UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

akurat II

I

Chronologizacja

Zob. akurat I

Pochodzenie

łac. accūrātus 'zadbany, dokładny, skrupulatny'

1. Akurat tobie mogę pomóc.

Definicja

nadawca uważa, że to, o czym mowa jest prawdziwe o tym, ale nie o innych bytach danego typu, chociaż można by sądzić, że spośród wszystkich nich o nim to prawdziwe nie będzie

Noty o użyciu

komentarz przyrematyczny

Kategoria znaczeniowa

wykładnik uściślenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  akuratnie II
(quasi)synonimy:  właśnie

Cytaty

Szpitalne życie zwykle zaczyna się o ósmej rano, a kończy około południa, więc dlaczego akurat tu miało by być inaczej?

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998

- Jest mały, pomalowany, na zielony kolor, akurat tyle miejsca, żeby jeden człowiek mógł wygodnie mieszkać.

źródło: NKJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997

Nigdy nie kochaliśmy sąsiadów - żadnych - ale to akurat jest powszechne zjawisko.

źródło: NKJP: Anna Strońska: Dopóki milczy Ukraina, 1998

Ale uporczywe powracanie do osoby Andrzeja M.[...], którego znam, bo był dyrektorem Gabinetu Prezesa Rady Ministrów, i nie miałem żadnego wpływu na decyzje o zatrudnieniu go w zarządzie Orlenu, w co być może panu jest trudno uwierzyć, skoro taka więź była akurat służbowa...

źródło: NKJP: Poseł Komisji Śledczej: Stenogram z 84. posiedzenia Komisji Śledczej ds. PKN Orlen SA 27 czerwca 2005 r., 2005

Głupio byłoby, gdyby panu zwaliła się na przykład jakaś kontrola akurat w czasie załatwiania tej sprawy.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997

Odmiana

część mowy: partykuła

podklasa: wskazująca

Składnia

akurat _
ograniczenia zakresu użycia:
nie: z Cz. t. rozk.
szyk: zmienny: neutralna antepozycja

2. - Mogę ci pomóc. - Akurat...

Definicja

pot. 
mówiący nie zgadza się z tym, co zostało powiedziane, uważając, że prawdziwe jest coś przeciwnego

Kategoria znaczeniowa

wykładnik niezgody

Pragmatyka

używane jako reakcja na czyjąś wypowiedź

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:  gdzie tam, nic podobnego, skąd, skąd znowu, skądże, skądże znowu

Cytaty

KARLOS: Robię to dla ciebie.
NANA: Akurat!

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 5, 1998

- Ja też wiem, co robię! Pan na Stolzu okup zapłaci...
- Akurat! - ucięła Formoza. - Biberstein? Zapłaci? Głupiś! On na córeczce krzyżyk położy, a ciebie dopadnie, zemstę wywrze.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

ANNA: W porównaniu ze mną ty, siostro, zawsze byłaś taka cholernie kobieca.
MARIA: Akurat. To ty byłaś kobieca w najgorszym sensie tego słowa.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Teraz byłem już pewien, że chciałem, aby przyszła. Chciałem? Akurat! Wcale nie czułem radości na jej widok, przeciwnie, na myśl, że mam z nią współdziałać, że sam zaofiarowałem jej pomoc - ja, syn komendanta posterunku MO - ogarnęła mnie złość, prawie wściekłość.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1994

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

podklasa: dopowiedzenie

Składnia

akurat
ograniczenia zakresu użycia:
nie: operatory modyfikujące stopień pewności nadawcy
nie: w kontekście pytań o uzupełnienie
szyk: stały: postpozycja względem obligatoryjnego poprzedzającego kontekstu
Data ostatniej modyfikacji: 09.08.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj