UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oddalić się

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. dal

1. od brzegu

Definicja

znaleźć się dalej od czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

Relacje znaczeniowe

antonimy:  przybliżyć się, zbliżyć się

Połączenia

  • konwój, statek oddalił się; karawana, łódź, pogoń oddaliła się; goście, jeźdźcy, przybysze oddalili się
  • oddalić się brzegiem, chodnikiem, korytarzem, plażą, ulicą; galopem, kłusem, piechotą, samochodem, szybkim krokiem, truchtem, wielkimi krokami
  • oddalić się do komnat, do swojego pokoju, do windy
  • oddalić się ku lasowi, ku miastu
  • oddalić się na bezpieczną odległość, na bok, na kilka kroków, na wschód, na zachód; na kilka minut, na pewien czas; na łodziach, na rowerze, na motorówce
  • oddalić się od brzegu, od burty, od centrum, od drogi, od drzwi, od granicy, od krawędzi, od lądu, od miasta, od morza, od obozu, od rzeki, od telefonu, od telewizora, od ulicy, od wybrzeża, od źródła promieniowania; od grupy, od stada, od tłumu
  • oddalić się o kilka kroków, o kilometr, o ileś metrów
  • oddalić się w jakimś kierunku, w stronę bufetu (namiotu, samochodu, sklepu...)
  • oddalić się w głąb domu, w głąb komnaty, w głąb pokoju
  • oddalić się z miejsca zdarzenia
  • oddalić się bez pożegnania, bez słowa, dyskretnie, niechętnie, nieśpiesznie, powoli, spokojnie, śpiesznie, szybko, znacznie, z wolna
  • oddalić się i zniknąć

Cytaty

Sprawnym gestem nałożył mężczyznom po kilka kawałków i oddalił się tanecznym krokiem.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Komendant oddalił się w stronę swojego wozu, a ja wsiadłem do mercedesa.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997

Oddalił się od niego na jakieś sto metrów.

źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1977

Wyjrzałem za burtę: łódź oddaliła się od szuwarów, wypłynęła na środek jeziora i stanęła w poprzek księżycowej ścieżki.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Jeszcze kilka lat temu wystarczyło tylko oddalić się od brzegu, by mieć obfity połów. Teraz trzeba się nieźle natrudzić - mówią rybacy.

źródło: NKJP: Anna Dąbrowska: Kurczy się włoska rybka, Gazeta Wyborcza, 1994-07-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalę się
oddalimy się
2 os. oddalisz się
oddalicie się
3 os. oddali się
oddalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłem się
+(e)m się oddalił
oddaliłam się
+(e)m się oddaliła
oddaliłom się
+(e)m się oddaliło
oddaliliśmy się
+(e)śmy się oddalili
oddaliłyśmy się
+(e)śmy się oddaliły
2 os. oddaliłeś się
+(e)ś się oddalił
oddaliłaś się
+(e)ś się oddaliła
oddaliłoś się
+(e)ś się oddaliło
oddaliliście się
+(e)ście się oddalili
oddaliłyście się
+(e)ście się oddaliły
3 os. oddalił się
oddaliła się
oddaliło się
oddalili się
oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalmy się
2 os. oddal się
oddalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłbym się
bym się oddalił
oddaliłabym się
bym się oddaliła
oddaliłobym się
bym się oddaliło
oddalilibyśmy się
byśmy się oddalili
oddaliłybyśmy się
byśmy się oddaliły
2 os. oddaliłbyś się
byś się oddalił
oddaliłabyś się
byś się oddaliła
oddaliłobyś się
byś się oddaliło
oddalilibyście się
byście się oddalili
oddaliłybyście się
byście się oddaliły
3 os. oddaliłby się
by się oddalił
oddaliłaby się
by się oddaliła
oddaliłoby się
by się oddaliło
oddaliliby się
by się oddalili
oddaliłyby się
by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddalenie się
oddalenia się
D. oddalenia się
oddaleń się
C. oddaleniu się
oddaleniom się
B. oddalenie się
oddalenia się
N. oddaleniem się
oddaleniami się
Ms. oddaleniu się
oddaleniach się
W. oddalenie się
oddalenia się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

Składnia

bez ograniczeń + oddalić się +
od KOGO/CZEGO + (o CO)
bez ograniczeń + oddalić się +
DOKĄD

2. od Boga

Definicja

osłabić związek z kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

antonimy:  przybliżyć się, zbliżyć się

Połączenia

  • oddalić się od bliskich, od Boga, od Chrystusa, od kolegów, od przyjaciół, od rodziny, od znajomych, od żony

Cytaty

Janka na zawsze oddaliła się od podwórkowych rówieśników, gdy rozpoczęła naukę w dobrym liceum.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

Ameryka po 11 września jeszcze bardziej oddaliła się od Europy.

źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Ameryka psuje się od brzegów, Polityka, 2004-11-13

Politycznie ma być to zwrot ku głównemu nurtowi polskiej prawicy, która oddaliła się od dawnej Unii Wolności o lata świetlne.

źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Wstydu jeszcze nie ma, Polityka, 2008-02-02

Bolało ją, że syn oddalił się od rodziny.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalę się
oddalimy się
2 os. oddalisz się
oddalicie się
3 os. oddali się
oddalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłem się
+(e)m się oddalił
oddaliłam się
+(e)m się oddaliła
oddaliłom się
+(e)m się oddaliło
oddaliliśmy się
+(e)śmy się oddalili
oddaliłyśmy się
+(e)śmy się oddaliły
2 os. oddaliłeś się
+(e)ś się oddalił
oddaliłaś się
+(e)ś się oddaliła
oddaliłoś się
+(e)ś się oddaliło
oddaliliście się
+(e)ście się oddalili
oddaliłyście się
+(e)ście się oddaliły
3 os. oddalił się
oddaliła się
oddaliło się
oddalili się
oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalmy się
2 os. oddal się
oddalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłbym się
bym się oddalił
oddaliłabym się
bym się oddaliła
oddaliłobym się
bym się oddaliło
oddalilibyśmy się
byśmy się oddalili
oddaliłybyśmy się
byśmy się oddaliły
2 os. oddaliłbyś się
byś się oddalił
oddaliłabyś się
byś się oddaliła
oddaliłobyś się
byś się oddaliło
oddalilibyście się
byście się oddalili
oddaliłybyście się
byście się oddaliły
3 os. oddaliłby się
by się oddalił
oddaliłaby się
by się oddaliła
oddaliłoby się
by się oddaliło
oddaliliby się
by się oddalili
oddaliłyby się
by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddalenie się
oddalenia się
D. oddalenia się
oddaleń się
C. oddaleniu się
oddaleniom się
B. oddalenie się
oddalenia się
N. oddaleniem się
oddaleniami się
Ms. oddaleniu się
oddaleniach się
W. oddalenie się
oddalenia się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

Składnia

Rzosobowy + oddalić się +
od KOGO

3. ze służby

Definicja

opuścić bez pozwolenia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wydalić się

Połączenia

  • policjant, żołnierz oddalił się
  • oddalić się bez pozwolenia, bez przepustki
  • oddalić się z jednostki, z poligonu, z posterunku, ze służby, ze stanowiska, z warty

Cytaty

Uzasadnienie sporządza się wówczas z urzędu i doręcza się je wraz z rozstrzygnięciem osobom, którym przysługuje środek odwoławczy, jeżeli nie brały udziału w rozprawie lub posiedzeniu albo nie były obecne przy ogłoszeniu rozstrzygnięcia, chyba że oddaliły się samowolnie.

źródło: NKJP: Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, 2001

Miał częste zatargi z kolegami i opinię żołnierza niezdyscyplinowanego, dwukrotnie próbował oddalić się bez przepustki.

źródło: NKJP: Marek Jarosz: Nieznane przygody Sherlocka Holmesa, 2002

Zobowiązano [...] sędziego penitencjarnego lub dyrektora zakładu karnego do powiadomienia pokrzywdzonego o zwolnieniu skazanego z zakładu karnego, o tym, że skazany uzyskał przepustkę lub też oddalił się czy po prostu uciekł z zakładu karnego.

źródło: NKJP: Sprawozdanie z 59. posiedzenia Senatu RP w dniu 31 marca 2004 r., 5. kadencja

Sprawa jest bardzo poważna. Pani syn samowolnie oddalił się z jednostki.

