UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obracać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. obrócić

1. klucz w zamku

Definicja

zmieniać położenie czegoś, kręcąc tym wokół jego osi

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

obracać klucz, koło, kubek, kopertę, długopis
obracać gałką, kierownicą, korbą, pokrętłem
obracać w palcach, w dłoniach, w rękach

Cytaty

	Wkłada klucz do zamka, obraca. Uchyla drzwi, napierając na nie z wysiłkiem. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004
	W pokoju lekarskim siedzi Barbara. W zamyśleniu coś czyta i obraca obrączkę na swoim palcu. źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie Odcinek 159, 2010
	Potem wziął go znowu do rąk, ale nie pił, tylko począł kubek obracać w palcach. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Podróż do krainy om Opowieść hipotetyczna, 1974
	Wyciągnęła z torby wieczne pióro. - Mogę za to dać trochę gotówki - orzekł, obracając pióro w palcach. źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obracam	obracamy
2 os.	obracasz	obracacie
3 os.	obraca	obracają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałem +(e)m obracał	obracałam +(e)m obracała	obracałom +(e)m obracało	obracaliśmy +(e)śmy obracali	obracałyśmy +(e)śmy obracały
2 os.	obracałeś +(e)ś obracał	obracałaś +(e)ś obracała	obracałoś +(e)ś obracało	obracaliście +(e)ście obracali	obracałyście +(e)ście obracały
3 os.	obracał	obracała	obracało	obracali	obracały

bezosobnik: obracano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obracał będę obracać	będę obracała będę obracać	będę obracało będę obracać	będziemy obracali będziemy obracać	będziemy obracały będziemy obracać
2 os.	będziesz obracał będziesz obracać	będziesz obracała będziesz obracać	będziesz obracało będziesz obracać	będziecie obracali będziecie obracać	będziecie obracały będziecie obracać
3 os.	będzie obracał będzie obracać	będzie obracała będzie obracać	będzie obracało będzie obracać	będą obracali będą obracać	będą obracały będą obracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obracajmy
2 os.	obracaj	obracajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałbym bym obracał	obracałabym bym obracała	obracałobym bym obracało	obracalibyśmy byśmy obracali	obracałybyśmy byśmy obracały
2 os.	obracałbyś byś obracał	obracałabyś byś obracała	obracałobyś byś obracało	obracalibyście byście obracali	obracałybyście byście obracały
3 os.	obracałby by obracał	obracałaby by obracała	obracałoby by obracało	obracaliby by obracali	obracałyby by obracały

bezosobnik: obracano by

bezokolicznik: obracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obracając

gerundium: obracanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obracanie	obracania
D.	obracania	obracań
C.	obracaniu	obracaniom
B.	obracanie	obracania
N.	obracaniem	obracaniami
Ms.	obracaniu	obracaniach
W.	obracanie	obracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracający	obracający	obracający	obracające	obracająca
D.	obracającego	obracającego	obracającego	obracającego	obracającej
C.	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającej
B.	obracającego	obracającego	obracający	obracające	obracającą
N.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającą
Ms.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracający	obracający	obracające	obracające
D.	obracających	obracających	obracających	obracających
C.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym
B.	obracających	obracających	obracających	obracające
N.	obracającymi	obracającymi	obracającymi	obracającymi
Ms.	obracających	obracających	obracających	obracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obracany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracany	obracany	obracany	obracane	obracana
D.	obracanego	obracanego	obracanego	obracanego	obracanej
C.	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanej
B.	obracanego	obracanego	obracany	obracane	obracaną
N.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracaną
Ms.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracani	obracani	obracane	obracane
D.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych
C.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym
B.	obracanych	obracanych	obracanych	obracane
N.	obracanymi	obracanymi	obracanymi	obracanymi
Ms.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych

odpowiednik aspektowy: obrócić

Składnia

	+	obracać	+	CO + (w CZYM)
	+	obracać	+	CZYM

2. głowę

Definicja

zmieniać położenie czegoś względem otoczenia, kierując to pewną częścią w określoną stronę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

obracać głowę, twarz; leżącego
obracać na bok, na plecy
obracać na wznak; tyłem, bokiem

Cytaty

Czapkę daszkiem obracał na plecy, to znów ją zdejmował.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Jął więc głowę obracać w tę stronę, z której mu zadano pytanie, nim ją wszelako odwrócił, dwa lata minęły.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Bajki robotów, 1964

