UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wiązać się

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. wiązać

1. samemu liną

Definicja

oplatywać się samemu sznurem lub czymś podobnym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  związywać się

Połączenia

  • wiązać się liną

Cytaty

Horie wspomina, że podczas trudnej pogody wiązał się liną bezpieczeństwa.

źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

Tom stał już, poprawiając swój plecak i wiążąc się w pasie liną.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Góry Żmijowe, 2006

Jeżeli kobieta nosi rozmiar powyżej 42, nie powinna wiązać się paskiem, natomiast przy mniejszych rozmiarach jest on wskazany.

źródło: Internet: paulinacarmi.wixsite.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

odpowiednik aspektowy: związać się

Składnia

bez ograniczeń + wiązać się +
CZYM

2. nawzajem liną

Definicja

oplatając się nawzajem sznurem lub czymś podobnym, przytwierdzać się jeden do drugiego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny turystyka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przywiązywać się, związywać się

Połączenia

  • wiązać się liną

Cytaty

Technika „krótkiej liny” polega na tym, że przewodnik wiąże się z klientami liną, po czym zwija jej część na ramieniu, a do ręki bierze pętlę z pozostałego odcinka.

źródło: NKJP: Marcin Kacperek: Przewodnickie praktyki, Tygodnik Podhalański, 1997

[...] wiązaliśmy się we trzech sznurkiem od wieszania bielizny, ale do tego ograniczała się wiedza i niczego więcej nie czyniliśmy, gdyż nie rozumieliśmy zasady wzajemnego ubezpieczania się w skale.

źródło: NKJP: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy, 1975

To rzadki przypadek, aby alpiniści wiązali się liną w zespołach trójkowych [...].

źródło: 3 Polaków zginęło w Alpach, 2007-02-09 (rmf24.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

odpowiednik aspektowy: związać się

Składnia

bez ograniczeń + wiązać się +
CZYM + z KIM
Rzpl + wiązać się +
CZYM

3. w pary

Definicja

tworzyć trwałą relację z jakąś osobą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  związywać się

Połączenia

  • kobieta, mężczyzna wiąże się z kimś; ludzie wiążą się
  • wiązać się węzłem małżeńskim
  • wiązać się w pary
  • wiązać się z kobietą, z mężczyzną
  • wiązać się na stałe
  • (nie) chcieć się wiązać

Cytaty

Matka Abiba nigdy dotąd nie myślała o tym, żeby wiązać się z mężczyzną.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Tak, jak doradców sobie Król dobiera, sądząc po ich dla Ojczyzny usługach i mądrości... tak i żonę na Zamek za prawym głosem serca prosi... i sakramentem się z nią wiąże.

źródło: NKJP: Marian Pankowski: Ksiądz Helena. Wybór utworów dramatycznych, 1996

Po co ma się wiązać? Wcale mnie nie dziwi, że dziewczyna woli być sama...

źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie, 2010

Obserwuję, jak ludzie, których znałem, będąc małym berbeciem, jak i ludzie, których poznałem później, w szkole średniej, wiążą się w pary, są
szczęśliwi, nie zadają głupich pytań.

źródło: NKJP: Internet

Minęło 50 lat od chwili, gdy wiązaliście się węzłem małżeńskim, przyrzekając sobie nawzajem dozgonną miłość i wiarę, szacunek i przyjaźń [...].

źródło: NKJP: Odznaczeni za wytrwałość, Dziennik Polski, 2001-02-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

odpowiednik aspektowy: związać się

Składnia

bez ograniczeń + wiązać się +
(z KIM) + (CZYM)
Rzpl + wiązać się +
(CZYM)

4. z niebezpieczeństwem

Definicja

wynikając z czegoś lub towarzysząc czemuś, tworzyć z nim określoną relację

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  łączyć się

Połączenia

  • miłość, starość, zakochanie; anegdota, historia, legenda, opowieść; kwestia, czyjeś nazwisko, pojęcie czegoś, problematyka, pytanie, zagadnienie; awans, kariera, osiągnięcie, prestiż, władza; decyzja, działanie, inwestycja, przedsięwzięcie; niebezpieczeństwo, obowiązek, ryzyko, trudność, zagrożenie; podróż, wyjazd; początek, przyszłość, zmiana wiąże się z czymś; koszty, pieniądze, wydatki; kłopoty, problemy; wspomnienia wiążą się z czymś
  • wiązać się z cierpieniem, z emocjami, z nadzieją, z obawami, z uczuciem; z aspektem, z jakimś faktem, z kwestią, z jakimś przekonaniem, z tradycją, z założeniem, z zagadnieniem; z kosztami, z nakładami, z ponoszeniem (opłat), z wypłatą (odszkodowania), z wydatkami; z inwestycjami, z rozwojem czegoś; z niebezpieczeństwem, z ograniczeniami, z postępowaniem (sądowym), z redukcją (zatrudnienia), z ryzykiem, z utratą czegoś; z obowiązkiem, z jakąś pracą, z walką, z wyjazdami, z wymogiem czegoś; z reformą, z ustawą
  • wiązać się automatycznie, bezpośrednio, niejednokrotnie, nieodmiennie, nieuchronnie, tradycyjnie; częściowo, mocno, nierozerwalnie, silnie, w (pewnym) stopniu; tematycznie; wzajemnie

