UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

produkcja

Chronologizacja

SJPXVII: produkcyja, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

internac.

ang. produktion

fr. produktion

niem. Produktion

z łac. productio 'przewlekanie, przedłużanie'

1.a czynność

Definicja

zorganizowane działanie prowadzące to tego, że powstają masowo określone obiekty, takie jak przedmiotu, urządzenia, żywność, dobra kultury

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł produkcja

Połączenia

  • przemysłowa; maszynowa; masowa, seryjna, taśmowa; krajowa, światowa, zagraniczna; niemiecka, polska, rosyjska...; kapitalistyczna; pozarynkowa; domowa; rodzinna; nielegalna; intensywna, wzmożona; bezpośrednia; bieżąca, roczna; całkowita; nasza, własna produkcja; produkcja rolna, rolnicza; lotnicza; roślinna, zwierzęca; artystyczna, rozrywkowa; literacka, filmowa, muzyczna; telewizyjna, wydawnicza; wojenna, zbrojeniowa; eksportowa; doświadczalna
  • produkcja produktów rolnych, pochodzenia zwierzęcego..., energii elektrycznej, paliw, ropy, węgla, żelaza; maszyn, samochodów; konfekcji; obuwia; papieru; porcelany, szkła; kremów, mydła; leków; narkotyków; pasz, żywności; cukru, mięsa, owoców; alkoholu, bimbru, wina; bomb, broni, granatów, materiałów wybuchowych; armat, czołgów, rakiet; filmu, seriali; książek; opakowań; przetworów
  • produkcja i dochody, produkcja i dystrybucja, produkcja i eksport, produkcja i handel, produkcja i hodowla, produkcja i konsumpcja, produkcja i montaż, produkcja i obrót, produkcja i promocja, produkcja i praca, produkcja i reżyseria, produkcja i spożycie, produkcja i sprzedaż, produkcja i usługi, produkcja i wymiana, produkcja i zatrudnienie, produkcja i wzrost bezrobocia, produkcja i zbyt
  • dział, dziedzina, gałęzie, profil, rodzaj; system, technologia; cele, kierunki; metody; organizacja, plan; narzędzia, środki; cykl, etap, faza, proces; jakość; poziom, rozmiary, skala, wielkość; miejsce; ceny, koszty; kierownictwo, kierownik; spadek, rozwój, wzrost; koniec; część; automatyzacja, intensyfikacja, koncentracja; efektywność, opłacalność; kontrola; data, rok; kraj; w toku, w trakcie; w zakresie produkcji; zakład produkcji drzewnej, mebli...
  • dotacja, fundusze, kredyt, nakłady, pieniądze, środki; koncesje, kontrakt, licencja, przetarg, umowa, zgoda, zlecenie; patent, przepis; monopol, wyłączność; popyt, zamówienia, zapotrzebowanie; miejsce na produkcję
  • produkcja rośnie, ruszyła/rusza
  • zakazać; zaniechać, zaprzestać produkcji
  • planować; organizować, prowadzić; kontynuować; podjąć/podejmować, rozpocząć, uruchomić/uruchamiać, zacząć; podtrzymać, utrzymać; przerwać/przerywać, wstrzymać, zakończyć, zatrzymać; ograniczyć/ograniczać, zmniejszyć/zmniejszać; ożywić/ożywiać; podnieść, rozszerzyć/rozszerzać, rozwinąć/rozwijać, zwiększyć/zwiększać; wznowić/wznawiać; finansować, sfinansować; kontrolować, nadzorować; zlecać; przenieść/przenosić; dostosować; umożliwić/umożliwiać produkcję; obniżenie; unowocześnienie produkcji
  • kierować, zajmować się produkcją
  • pozwalać, zezwolić/zezwalać; przeznaczyć coś; nastawić się, zdecydować się; przestawić się/przestawiać się na produkcję
  • koncentrować się, skoncentrować się; skupić się; zarobić/zarabiać na produkcji

Cytaty

Produkcja armat ruszyła tuż przed wojną, [...]

źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002

Najlepsi pracodawcy przenoszą produkcję do krajów trzeciego świata, gdzie koszty pracy są nieporównywalnie niższe z rodzimymi.

źródło: NKJP: Marek Lipiński: Twoje finanse. Organizowanie i planowanie własnych finansów, 2009

Po upadku Związku Radzieckiego Mołdawia nie była w stanie finansować produkcji filmowej, [...]

źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik Turystyczny, 2007

W wielu zakładach ograniczono produkcję, załogi wysyła się na przymusowe urlopy, [...]

źródło: NKJP: Dorota Sajnug: Bezbronna zbrojeniówka, Gazeta Wyborcza, 1992-02-11

[...] w kilku czołowych krajach Zachodu doszło do załamania produkcji przemysłowej, do zamykania zakładów pracy i wysokiego bezrobocia.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

Moje przedsiębiorstwo przynosi państwu dewizy, zawarłem znowu kontrakt na produkcję eksportową.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan):Bardzo dużo pajacyków, 1968

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. produkcja
produkcje
D. produkcji
produkcji
neut
produkcyj
char
C. produkcji
produkcjom
B. produkcję
produkcje
N. produkcją
produkcjami
Ms. produkcji
produkcjach
W. produkcjo
produkcje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + produkcja +
(CZEGO)

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne w połączeniu z rzeczownikami oznaczającymi organizmy żywe, np. produkcja trzody chlewnej, produkcja kwiatów

1.b przedmiot

Definicja

wytwór powstały w procesie produkcji - czynności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł produkcja

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyrób

Połączenia

  • wielkość; całość, część, nadwyżka, połowa; wartość produkcji; coś produkcji angielskiej, niemieckiej, polskiej...
  • produkcja spadła/spada, wzrosła/wzrasta

Cytaty

W tej chwili cała produkcja z wrocławskiej fabryki idzie na eksport.

źródło: NKJP: Łukasz Pałka: Więcej pociągów pojedzie z Dolnego Śląska, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-10-01

[...] farby i lakiery wodorozcieńczalne stanowią połowę produkcji wrocławskiej firmy.

źródło: NKJP: Jacek Kulesza, Paweł Wujec: Polifarby Cieszyn i Wrocław, Gazeta Wyborcza, 1997-03-26

Znany żeglarz Kuba Jaworski produkuje kontenery do segregacji odpadów. Dotychczas całość produkcji eksportował do Niemiec i krajów skandynawskich.

źródło: NKJP: Harald Kittel; Darek Szwed; pr: WOKÓŁ ŚMIETNIKA, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1992-08-01

Przypomnijmy, iż w XVII wieku panegiryki stanowią blisko 30 procent ówczesnej produkcji wydawniczej.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002

[...] specyfiką naszego regionu jest to, że 80 procent wartości produkcji rolniczej stanowi produkcja zwierzęca [...]

źródło: NKJP: Rozmawiał Krzysztof SPIRALSKI: O czym rolnicy wiedzieć powinni, Gazeta Poznańska, 2002-01-04,

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. produkcja
produkcje
D. produkcji
produkcji
neut
produkcyj
char
C. produkcji
produkcjom
B. produkcję
produkcje
N. produkcją
produkcjami
Ms. produkcji
produkcjach
W. produkcjo
produkcje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + produkcja +
(CZEGO)

2. hormonów

Definicja

wytwarzanie komórek lub jakichś substancji przez organizm żywy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

  • wpływ na produkcję

Cytaty

[...] w wieku dorosłym większość ludzi (z wyjątkiem tych pochodzenia europejskiego) przestaje przyswajać laktozę, czyli cukier w mleku. Dzieje się tak dlatego, iż gen nadzorujący produkcję enzymu rozkładającego laktozę na proste, przyswajalne składniki - cichnie, ulega wyłączeniu.

źródło: NKJP: Andrzej Szczeklik: Kore: o chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, 2007

[...] ludzkie komórki, do których sztucznie wprowadzi się taki gen, podejmują produkcję telomerazy i, co za tym idzie, dzielą się podobnie jak komórki nowotworowe.

źródło: NKJP: Artur Włodarski: Biologia, Gazeta Wyborcza, 1999-01-06

Badani wykazują symptomy zamroczenia, niezdolności do właściwego percypowania rzeczywistości, mają trudności z koncentracją, przyspieszoną akcję serca, wzmożoną produkcję kortyzolu i endorfin, co znamionuje stany euforyczne.

źródło: NKJP: Paweł Sasko: Czar par, Esensja, 2008-03

Do komórek wprowadzany jest gen odpowiedzialny za zwiększenie produkcji odpowiedniego hormonu.

źródło: NKJP: Marcin Zasada: Sport na prochach, Dziennik Zachodni, 2007-07-31

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. produkcja
produkcje
D. produkcji
produkcji
neut
produkcyj
char
C. produkcji
produkcjom
B. produkcję
produkcje
N. produkcją
produkcjami
Ms. produkcji
produkcjach
W. produkcjo
produkcje

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + produkcja +
(CZEGO)

3. Disneya

Definicja

film lub występ sceniczny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr

Połączenia

  • artystyczna, muzyczna; płytowa; amerykańska; cała produkcja; produkcje teatralne

Cytaty

Postać na tej ilustracji przywodzi na myśl Kopciuszka lub Królewnę Śnieżkę z powodu stylistyki bliskiej dawnym produkcjom Disneya.

źródło: NKJP: Paweł Sasko: Dziewczyna z rybą, Esensja, 2008-10

Z ogromną ciekawością oglądałem półdokumentalny serial o Marszałku Piłsudskim (jedna z nielicznych ambitnych produkcji telewizyjnych).

źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi:Swobodne spadanie, Polityka, 2001-12-01

Nasze produkcje teatralne są pokazywane w innych miastach i mało tego, to tamte ośrodki zabiegają o to, żeby do nich przyjechać.

źródło: NKJP: Elżbieta PODOLSKA: Przywrócić wieżę Zamkowi, Gazeta Poznańska, 2002-10-26

Na jaki film Pani głosowała? – [...] Zastanawiałam się, czy wyróżnić film, który zasługiwał na Oscara za sprawną reżyserię, czy też oddać głos na dużą hollywoodzką produkcję.

źródło: NKJP: Magdalena Piekarska: Miara talentu: Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-03-01

Towarzystwa śpiewacze, kółka teatralne i deklamatorskie dawały możność obcowania z „metafizyką sceny”. Poziom produkcji amatorskich nie był wysoki, ale przygotowywane przez członków socjety przedstawienie stawało się ważnym wydarzeniem w życiu towarzyskim miasteczka.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce : od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004

Sceny batalistyczne nie zapierają może tchu w piersiach, ale na pewno nie powstydziłaby się ich żadna amerykańska produkcja.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Eastern z bolszewikami w tle, Esensja, 2008-07

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. produkcja
produkcje
D. produkcji
produkcji
neut
produkcyj
char
C. produkcji
produkcjom
B. produkcję
produkcje
N. produkcją
produkcjami
Ms. produkcji
produkcjach
W. produkcjo
produkcje

Inne uwagi

Zwykle lm

Składnia

bez ograniczeń + produkcja +
(KOGO/CZEGO)

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne w zn. "film", np. najnowsza produkcja amerykańska

Frazeologizmy

produkt globalny
produkcja globalna
stosunki produkcji
Data ostatniej modyfikacji: 06.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj