Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł
Pochodzenie
Od przedrostkowego czasownika u-brać w sekundarnym znaczeniu 'odziać, przystroić' (o rozwoju semantycznym zob. ubrać ).
1. ubiór
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | przyodziewek, ubiór |
Połączenia
- damskie, dziecięce, kobiece, męskie; jesienne, letnie; skórzane; codzienne, domowe, dzienne, niedzielne, normalne, odświętne, świąteczne; cywilne, służbowe; ochronne, robocze, specjalne; sportowe; charakterystyczne, dziwne; europejskie; góralskie; duże, dopasowane, luźne, obcisłe, obszerne; ciepłe, grube, lekkie, nieprzemakalne, przewiewne; białe, czarne,..., ciemne, jasne, kolorowe; firmowe, markowe; drogie, kosztowne; ekskluzywne, eleganckie, fajne, lepsze, ładne, modne, niemodne, porządne, przyzwoite, skromne, seksowne; ciekawe, oryginalne; gotowe; odpowiednie; zapasowe; brudne, czyste, świeże, zabłocone, zakrwawione, zakurzone; stare, nowe; podobne; mokre, suche, przemoczone; niepotrzebne, potrzebne, niezbędne; zniszczone, zużyte, podarte, rozciągnięte, sfatygowane, używane, znoszone; pogniecione, poplamione, poszarpane, wymięte; własne ubranie; ubranie wierzchnie; zimowe; bojowe, koszarowe, wojskowe; myśliwskie; więzienne; treningowe; gazoszczelne, żaroodporne; szpitalne; identyczne; porozrzucane, rozrzucone ubrania
- ubranie chłopca, dzieci, kobiety, mężczyzny, ludzi; pana, pani; ofiary; jakiejś firmy; ubrania przechodniów; pracowników, robotników, personelu
- ubranie do pracy, do szkoły; do trumny; ubrania dla dzieci, dla kobiet, dla uczniów; ubranie z bawełny, z jakiegoś materiału; z jakiejś kolekcji
- ubranie na jesień, na zimę; na miarę; na zmianę
- ubranie z jakąś metką, z jakimś napisem
- ubranie w jakimś kolorze, w jakimś stylu; w szafie
- ubranie i bielizna, ubranie i buty; jedzenie, ubranie i mieszkanie; ubrania i akcesoria, ubrania i dodatki, ubrania i dokumenty, ubrania i gadżety, ubrania i kosmetyki, ubrania i kosztowności, ubrania i książki, ubrania i lekarstwa, ubrania i meble, ubrania i obuwie, ubrania i pieniądze, ubrania i pościel, ubrania i rękawice, ubrania i sprzęt, ubrania i śpiwory, ubrania i zabawki, ubrania i żywność
- fałdy, kieszeń; części, element, fragment; warstwy; strzępy, reszta; fason, krój, marka; rodzaj, rozmiar, kolor; dobór, kupno, zakup, zmiana ubrania; ileś sztuk, ton; sterta, stosy; ceny, jakość; katalog, kolekcja; komplet, zestaw; producent, produkcja; sprzedaż, sprzedawca; dostawa, zbiórka; przechowalnia ubrań
- handel ubraniami
- szczotka, wieszak do ubrania
- hak, komoda, pojemnik, szafa, szafka, wieszak; kasa, pieniądze, wydatki na ubrania
- butik, sklep, stoisko; katalog; kosz, paczka, plecak, walizka, worek; szafa, szafka z ubraniami
- ślady, wzorki, zagniecenia na ubraniach; człowiek, dziewczyna, ... w ubraniu; ludzie w ubraniach
- ubrania leżą, wiszą gdzieś; obowiązują jakieś ubrania
- brakuje ubrań; potrzebować ubrań
- mieć; nosić; zakładać, ściągnąć/ściągać, zdjąć/zdejmować, zmienić/zmieniać, zrzucić/zrzucać; otrzepać/otrzepywać; kupić/kupować, zakupić, przymierzać; dostarczyć/dostarczać; oddać; czyścić, prać, wyprać, wysuszyć, prasować, wyprasować; składać; wieszać; produkować, projektować, szyć, uszyć; sprzedawać; niszczyć, wyrzucać; wkładać do pralki, do szafy, ...; przeszukać/przeszukiwać ubranie
- handlować ubraniami
Cytaty
Wkrótce Tomek rozgrzany bieganiem zrzucił ubranie i razem z psem wskoczył do wody. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957 |
|
Teraz skreśl te zajęcia, które nie są konieczne. Może nie musisz prasować wszystkich ubrań, tak często sprzątać, gotować obiadu z dwóch dań, możesz za to czasami zjeść coś z dzieckiem na mieście. źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001 |
|
Coraz popularniejsze stają się zakupy ubrań dla dzieci w Internecie. źródło: NKJP: J.Kowalski: Wyprawka dla niemowlaka, Tygodnik Ciechanowski, 2007-12-01 |
|
Wchodziło się tu z maleńkiego przedpokoiku, wystarczającego zaledwie, żeby pomieścić szafkę z butami i wieszak na ubrania. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002 |
|
Natomiast Ira to dyskretny aromat władzy. Zapachy nachodzące na siebie jak precyzyjne tryby. Kropla perfum, olśniewająca czystość, ubrania przekładane lawendą. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | ubranie |
ubrania |
|
D. | ubrania |
ubrań |
|
C. | ubraniu |
ubraniom |
|
B. | ubranie |
ubrania |
|
N. | ubraniem |
ubraniami |
|
Ms. | ubraniu |
ubraniach |
|
W. | ubranie |
ubrania |
2. garnitur
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Relacje znaczeniowe
synonimy: | gajer, garniak, garnitur, garniturek | |
hiperonimy: | ubiór |
Połączenia
- męskie; czarne, ciemne, ...; dobrze skrojone, eleganckie ubranie
- ubranie na miarę
- nosić ubranie
Cytaty
Z szafy wyjąłem popielate ubranie kupione ubiegłego roku i białą z wykładanym kołnierzem koszulę. Kiedyś spostrzegłem, że gdy jestem w tym ubraniu i w tej koszuli, wszystkie dziewczyny oglądają się za mną. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1968 |
|
Aby uplastycznić rozmiary zniżek w tym pięcioletnim okresie podam dla porównania niektóre typowe dla naszej firmy pozycje i poszczególne skrajne wypadki. I tak: materiały czesankowe na ubrania męskie spadły w cenie z 32-38 złotych na 16-20 [...]. źródło: NKJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy: romans ekonomiczny, 2005 |
|
Krawiec wpisał ostatni wymiar do notesu, zwinął taśmę i zapytał: - Pan życzy jednostronne czy dwustronne? - To znaczy dwurzędówkę czy jednorzędową? - Nie. Pan życzy sobie mieć ubranie zwyczajne, z materiału, co ma dwie strony, czy ekstra, z takiego, co wygląda tylko z jednej strony. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania i donosy 1980-1989, 1989 |
|
Premier [...], „świetna sylwetka, dobrze wygląda w garniturach”, nosi ubrania tradycyjne w kroju, obowiązkowo z kamizelką. źródło: NKJP: Z szerokim krawatem, Dziennik Polski, 1998-11-27 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | ubranie |
ubrania |
|
D. | ubrania |
ubrań |
|
C. | ubraniu |
ubraniom |
|
B. | ubranie |
ubrania |
|
N. | ubraniem |
ubraniami |
|
Ms. | ubraniu |
ubraniach |
|
W. | ubranie |
ubrania |