Cytaty

Jeśli zwłoka wiązałaby się z niebezpieczeństwem dla życia, policjant może odstąpić od uprzedzenia o zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego i użycia broni.

źródło: NKJP: Zgodnie z prawem, Dziennik Polski, 1999-06-26

Co prawda argumenty osoby A - jak i w poprzedniej scence - nie wiążą się z filmem, jednak dobrze służą udowodnieniu, że to osoba B jest nie w porządku.

źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1992

Każda ekspansja lądolodu na południe wiązała się z odpowiednim przesunięciem stref tundry, tajgi i lasu liściastego.

źródło: NKJP: Jerzy Dzik: Dzieje życia na ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii, 1992

Bieda, brud i błoto tworzą tu jednolity, koherentny, spójny krajobraz, w którym wszystkie elementy wiążą się wzajemnie, są współzależne.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

Składnia

bez ograniczeń + wiązać się +
z CZYM
Rzpl + wiązać się + bez ograniczeń

5. obietnicą

Definicja

książk. 
nakładać na siebie zobowiązanie do określonego zachowania lub działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  związywać się

Połączenia

  • wiązać się porozumieniem, przyrzeczeniem, umową

Cytaty

Student, rozpoczynając naukę, która trwa kilka semestrów, wiąże się długoterminową umową z konkretną placówką.

źródło: NKJP: Marcin Król: Akademia Polonijna łamie prawo?, Dziennik Zachodni, 2005-02-08

Prawdopodobnie rząd amerykański nie chciał wiązać się żadnym porozumieniem międzynarodowym w odniesieniu do Kuby [...].

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

Wiceminister z poprzedniej koalicji obiecał nam oddać firmę w leasing, jeśli nie będziemy wiązać się ze spółką.

źródło: NKJP: Filip Frydrykiewicz: Sejm, Rzeczpospolita, 1997

Niektóre siostry wiązały się uroczystą obietnicą zachowywania surowych postów składaną na wzór ślubu zakonnego.

źródło: NKJP: Wiesław Dawidowski: Święta Rita, 2008

Dla zdobycia darów muszą znać i powoływać się na stare pakty, zawierać nowe przymierza, wiązać się przysięgami i dbać, by nie przekroczyć żadnego tabu.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

odpowiednik aspektowy: związać się

Składnia

bez ograniczeń + wiązać się +
(CZYM) + (z KIM)
Rzpl + wiązać się +
CZYM

6. o cemencie

Definicja

bud. 
twardnieć - stawać się sztywnym, nieelastycznym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  związywać się
hiperonimy:  twardnieć

Cytaty

Czas wiązania się betonu na fundamentach warto [...] wykorzystać na doprowadzenie do budynku instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych.

źródło: NKJP: fer: Kalendarz na budowie, Dziennik Łódzki, 2003-04-01

Ścianę należy oczyścić ze wszystkiego, co nie jest trwale związane z podłożem, a przed klejeniem zmyć wodą - klej będzie się lepiej wiązał.

źródło: NKJP: Krajowa Agencja Poszanowania Energii: Co zrobić, żeby płacić mniej, a mieć cieplej, Gazeta Wyborcza, 1999-03-03

Gips wiąże się po ok. 5 minutach od momentu zanurzenia opaski w wodzie o temp. 20 stopni C.

źródło: Internet: notebook-service.home.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

odpowiednik aspektowy: związać się

7. o cząsteczkach

Definicja

chem. 
trwale przyłączać się do jakichś składników materii

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  związywać się

Połączenia

  • atom, cząsteczka czegoś, jon, pierwiastek; beton, białko wiąże się z czymś
  • wiązać się z cząsteczkami czegoś, z glebą, z jonami czegoś, z jakimiś pierwiastkami, z receptorami

Cytaty

Toksyna wytwarzana przez kukurydzę wycieka z korzenia rośliny i bardzo mocno wiąże się z glebą.

źródło: NKJP: Grzegorz Nalepa: Sygnały, Wiedza i Życie, 2000

Zdaniem robotników płyta marmurowa, która zachowała się w całości, jest w tak dobrym stanie, bo beton nie wiąże się dobrze z marmurem.

źródło: NKJP: Janusz Jaros: Macewy wśród gruzu, Gazeta Poznańska, 2006-07-29

U podstaw [...] zjawiska leży głównie zdolność wiązania się tego pierwiastka z różnymi białkami enzymatycznymi i wypieranie innych metali z wielu enzymów, co oczywiście prowadzi do zmian ich właściwości katalitycznych.

źródło: NKJP: Alojzy Zgirski: Aktywność wybranych enzymów osocza krwi w obecności różnych stężeń jonów kadmu, miedzi, cynku i seleninu, 2000

Działanie toksyczne wykazują wolne jony kadmu. Wiążą się one z atomami siarki, tlenu i wodoru obecnymi w tkankach, zmieniając strukturę niektórych elementów komórek.

źródło: NKJP: Internet

Polimeryzacja, czyli wiązanie się cząsteczek oleju lnianego w makrocząstki, trwa zwykle około 70 lat.

źródło: NKJP: Andrzej Osęka: Mistrzowie, fałszerz i znawcy, Gazeta Wyborcza, 1996-09-20

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

odpowiednik aspektowy: związać się

Składnia

bez ograniczeń + wiązać się +
z CZYM
Rzpl + wiązać się +
w CO

8. o owocach

Definicja

bot. 
powstawać jako określonego rodzaju nowe części roślin

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zawiązywać się

Cytaty

Męczennica jadalna, zwana także maracują, pochodzi z tropikalnych lasów Brazylii i Argentyny [...]. Kwiaty tej rośliny wiążą się w owoce typu jagody, wielkości kurzego jajka, o czerwonej, fioletowej skórce.

źródło: NKJP: Zbigniew Ogrodnik: Potencjalne porady, czyli Wszystko o afrodyzjakach. Cz. 1, 2005

Owoce wiążące się po przekwitnięciu to kuliste torebki z zawartymi wewnątrz drobnymi nasionami.

źródło: NKJP: Internet

Owoce wiążą się wyłącznie na egzemplarzach żeńskich. Egzemplarze męskie wytwarzają bowiem kwiaty niepłodne [...].

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążę się
 wiążemy się
2 os. wiążesz się
 wiążecie się
3 os. wiąże się
 wiążą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałem się
+(e)m się wiązał
 wiązałam się
+(e)m się wiązała
 wiązałom się
+(e)m się wiązało
 wiązaliśmy się
+(e)śmy się wiązali
 wiązałyśmy się
+(e)śmy się wiązały
2 os. wiązałeś się
+(e)ś się wiązał
 wiązałaś się
+(e)ś się wiązała
 wiązałoś się
+(e)ś się wiązało
 wiązaliście się
+(e)ście się wiązali
 wiązałyście się
+(e)ście się wiązały
3 os. wiązał się
 wiązała się
 wiązało się
 wiązali się
 wiązały się

bezosobnik: wiązano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się wiązał
będę się wiązać
 będę się wiązała
będę się wiązać
 będę się wiązało
będę się wiązać
 będziemy się wiązali
będziemy się wiązać
 będziemy się wiązały
będziemy się wiązać
2 os. będziesz się wiązał
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązała
będziesz się wiązać
 będziesz się wiązało
będziesz się wiązać
 będziecie się wiązali
będziecie się wiązać
 będziecie się wiązały
będziecie się wiązać
3 os. będzie się wiązał
będzie się wiązać
 będzie się wiązała
będzie się wiązać
 będzie się wiązało
będzie się wiązać
 będą się wiązali
będą się wiązać
 będą się wiązały
będą się wiązać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wiążmy się
2 os. wiąż się
 wiążcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wiązałbym się
bym się wiązał
 wiązałabym się
bym się wiązała
 wiązałobym się
bym się wiązało
 wiązalibyśmy się
byśmy się wiązali
 wiązałybyśmy się
byśmy się wiązały
2 os. wiązałbyś się
byś się wiązał
 wiązałabyś się
byś się wiązała
 wiązałobyś się
byś się wiązało
 wiązalibyście się
byście się wiązali
 wiązałybyście się
byście się wiązały
3 os. wiązałby się
by się wiązał
 wiązałaby się
by się wiązała
 wiązałoby się
by się wiązało
 wiązaliby się
by się wiązali
 wiązałyby się
by się wiązały

bezosobnik: wiązano by się

bezokolicznik: wiązać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: wiążąc się

gerundium: wiązanie się

imiesłów przymiotnikowy czynny: wiążący się

odpowiednik aspektowy: zawiązać się

Składnia

bez ograniczeń + wiązać się +
(w CO)
Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN