UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obwieść

Chronologizacja

1448, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obwiodę
 obwiedziemy
2 os. obwiedziesz
 obwiedziecie
3 os. obwiedzie
 obwiodą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obwiodłem
+(e)m obwiódł
 obwiodłam
+(e)m obwiodła
 obwiodłom
+(e)m obwiodło
 obwiedliśmy
+(e)śmy obwiedli
 obwiodłyśmy
+(e)śmy obwiodły
2 os. obwiodłeś
+(e)ś obwiódł
 obwiodłaś
+(e)ś obwiodła
 obwiodłoś
+(e)ś obwiodło
 obwiedliście
+(e)ście obwiedli
 obwiodłyście
+(e)ście obwiodły
3 os. obwiódł
 obwiodła
 obwiodło
 obwiedli
 obwiodły

bezosobnik: obwiedziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. obwiedźmy
2 os. obwiedź
 obwiedźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. obwiódłbym
bym obwiódł
 obwiodłabym
bym obwiodła
 obwiodłobym
bym obwiodło
 obwiedlibyśmy
byśmy obwiedli
 obwiodłybyśmy
byśmy obwiodły
2 os. obwiódłbyś
byś obwiódł
 obwiodłabyś
byś obwiodła
 obwiodłobyś
byś obwiodło
 obwiedlibyście
byście obwiedli
 obwiodłybyście
byście obwiodły
3 os. obwiódłby
by obwiódł
 obwiodłaby
by obwiodła
 obwiodłoby
by obwiodło
 obwiedliby
by obwiedli
 obwiodłyby
by obwiodły

bezosobnik: obwiedziono by

bezokolicznik: obwieść

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obwiódłszy

gerundium: obwiedzenie

imiesłów przymiotnikowy bierny: obwiedziony

odpowiednik aspektowy: obwodzić

Pochodzenie

psł. *obvesti 'oprowadzić dokoła, otoczyć, okrążyć czymś'

1. murem

Definicja

zakreślić lub zbudować wokół czegoś coś, co tworzy koło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:  otoczyć

Cytaty

Wśród chrześcijan byli malarze. Ci postanowili pomalować ściany krypty. Początkowo zrobili błękitno-zielone tło i obwiedli je ornamentem z kwiatów, liści i ptaków.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

Kapituła poznańska obwiedzie murami całe, należące do niej miasto Słupca.

źródło: NKJP: Stefan Bratkowski: Historia, Gazeta Wyborcza, 1998-06-05

Głowę przechylała lekko, jakby z zaciekawieniem spoglądając ciemnymi oczami, obwiedzionymi czarną oprawą semickich brwi.

źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009

Obecnie wszystko nadal obwiedzione było starym ogrodzeniem kościelnym, dodano tylko od ulicy szeroką bramę z kratownicy drewnianej i drutu kolczastego.

źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

Składnia

bez ograniczeń + obwieść +
CO + CZYM

2. palcem

Definicja

wykonać ręką lub palcem taki ruch w powietrzu lub po powierzchni czegoś, jakby się chciało obramować jakiś fragment pewnej całości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Cytaty

- Obwiódł palcem jej szczupłą, smukłą szyję, tworząc na niej niewidzialną pętlę.

źródło: Internet: vondys.blog.onet.pl

Obwiódł dłonią linię jej szczęki i zatrzymał palec pod jej ustami.

źródło: Internet: stream.doci.p

Rozlokujcie się - ściągnął maskę i obwiódł ręką stację.

źródło: Internet: stream.doci.pl

Składnia

bez ograniczeń + obwieść +
CO + CZYM

3. po mieście

Definicja

przest. 
prowadząc kogoś w różne miejsca, pokazać mu je

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oprowadzić

Cytaty

Stamtąd mnie wywiódł drogą bramy Północnej i obwiódł mnie drogą zewnętrzną do bramy Zewnętrznej [...].

źródło: Internet: www.prorocy.pl

Obwiódł mnie po wszystkich zakątkach posesji, każąc podziwiać każdą roślinę oddzielnie.

źródło: Internet: mignona.ownlog.com/piernikowo,

Składnia

bez ograniczeń + obwieść +
KOGO + po CZYM
bez ograniczeń + obwieść +
KOGO + DOKĄD + (KTÓRĘDY)

Frazeologizmy

ktoś omiótł wzrokiem coś/kogoś
ktoś obwiódł wzrokiem po kimś/czymś
Data ostatniej modyfikacji: 07.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN