skała wydobyta przy okazji eksploatowania innej kopaliny, wykorzystywana w robotach drogowych, przy budowie dróg, podkładów kolejowych grobli i zapór, a także w oczyszczalni ścieków jako materiał filtracyjny
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Ziemia
minerały i pierwiastki
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Przemysł
materiały używane w przemyśle
Połączenia
hałdy, składowisko, zwałowisko, zwały; transport skały płonnej
Cytaty
Połowa wydobycia to skała płonna, zawierająca szkodliwe związki niklu, magnezu, cynku, ołowiu i miedzi. Zdaniem naukowców, związki te, wypłukiwane z wydobytej na powierzchnię skały, przedostają się do gleby i wód.
źródło: NKJP: Magdalena Papuzińska: Jeziora na węgiel, Gazeta Wyborcza, 1992-02-12
Podobnie jak w Czerwionce, skałą płonną, z której zbudowane jest wzniesienie, interesuje się kilka firm. To doskonały materiał, który może zostać użyty choćby przy budowie autostrad. Tani i w zasięgu ręki.
źródło: NKJP: Adrian Czarnota: W środku płoną miliony, Tygodnik Rybnicki, 2008-05-13
- Nie mogę zrozumieć dlaczego zlikwidowano tam bocznicę kolejową. Dawniej transport skały płonnej odbywał się wagonikami pociągowymi i było to zdecydowanie lepsze rozwiązanie. Przyczepy samochodów są nieszczelne, to wszystko po drodze się wysypuje - narzekał Tadeusz Bogacz.
źródło: NKJP: (SA): Kłopotliwy żywiciel, Dziennik Polski, 2006-03-13
Nawet ponure hałdy skały płonnej, przepastne wyrobiska górnicze i zapadliska mogą być pomocne w odkrywaniu ojczyzny prywatnej i jej historii. Nieodzowna jest jednak wysoka wrażliwość mieszkańca miasta, której nie można opanować wyłącznie dzięki formalnej edukacji.
źródło: NKJP: Bohdan Jałowiecki, Marek S. Szczepański: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, 2009
Istotny wpływ na tempo prac rekultywacyjnych wywarła także gospodarka odpadami w wałbrzyskich kopalniach węgla kamiennego. Kopalnie preferowały bowiem składowanie skał płonnych na powierzchni ziemi jako najtańszy sposób ich „zagospodarowania”.
źródło: NKJP: Jan Wójcik: Rekultywacja zwałów górnictwa węglowego w rejonie Wałbrzycha w latach 1975-2000, Wszechświat, 2006-01-01