Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
ochłodnę |
ochłodniemy |
|||
| 2 os. |
ochłodniesz |
ochłodniecie |
|||
| 3 os. |
ochłodnie |
ochłodną |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ochłodłem +(e)m ochłódł |
ochłodłam +(e)m ochłodła |
ochłodłom +(e)m ochłodło |
ochłodliśmy +(e)śmy ochłodli |
ochłodłyśmy +(e)śmy ochłodły |
| 2 os. |
ochłodłeś +(e)ś ochłódł |
ochłodłaś +(e)ś ochłodła |
ochłodłoś +(e)ś ochłodło |
ochłodliście +(e)ście ochłodli |
ochłodłyście +(e)ście ochłodły |
| 3 os. |
ochłódł |
ochłodła |
ochłodło |
ochłodli |
ochłodły |
bezosobnik: ochłodnięto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
ochłodnijmy |
|
| 2 os. |
ochłodnij |
ochłodnijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
ochłódłbym bym ochłódł |
ochłodłabym bym ochłodła |
ochłodłobym bym ochłodło |
ochłodlibyśmy byśmy ochłodli |
ochłodłybyśmy byśmy ochłodły |
| 2 os. |
ochłódłbyś byś ochłódł |
ochłodłabyś byś ochłodła |
ochłodłobyś byś ochłodło |
ochłodlibyście byście ochłodli |
ochłodłybyście byście ochłodły |
| 3 os. |
ochłódłby by ochłódł |
ochłodłaby by ochłodła |
ochłodłoby by ochłodło |
ochłodliby by ochłodli |
ochłodłyby by ochłodły |
bezosobnik: ochłodnięto by
bezokolicznik: ochłodnąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
ochłódłszy
gerundium: ochłodnięcie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | ochłodnięcie |
ochłodnięcia |
| D. | ochłodnięcia |
ochłodnięć |
| C. | ochłodnięciu |
ochłodnięciom |
| B. | ochłodnięcie |
ochłodnięcia |
| N. | ochłodnięciem |
ochłodnięciami |
| Ms. | ochłodnięciu |
ochłodnięciach |
| W. | ochłodnięcie |
ochłodnięcia |
odpowiednik aspektowy: chłodnąć
Pochodzenie
Zob. chłodzić
1. woda
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochłodnieć, ostudzić się, ostygnąć | |
| antonimy: | nagrzać się |
Cytaty
|
Jak głosi oryginalny przepis, kiedy kołoc jest piękny, złoty i lekki, jest upieczony, na chwilę powinien ochłodnąć i można go krajać i jeść na sucho albo posmarować świeżym masłem. źródło: NKJP: Jerzy Gawroński: Tradycja i natura, Gazeta Krakowska, 2004-01-02 |
|
|
Truskawki umyj bardzo dokładnie. Usuń szypułki. Wszystkie składniki zmiksuj. Odstaw na pół godziny do lodówki, aby deser zdążył ochłodnąć. źródło: Internet: oradcasmaku.pl |
|
|
Zatrzymuję się na poboczu, by silnik ochłodnął. źródło: Internet: forum.motocyklistow.pl |
2. dzień
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda warunki atmosferyczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochłodnieć, oziębić się |
Cytaty
|
Wieczorem, gdy powietrze ochłodło, zbierały się gromadki, witali znajomi, bratali ci, co dawniej się nie znali, ochoczo i wesoło gwarzono i podśpiewywano. źródło: Internet: literaturka.cba.pl |
|
|
Wieczorem, jak ochłodnie, poćwiczymy sobie trochę [...]. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008 |
|
|
U mnie dziś chłodniej, wieczorem troszkę popadało, ochłodło, teraz też wielkiego upału nie ma, orzeźwiający wiaterek wieje sobie. źródło: Internet: przyslijprzepis.pl |
Składnia
| Ø | + | ochłodnąć | + |
|
3.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochłodnieć, ostygnąć, wystudzić się, wystygnąć |
Cytaty
|
A później, gdy z mej biegłości zacząłem robić użytek, to znaczy, gdy zbyt gorliwie pracowałem na lekcjach, wtrącając się co chwila z jakimiś uwagami i brylując wymową, jeszcze bardziej ochłodła wobec mojej osoby. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998 |
|
|
Piękną matkę, zakochaną w ojcu, dobrze pamiętał. „Ubóstwiała” (jej ulubione słowo) męża i synka. Lecz przy całej swej, niedojrzałej jeszcze, wrażliwości dziecięcej zauważył, że „ubóstwiała” ich w Rosji, a ochłodła szybko po przyjeździe do Polski. źródło: NKJP: Gustaw Herling-Grudziński: Biała noc miłości - opowieść teatralna, 2004 |
|
|
[...] widząc syna w tłumie manifestującej młodzieży szkolnej, włączyła się pod wpływem jakiegoś impulsu, pozwoliła unieść euforii i zaczęła wykrzykiwać najbardziej światoburcze hasła, a nawet ciskać kamieniami w stronę policji. Potem ochłodła, co prawda, ale jest to dowodem, jak wbrew własnym poglądom można ulec łatwo nastrojowi na ulicy. źródło: NKJP: Andrzej Kuśniewicz: Trzecie królestwo, Miesięcznik Literacki, 3, 1970 |
|
|
Nie dlatego musieli się rozstać, że jedno z nich ochłodło w swoich uczuciach. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991 |
3.b uśmiech
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochłodnieć, wystudzić się, wystygnąć |
Cytaty
|
Tak, ostatnio nieco ochłodło me podejście do niej po serii kłótni, zresztą jej również. źródło: Internet: kryzys.org |
4. kontakty
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochłodnieć, oziębić się |
Połączenia
- stosunki ochłodły
Cytaty
|
Chociaż po ostatnim zjeździe ziemiańskim stosunki nasze nieco ochłodły, skorzystałem z tego zaproszenia, aby wybadać stanowisko endeków [...]. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Requiem dla ziemiaństwa, 2005 |
|
|
Od czasu spadku stosunki z ciotką Miłką wyraźnie ochłodły. źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002 |
5. uczucia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochłodnieć, oziębić się |
Cytaty
|
Miłość do Poznania mu raptownie ochłodła, odechciało mu się uszczęśliwiania na siłę i siadł na rynku koło ratusza. źródło: NKJP: BALTAZAR: Razem, czyli osobno, Gazeta Poznańska, 2006-07-01 |
|
|
Zubożenie rodziny pogłębiające się wskutek spadku zainteresowania dla utworów Mozarta mogło też przyczynić się do tego, że wcześniej niezbyt gorące uczucie żony jeszcze bardziej ochłodło. źródło: Norbert Elias: Mozart. Portret geniusza, 2006 (ksiazki.wp.pl) |
|
|
[...] rada królewska wymogła na władcy obietnicę, że odeśle Czeszkę do Pragi. Przystał na to bez specjalnego oporu, ponieważ afekty jego mocno ochłodły, kiedy przekonał się, iż Krystyna jest łysa i nosi perukę. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Chciałbym jeszcze powiedzieć, dlaczego moje uczucia do Ruisdaela ochłodły. źródło: NKJP: Zbigniew Herbert: Delta, Kultura, 5/500, 1989 |