych witamin i minerałów - wrzuci je na samym końcu, gdy ugotują się już ziemniaki z przyprawami. źródło: NKJP: Agata Paruch: Palce lizać!, Dziennik Polski - Oświęcim, 2003-06-06 |
|
Małże przygotować do gotowania według podanego sposobu, następnie zalać je 1 szklanką wina i gotować 5 min na małym ogniu, pod przykryciem. Co pewien czas potrząsać rondlem, aby małże równomiernie się ugotowały. źródło: NKJP: Teresa Miazgowska, Ewa Goldschneider: Specjały, 1998, prasa |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugotuję się |
ugotujemy się |
|||
2 os. |
ugotujesz się |
ugotujecie się |
|||
3 os. |
ugotuje się |
ugotują się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałem się +(e)m się ugotował |
ugotowałam się +(e)m się ugotowała |
ugotowałom się +(e)m się ugotowało |
ugotowaliśmy się +(e)śmy się ugotowali |
ugotowałyśmy się +(e)śmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałeś się +(e)ś się ugotował |
ugotowałaś się +(e)ś się ugotowała |
ugotowałoś się +(e)ś się ugotowało |
ugotowaliście się +(e)ście się ugotowali |
ugotowałyście się +(e)ście się ugotowały |
3 os. |
ugotował się |
ugotowała się |
ugotowało się |
ugotowali się |
ugotowały się |
bezosobnik: ugotowano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugotujmy się |
|
2 os. |
ugotuj się |
ugotujcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałbym się bym się ugotował |
ugotowałabym się bym się ugotowała |
ugotowałobym się bym się ugotowało |
ugotowalibyśmy się byśmy się ugotowali |
ugotowałybyśmy się byśmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałbyś się byś się ugotował |
ugotowałabyś się byś się ugotowała |
ugotowałobyś się byś się ugotowało |
ugotowalibyście się byście się ugotowali |
ugotowałybyście się byście się ugotowały |
3 os. |
ugotowałby się by się ugotował |
ugotowałaby się by się ugotowała |
ugotowałoby się by się ugotowało |
ugotowaliby się by się ugotowali |
ugotowałyby się by się ugotowały |
bezosobnik: ugotowano by się
bezokolicznik: ugotować się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugotowawszy się
gerundium: ugotowanie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugotowanie się |
ugotowania się |
D. | ugotowania się |
ugotowań się |
C. | ugotowaniu się |
ugotowaniom się |
B. | ugotowanie się |
ugotowania się |
N. | ugotowaniem się |
ugotowaniami się |
Ms. | ugotowaniu się |
ugotowaniach się |
W. | ugotowanie się |
ugotowania się |
odpowiednik aspektowy: gotować się
Składnia
Rznieżywotny | + | ugotować się | + |
2. w upale
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | ucierpieć |
Połączenia
- ugotować się żywcem
- ugotować się w skwarze
- można się ugotować
Cytaty
Ostrożność trzeba też zachować, gdy się odwiedza pobliski Geysir, bowiem w wodzie, która z ogromną siłą i szybkością tryska w górę, można się ugotować. źródło: NKJP: Jerzy Filipiuk: Tam, gdzie pękają kontynenty, Dziennik Polski - Podróże, 2002-03-09 |
|
Jakiś rok temu w redakcyjnym komputerze pływała złota rybka, którą też trzeba było karmić i pilnować, by nie zmarzła, albo odwrotnie - nie ugotowała się. źródło: NKJP: Magdalena Opertowska: Damska recenzja, Gazeta Wyborcza - Komputer, 1999-02-09 |
|
Jej pies żywcem ugotował się w stojącym na słońcu samochodzie. źródło: NKJP: Paf; Paf: Ugotowała psa w aucie, 2006, prasa |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugotuję się |
ugotujemy się |
|||
2 os. |
ugotujesz się |
ugotujecie się |
|||
3 os. |
ugotuje się |
ugotują się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałem się +(e)m się ugotował |
ugotowałam się +(e)m się ugotowała |
ugotowałom się +(e)m się ugotowało |
ugotowaliśmy się +(e)śmy się ugotowali |
ugotowałyśmy się +(e)śmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałeś się +(e)ś się ugotował |
ugotowałaś się +(e)ś się ugotowała |
ugotowałoś się +(e)ś się ugotowało |
ugotowaliście się +(e)ście się ugotowali |
ugotowałyście się +(e)ście się ugotowały |
3 os. |
ugotował się |
ugotowała się |
ugotowało się |
ugotowali się |
ugotowały się |
bezosobnik: ugotowano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugotujmy się |
|
2 os. |
ugotuj się |
ugotujcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałbym się bym się ugotował |
ugotowałabym się bym się ugotowała |
ugotowałobym się bym się ugotowało |
ugotowalibyśmy się byśmy się ugotowali |
ugotowałybyśmy się byśmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałbyś się byś się ugotował |
ugotowałabyś się byś się ugotowała |
ugotowałobyś się byś się ugotowało |
ugotowalibyście się byście się ugotowali |
ugotowałybyście się byście się ugotowały |
3 os. |
ugotowałby się by się ugotował |
ugotowałaby się by się ugotowała |
ugotowałoby się by się ugotowało |
ugotowaliby się by się ugotowali |
ugotowałyby się by się ugotowały |
bezosobnik: ugotowano by się
bezokolicznik: ugotować się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugotowawszy się
gerundium: ugotowanie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugotowanie się |
ugotowania się |
D. | ugotowania się |
ugotowań się |
C. | ugotowaniu się |
ugotowaniom się |
B. | ugotowanie się |
ugotowania się |
N. | ugotowaniem się |
ugotowaniami się |
Ms. | ugotowaniu się |
ugotowaniach się |
W. | ugotowanie się |
ugotowania się |
odpowiednik aspektowy: gotować się
Składnia
Rzżywotny | + | ugotować się | + |
3. przez inflację
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | urządzić się, wyszykować się, załatwić się |
Cytaty
Z kumplem założyłem spółkę [...]. Szło nieźle, ale nie byłem zbyt zaangażowany. Co wtorek tylko po wypłatę wpadałem. W 1989 kumpel mnie spłacił i zaraz się ugotował. Przez inflację. źródło: NKJP: Paweł Kwaśniewski: Biznes, Gazeta Wyborcza, 1994-04-29 |
|
- [...] Niech pan przyjedzie tutaj do nas, koniecznie. źródło: NKJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc, czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugotuję się |
ugotujemy się |
|||
2 os. |
ugotujesz się |
ugotujecie się |
|||
3 os. |
ugotuje się |
ugotują się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałem się +(e)m się ugotował |
ugotowałam się +(e)m się ugotowała |
ugotowałom się +(e)m się ugotowało |
ugotowaliśmy się +(e)śmy się ugotowali |
ugotowałyśmy się +(e)śmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałeś się +(e)ś się ugotował |
ugotowałaś się +(e)ś się ugotowała |
ugotowałoś się +(e)ś się ugotowało |
ugotowaliście się +(e)ście się ugotowali |
ugotowałyście się +(e)ście się ugotowały |
3 os. |
ugotował się |
ugotowała się |
ugotowało się |
ugotowali się |
ugotowały się |
bezosobnik: ugotowano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugotujmy się |
|
2 os. |
ugotuj się |
ugotujcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałbym się bym się ugotował |
ugotowałabym się bym się ugotowała |
ugotowałobym się bym się ugotowało |
ugotowalibyśmy się byśmy się ugotowali |
ugotowałybyśmy się byśmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałbyś się byś się ugotował |
ugotowałabyś się byś się ugotowała |
ugotowałobyś się byś się ugotowało |
ugotowalibyście się byście się ugotowali |
ugotowałybyście się byście się ugotowały |
3 os. |
ugotowałby się by się ugotował |
ugotowałaby się by się ugotowała |
ugotowałoby się by się ugotowało |
ugotowaliby się by się ugotowali |
ugotowałyby się by się ugotowały |
bezosobnik: ugotowano by się
bezokolicznik: ugotować się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugotowawszy się
gerundium: ugotowanie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugotowanie się |
ugotowania się |
D. | ugotowania się |
ugotowań się |
C. | ugotowaniu się |
ugotowaniom się |
B. | ugotowanie się |
ugotowania się |
N. | ugotowaniem się |
ugotowaniami się |
Ms. | ugotowaniu się |
ugotowaniach się |
W. | ugotowanie się |
ugotowania się |
Składnia
Rzosobowy | + | ugotować się | + |
4. na scenie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zgotować się |
Cytaty
- Ja, czyli Hrabia Wacław mówię: „Elwira sama błąd mi swój wyznała”. I w tym momencie zza kulis wychodzi Elwira, czyli Krysia Janda, z podbitym okiem, z ręką na temblaku, kulejąc. Wyobraziłem sobie, co znaczą w tej sytuacji słowa: Elwira sama błąd mi swój wyznała. Nie wytrzymałem ze śmiechu. Podniosłem tylko ręce do góry. I uciekłem ze sceny... źródło: Internet: e-teatr.pl |
|
Wystarczyły cztery słowa żeby Krzysztof Miecugow nie wytrzymał i ugotował się na wizji. Jakie to słowa? Odpowiedź w materiale. źródło: Internet: tvn24.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
ugotuję się |
ugotujemy się |
|||
2 os. |
ugotujesz się |
ugotujecie się |
|||
3 os. |
ugotuje się |
ugotują się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałem się +(e)m się ugotował |
ugotowałam się +(e)m się ugotowała |
ugotowałom się +(e)m się ugotowało |
ugotowaliśmy się +(e)śmy się ugotowali |
ugotowałyśmy się +(e)śmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałeś się +(e)ś się ugotował |
ugotowałaś się +(e)ś się ugotowała |
ugotowałoś się +(e)ś się ugotowało |
ugotowaliście się +(e)ście się ugotowali |
ugotowałyście się +(e)ście się ugotowały |
3 os. |
ugotował się |
ugotowała się |
ugotowało się |
ugotowali się |
ugotowały się |
bezosobnik: ugotowano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
ugotujmy się |
|
2 os. |
ugotuj się |
ugotujcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
ugotowałbym się bym się ugotował |
ugotowałabym się bym się ugotowała |
ugotowałobym się bym się ugotowało |
ugotowalibyśmy się byśmy się ugotowali |
ugotowałybyśmy się byśmy się ugotowały |
2 os. |
ugotowałbyś się byś się ugotował |
ugotowałabyś się byś się ugotowała |
ugotowałobyś się byś się ugotowało |
ugotowalibyście się byście się ugotowali |
ugotowałybyście się byście się ugotowały |
3 os. |
ugotowałby się by się ugotował |
ugotowałaby się by się ugotowała |
ugotowałoby się by się ugotowało |
ugotowaliby się by się ugotowali |
ugotowałyby się by się ugotowały |
bezosobnik: ugotowano by się
bezokolicznik: ugotować się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ugotowawszy się
gerundium: ugotowanie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | ugotowanie się |
ugotowania się |
D. | ugotowania się |
ugotowań się |
C. | ugotowaniu się |
ugotowaniom się |
B. | ugotowanie się |
ugotowania się |
N. | ugotowaniem się |
ugotowaniami się |
Ms. | ugotowaniu się |
ugotowaniach się |
W. | ugotowanie się |
ugotowania się |
odpowiednik aspektowy: gotować się