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obracam	obracamy
2 os.	obracasz	obracacie
3 os.	obraca	obracają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałem +(e)m obracał	obracałam +(e)m obracała	obracałom +(e)m obracało	obracaliśmy +(e)śmy obracali	obracałyśmy +(e)śmy obracały
2 os.	obracałeś +(e)ś obracał	obracałaś +(e)ś obracała	obracałoś +(e)ś obracało	obracaliście +(e)ście obracali	obracałyście +(e)ście obracały
3 os.	obracał	obracała	obracało	obracali	obracały

bezosobnik: obracano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obracał będę obracać	będę obracała będę obracać	będę obracało będę obracać	będziemy obracali będziemy obracać	będziemy obracały będziemy obracać
2 os.	będziesz obracał będziesz obracać	będziesz obracała będziesz obracać	będziesz obracało będziesz obracać	będziecie obracali będziecie obracać	będziecie obracały będziecie obracać
3 os.	będzie obracał będzie obracać	będzie obracała będzie obracać	będzie obracało będzie obracać	będą obracali będą obracać	będą obracały będą obracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obracajmy
2 os.	obracaj	obracajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałbym bym obracał	obracałabym bym obracała	obracałobym bym obracało	obracalibyśmy byśmy obracali	obracałybyśmy byśmy obracały
2 os.	obracałbyś byś obracał	obracałabyś byś obracała	obracałobyś byś obracało	obracalibyście byście obracali	obracałybyście byście obracały
3 os.	obracałby by obracał	obracałaby by obracała	obracałoby by obracało	obracaliby by obracali	obracałyby by obracały

bezosobnik: obracano by

bezokolicznik: obracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obracając

gerundium: obracanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obracanie	obracania
D.	obracania	obracań
C.	obracaniu	obracaniom
B.	obracanie	obracania
N.	obracaniem	obracaniami
Ms.	obracaniu	obracaniach
W.	obracanie	obracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracający	obracający	obracający	obracające	obracająca
D.	obracającego	obracającego	obracającego	obracającego	obracającej
C.	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającej
B.	obracającego	obracającego	obracający	obracające	obracającą
N.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającą
Ms.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracający	obracający	obracające	obracające
D.	obracających	obracających	obracających	obracających
C.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym
B.	obracających	obracających	obracających	obracające
N.	obracającymi	obracającymi	obracającymi	obracającymi
Ms.	obracających	obracających	obracających	obracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obracany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracany	obracany	obracany	obracane	obracana
D.	obracanego	obracanego	obracanego	obracanego	obracanej
C.	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanej
B.	obracanego	obracanego	obracany	obracane	obracaną
N.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracaną
Ms.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracani	obracani	obracane	obracane
D.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych
C.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym
B.	obracanych	obracanych	obracanych	obracane
N.	obracanymi	obracanymi	obracanymi	obracanymi
Ms.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych

odpowiednik aspektowy: obrócić

Składnia

obracać

KOGO/CO + (JAK)

3. przekształcać

Definicja

książk.

zmieniać w coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

obracać w gruzy, w popiół; w szyderstwo, w żart

Cytaty

	- Znów się zaśmiała, jakby wypowiedziane co dopiero słowa obracając w szyderstwo. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996
	Dziennikarze z „Dwóch na dwóch” przejęli od polityków styl licytacji na cudowne środki i zajęli się szukaniem i weryfikacją owego kamienia filozoficznego, który ma biedę obracać w złoto. źródło: NKJP: Teresa Bogucka, POSĘPNA KAMPANIA, Gazeta Wyborcza, 1993-08-30
	Znała ze szkoły i z gazet narody, które w sposób krwiożerczy napadały na sąsiadów, zabierały im dobytek, a jeńców obracały w niewolników. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	Kasowano klasztory, kościoły klasztorne oddawano gminom protestanckim, zabudowania klasztorne obracano na więzienia i szkoły, konfiskowano biblioteki i archiwa klasztorne. źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska : przewodnik, 1989

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obracam	obracamy
2 os.	obracasz	obracacie
3 os.	obraca	obracają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałem +(e)m obracał	obracałam +(e)m obracała	obracałom +(e)m obracało	obracaliśmy +(e)śmy obracali	obracałyśmy +(e)śmy obracały
2 os.	obracałeś +(e)ś obracał	obracałaś +(e)ś obracała	obracałoś +(e)ś obracało	obracaliście +(e)ście obracali	obracałyście +(e)ście obracały
3 os.	obracał	obracała	obracało	obracali	obracały

bezosobnik: obracano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obracał będę obracać	będę obracała będę obracać	będę obracało będę obracać	będziemy obracali będziemy obracać	będziemy obracały będziemy obracać
2 os.	będziesz obracał będziesz obracać	będziesz obracała będziesz obracać	będziesz obracało będziesz obracać	będziecie obracali będziecie obracać	będziecie obracały będziecie obracać
3 os.	będzie obracał będzie obracać	będzie obracała będzie obracać	będzie obracało będzie obracać	będą obracali będą obracać	będą obracały będą obracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obracajmy
2 os.	obracaj	obracajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałbym bym obracał	obracałabym bym obracała	obracałobym bym obracało	obracalibyśmy byśmy obracali	obracałybyśmy byśmy obracały
2 os.	obracałbyś byś obracał	obracałabyś byś obracała	obracałobyś byś obracało	obracalibyście byście obracali	obracałybyście byście obracały
3 os.	obracałby by obracał	obracałaby by obracała	obracałoby by obracało	obracaliby by obracali	obracałyby by obracały

bezosobnik: obracano by

bezokolicznik: obracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obracając

gerundium: obracanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obracanie	obracania
D.	obracania	obracań
C.	obracaniu	obracaniom
B.	obracanie	obracania
N.	obracaniem	obracaniami
Ms.	obracaniu	obracaniach
W.	obracanie	obracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracający	obracający	obracający	obracające	obracająca
D.	obracającego	obracającego	obracającego	obracającego	obracającej
C.	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającej
B.	obracającego	obracającego	obracający	obracające	obracającą
N.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającą
Ms.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracający	obracający	obracające	obracające
D.	obracających	obracających	obracających	obracających
C.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym
B.	obracających	obracających	obracających	obracające
N.	obracającymi	obracającymi	obracającymi	obracającymi
Ms.	obracających	obracających	obracających	obracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obracany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracany	obracany	obracany	obracane	obracana
D.	obracanego	obracanego	obracanego	obracanego	obracanej
C.	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanej
B.	obracanego	obracanego	obracany	obracane	obracaną
N.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracaną
Ms.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracani	obracani	obracane	obracane
D.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych
C.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym
B.	obracanych	obracanych	obracanych	obracane
N.	obracanymi	obracanymi	obracanymi	obracanymi
Ms.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych

odpowiednik aspektowy: obrócić

Składnia

obracać

CO + w CO|na CO

4. tam i z powrotem

Definicja

pot.

odbywać drogę tam i z powrotem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport

Połączenia

obracać kilka razy

Cytaty

Pobiegły kobiety wójta do piwnicy i niebawem wróciły dźwigając czarne, okopcone sagany, które były zawinięte w szmaty. Wysypały ich zawartość na stół. Zabłysło złoto. Zalśniły szlachetne kamienie. Wójt Tabaczek znów skinął na swoje kobiety. Obracały kilka razy. Przelicytował gospodarz swoich gości.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obracam	obracamy
2 os.	obracasz	obracacie
3 os.	obraca	obracają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałem +(e)m obracał	obracałam +(e)m obracała	obracałom +(e)m obracało	obracaliśmy +(e)śmy obracali	obracałyśmy +(e)śmy obracały
2 os.	obracałeś +(e)ś obracał	obracałaś +(e)ś obracała	obracałoś +(e)ś obracało	obracaliście +(e)ście obracali	obracałyście +(e)ście obracały
3 os.	obracał	obracała	obracało	obracali	obracały

bezosobnik: obracano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obracał będę obracać	będę obracała będę obracać	będę obracało będę obracać	będziemy obracali będziemy obracać	będziemy obracały będziemy obracać
2 os.	będziesz obracał będziesz obracać	będziesz obracała będziesz obracać	będziesz obracało będziesz obracać	będziecie obracali będziecie obracać	będziecie obracały będziecie obracać
3 os.	będzie obracał będzie obracać	będzie obracała będzie obracać	będzie obracało będzie obracać	będą obracali będą obracać	będą obracały będą obracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obracajmy
2 os.	obracaj	obracajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałbym bym obracał	obracałabym bym obracała	obracałobym bym obracało	obracalibyśmy byśmy obracali	obracałybyśmy byśmy obracały
2 os.	obracałbyś byś obracał	obracałabyś byś obracała	obracałobyś byś obracało	obracalibyście byście obracali	obracałybyście byście obracały
3 os.	obracałby by obracał	obracałaby by obracała	obracałoby by obracało	obracaliby by obracali	obracałyby by obracały

bezosobnik: obracano by

bezokolicznik: obracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obracając

gerundium: obracanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obracanie	obracania
D.	obracania	obracań
C.	obracaniu	obracaniom
B.	obracanie	obracania
N.	obracaniem	obracaniami
Ms.	obracaniu	obracaniach
W.	obracanie	obracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracający	obracający	obracający	obracające	obracająca
D.	obracającego	obracającego	obracającego	obracającego	obracającej
C.	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającej
B.	obracającego	obracającego	obracający	obracające	obracającą
N.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającą
Ms.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracający	obracający	obracające	obracające
D.	obracających	obracających	obracających	obracających
C.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym
B.	obracających	obracających	obracających	obracające
N.	obracającymi	obracającymi	obracającymi	obracającymi
Ms.	obracających	obracających	obracających	obracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obracany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracany	obracany	obracany	obracane	obracana
D.	obracanego	obracanego	obracanego	obracanego	obracanej
C.	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanej
B.	obracanego	obracanego	obracany	obracane	obracaną
N.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracaną
Ms.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracani	obracani	obracane	obracane
D.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych
C.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym
B.	obracanych	obracanych	obracanych	obracane
N.	obracanymi	obracanymi	obracanymi	obracanymi
Ms.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych

odpowiednik aspektowy: obrócić

Składnia

obracać

5. pieniądze na coś

Definicja

książk.

przeznaczać na określony cel

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Cytaty

Do pokaźnych diet poselskich (tysiąc złotych miesięcznie!) dochodziła pensja z „Robotnika” no i zarobki żony. Cóż z tego skoro jedną trzecią tych sum obracał na cele partyjne, jedną trzecią dawał do kasy „Robotnika”, a z pozostałej reszty wspomagał potrzebujących towarzyszy.

źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Długi romans z muzą Klio, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obracam	obracamy
2 os.	obracasz	obracacie
3 os.	obraca	obracają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałem +(e)m obracał	obracałam +(e)m obracała	obracałom +(e)m obracało	obracaliśmy +(e)śmy obracali	obracałyśmy +(e)śmy obracały
2 os.	obracałeś +(e)ś obracał	obracałaś +(e)ś obracała	obracałoś +(e)ś obracało	obracaliście +(e)ście obracali	obracałyście +(e)ście obracały
3 os.	obracał	obracała	obracało	obracali	obracały

bezosobnik: obracano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obracał będę obracać	będę obracała będę obracać	będę obracało będę obracać	będziemy obracali będziemy obracać	będziemy obracały będziemy obracać
2 os.	będziesz obracał będziesz obracać	będziesz obracała będziesz obracać	będziesz obracało będziesz obracać	będziecie obracali będziecie obracać	będziecie obracały będziecie obracać
3 os.	będzie obracał będzie obracać	będzie obracała będzie obracać	będzie obracało będzie obracać	będą obracali będą obracać	będą obracały będą obracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obracajmy
2 os.	obracaj	obracajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałbym bym obracał	obracałabym bym obracała	obracałobym bym obracało	obracalibyśmy byśmy obracali	obracałybyśmy byśmy obracały
2 os.	obracałbyś byś obracał	obracałabyś byś obracała	obracałobyś byś obracało	obracalibyście byście obracali	obracałybyście byście obracały
3 os.	obracałby by obracał	obracałaby by obracała	obracałoby by obracało	obracaliby by obracali	obracałyby by obracały

bezosobnik: obracano by

bezokolicznik: obracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obracając

gerundium: obracanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obracanie	obracania
D.	obracania	obracań
C.	obracaniu	obracaniom
B.	obracanie	obracania
N.	obracaniem	obracaniami
Ms.	obracaniu	obracaniach
W.	obracanie	obracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracający	obracający	obracający	obracające	obracająca
D.	obracającego	obracającego	obracającego	obracającego	obracającej
C.	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającej
B.	obracającego	obracającego	obracający	obracające	obracającą
N.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającą
Ms.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracający	obracający	obracające	obracające
D.	obracających	obracających	obracających	obracających
C.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym
B.	obracających	obracających	obracających	obracające
N.	obracającymi	obracającymi	obracającymi	obracającymi
Ms.	obracających	obracających	obracających	obracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obracany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracany	obracany	obracany	obracane	obracana
D.	obracanego	obracanego	obracanego	obracanego	obracanej
C.	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanej
B.	obracanego	obracanego	obracany	obracane	obracaną
N.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracaną
Ms.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracani	obracani	obracane	obracane
D.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych
C.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym
B.	obracanych	obracanych	obracanych	obracane
N.	obracanymi	obracanymi	obracanymi	obracanymi
Ms.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych

odpowiednik aspektowy: obrócić

Składnia

obracać

CO + na CO

6. pieniędzmi

Definicja

sprzedawać i kupować, czerpiąc z tego zysk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Relacje znaczeniowe

synonimy:

operować

Połączenia

obracać akcjami, aktywami, bilionami, milionami, pieniędzmi
obracać na giełdzie

Cytaty

Tym bardziej że pojawiła się już w kraju grupa osób, które nie uzyskują dochodów z żadnej pracy, a więc nie płacą podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), utrzymują się zaś tylko z lokat czy obracania akcjami na giełdzie.

źródło: NKJP: Piotr Stasiak, Polityka, 2008-03-15

W zarządzie zasiada też jego córka i szwagier. Żona jest skarbniczką. To ona wespół z prezesem obracała gotówką klubu, otrzymując za to 247 zł diety miesięcznie.

źródło: NKJP: Renata Grochal, Tylko ryba nie bierze, Gazeta Wrocławska, 2003-10-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obracam	obracamy
2 os.	obracasz	obracacie
3 os.	obraca	obracają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałem +(e)m obracał	obracałam +(e)m obracała	obracałom +(e)m obracało	obracaliśmy +(e)śmy obracali	obracałyśmy +(e)śmy obracały
2 os.	obracałeś +(e)ś obracał	obracałaś +(e)ś obracała	obracałoś +(e)ś obracało	obracaliście +(e)ście obracali	obracałyście +(e)ście obracały
3 os.	obracał	obracała	obracało	obracali	obracały

bezosobnik: obracano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obracał będę obracać	będę obracała będę obracać	będę obracało będę obracać	będziemy obracali będziemy obracać	będziemy obracały będziemy obracać
2 os.	będziesz obracał będziesz obracać	będziesz obracała będziesz obracać	będziesz obracało będziesz obracać	będziecie obracali będziecie obracać	będziecie obracały będziecie obracać
3 os.	będzie obracał będzie obracać	będzie obracała będzie obracać	będzie obracało będzie obracać	będą obracali będą obracać	będą obracały będą obracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obracajmy
2 os.	obracaj	obracajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałbym bym obracał	obracałabym bym obracała	obracałobym bym obracało	obracalibyśmy byśmy obracali	obracałybyśmy byśmy obracały
2 os.	obracałbyś byś obracał	obracałabyś byś obracała	obracałobyś byś obracało	obracalibyście byście obracali	obracałybyście byście obracały
3 os.	obracałby by obracał	obracałaby by obracała	obracałoby by obracało	obracaliby by obracali	obracałyby by obracały

bezosobnik: obracano by

bezokolicznik: obracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obracając

gerundium: obracanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obracanie	obracania
D.	obracania	obracań
C.	obracaniu	obracaniom
B.	obracanie	obracania
N.	obracaniem	obracaniami
Ms.	obracaniu	obracaniach
W.	obracanie	obracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracający	obracający	obracający	obracające	obracająca
D.	obracającego	obracającego	obracającego	obracającego	obracającej
C.	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającej
B.	obracającego	obracającego	obracający	obracające	obracającą
N.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającą
Ms.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracający	obracający	obracające	obracające
D.	obracających	obracających	obracających	obracających
C.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym
B.	obracających	obracających	obracających	obracające
N.	obracającymi	obracającymi	obracającymi	obracającymi
Ms.	obracających	obracających	obracających	obracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obracany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracany	obracany	obracany	obracane	obracana
D.	obracanego	obracanego	obracanego	obracanego	obracanej
C.	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanej
B.	obracanego	obracanego	obracany	obracane	obracaną
N.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracaną
Ms.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracani	obracani	obracane	obracane
D.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych
C.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym
B.	obracanych	obracanych	obracanych	obracane
N.	obracanymi	obracanymi	obracanymi	obracanymi
Ms.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych

Składnia

obracać

CZYM

7. kobietę

Definicja

pot.

odbywać stosunek płciowy z kobietą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Cytaty

Słuchaj, szczylu: jeżeli jeszcze chociaż raz, kiedykolwiek, przyjdzie ci do łba obracać moją żonę, to ja ci ten łeb urżnę przy samych kolanach. Zrozumiano?

źródło: NKJP: Katarzyna Sowula: Fototerapia, 2004

[...] Bakon, nasz basowy, obraca wnuczkę pewnego członka Biura Politycznego, tego samego, którego pan Dudko, sąsiad z Giżycka, nazywał „Smutnym Diabłem”.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obracam	obracamy
2 os.	obracasz	obracacie
3 os.	obraca	obracają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałem +(e)m obracał	obracałam +(e)m obracała	obracałom +(e)m obracało	obracaliśmy +(e)śmy obracali	obracałyśmy +(e)śmy obracały
2 os.	obracałeś +(e)ś obracał	obracałaś +(e)ś obracała	obracałoś +(e)ś obracało	obracaliście +(e)ście obracali	obracałyście +(e)ście obracały
3 os.	obracał	obracała	obracało	obracali	obracały

bezosobnik: obracano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obracał będę obracać	będę obracała będę obracać	będę obracało będę obracać	będziemy obracali będziemy obracać	będziemy obracały będziemy obracać
2 os.	będziesz obracał będziesz obracać	będziesz obracała będziesz obracać	będziesz obracało będziesz obracać	będziecie obracali będziecie obracać	będziecie obracały będziecie obracać
3 os.	będzie obracał będzie obracać	będzie obracała będzie obracać	będzie obracało będzie obracać	będą obracali będą obracać	będą obracały będą obracać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obracajmy
2 os.	obracaj	obracajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obracałbym bym obracał	obracałabym bym obracała	obracałobym bym obracało	obracalibyśmy byśmy obracali	obracałybyśmy byśmy obracały
2 os.	obracałbyś byś obracał	obracałabyś byś obracała	obracałobyś byś obracało	obracalibyście byście obracali	obracałybyście byście obracały
3 os.	obracałby by obracał	obracałaby by obracała	obracałoby by obracało	obracaliby by obracali	obracałyby by obracały

bezosobnik: obracano by

bezokolicznik: obracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obracając

gerundium: obracanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obracanie	obracania
D.	obracania	obracań
C.	obracaniu	obracaniom
B.	obracanie	obracania
N.	obracaniem	obracaniami
Ms.	obracaniu	obracaniach
W.	obracanie	obracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracający	obracający	obracający	obracające	obracająca
D.	obracającego	obracającego	obracającego	obracającego	obracającej
C.	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającemu	obracającej
B.	obracającego	obracającego	obracający	obracające	obracającą
N.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającą
Ms.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym	obracającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracający	obracający	obracające	obracające
D.	obracających	obracających	obracających	obracających
C.	obracającym	obracającym	obracającym	obracającym
B.	obracających	obracających	obracających	obracające
N.	obracającymi	obracającymi	obracającymi	obracającymi
Ms.	obracających	obracających	obracających	obracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: obracany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obracany	obracany	obracany	obracane	obracana
D.	obracanego	obracanego	obracanego	obracanego	obracanej
C.	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanemu	obracanej
B.	obracanego	obracanego	obracany	obracane	obracaną
N.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracaną
Ms.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym	obracanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obracani	obracani	obracane	obracane
D.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych
C.	obracanym	obracanym	obracanym	obracanym
B.	obracanych	obracanych	obracanych	obracane
N.	obracanymi	obracanymi	obracanymi	obracanymi
Ms.	obracanych	obracanych	obracanych	obracanych

Składnia

obracać

KOGO

Frazeologizmy

ktoś obraca wzrok
ktoś obraca spojrzenie
ktoś/coś obraca w perzynę coś
ktoś/coś obraca wniwecz coś
ktoś/coś wywraca na nice coś
ktoś/coś obraca na nice coś

Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2023