źródło: NKJP: Radosław Figura: Samo życie Odcinek 153, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalę się
oddalimy się
2 os. oddalisz się
oddalicie się
3 os. oddali się
oddalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłem się
+(e)m się oddalił
oddaliłam się
+(e)m się oddaliła
oddaliłom się
+(e)m się oddaliło
oddaliliśmy się
+(e)śmy się oddalili
oddaliłyśmy się
+(e)śmy się oddaliły
2 os. oddaliłeś się
+(e)ś się oddalił
oddaliłaś się
+(e)ś się oddaliła
oddaliłoś się
+(e)ś się oddaliło
oddaliliście się
+(e)ście się oddalili
oddaliłyście się
+(e)ście się oddaliły
3 os. oddalił się
oddaliła się
oddaliło się
oddalili się
oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalmy się
2 os. oddal się
oddalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłbym się
bym się oddalił
oddaliłabym się
bym się oddaliła
oddaliłobym się
bym się oddaliło
oddalilibyśmy się
byśmy się oddalili
oddaliłybyśmy się
byśmy się oddaliły
2 os. oddaliłbyś się
byś się oddalił
oddaliłabyś się
byś się oddaliła
oddaliłobyś się
byś się oddaliło
oddalilibyście się
byście się oddalili
oddaliłybyście się
byście się oddaliły
3 os. oddaliłby się
by się oddalił
oddaliłaby się
by się oddaliła
oddaliłoby się
by się oddaliło
oddaliliby się
by się oddalili
oddaliłyby się
by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddalenie się
oddalenia się
D. oddalenia się
oddaleń się
C. oddaleniu się
oddaleniom się
B. oddalenie się
oddalenia się
N. oddaleniem się
oddaleniami się
Ms. oddaleniu się
oddaleniach się
W. oddalenie się
oddalenia się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

Składnia

Rzosobowy + oddalić się +
(SKĄD)

4. o terminie

Definicja

zostać przesuniętym na później

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  opóźnić się
antonimy:  przybliżyć się, zbliżyć się

Połączenia

  • termin oddalił się; data, budowa, rozbudowa, wizja oddaliła się; spotkanie oddaliło się

Cytaty

Wydawało się, że w końcu już dotykamy wymarzonego kapitalizmu, a tu, jak w słynnym paradoksie Zenona z Elei, cel oddalił się, kapitalizm światowy wrzucił turbodoładowanie i stał się zupełnie innym zjawiskiem.

źródło: NKJP: Edwin Bendyk: Zatruta studnia: rzecz o władzy i wolności, 2002

W związku z protestami ekologów plany znacznie oddaliły się w czasie.

źródło: NKJP: Łukasz Gardas: Górale chcą narciarzy, ekolodzy blokują plany, Dziennik Zachodni, 2010-09-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalę się
oddalimy się
2 os. oddalisz się
oddalicie się
3 os. oddali się
oddalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłem się
+(e)m się oddalił
oddaliłam się
+(e)m się oddaliła
oddaliłom się
+(e)m się oddaliło
oddaliliśmy się
+(e)śmy się oddalili
oddaliłyśmy się
+(e)śmy się oddaliły
2 os. oddaliłeś się
+(e)ś się oddalił
oddaliłaś się
+(e)ś się oddaliła
oddaliłoś się
+(e)ś się oddaliło
oddaliliście się
+(e)ście się oddalili
oddaliłyście się
+(e)ście się oddaliły
3 os. oddalił się
oddaliła się
oddaliło się
oddalili się
oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalmy się
2 os. oddal się
oddalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłbym się
bym się oddalił
oddaliłabym się
bym się oddaliła
oddaliłobym się
bym się oddaliło
oddalilibyśmy się
byśmy się oddalili
oddaliłybyśmy się
byśmy się oddaliły
2 os. oddaliłbyś się
byś się oddalił
oddaliłabyś się
byś się oddaliła
oddaliłobyś się
byś się oddaliło
oddalilibyście się
byście się oddalili
oddaliłybyście się
byście się oddaliły
3 os. oddaliłby się
by się oddalił
oddaliłaby się
by się oddaliła
oddaliłoby się
by się oddaliło
oddaliliby się
by się oddalili
oddaliłyby się
by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddalenie się
oddalenia się
D. oddalenia się
oddaleń się
C. oddaleniu się
oddaleniom się
B. oddalenie się
oddalenia się
N. oddaleniem się
oddaleniami się
Ms. oddaleniu się
oddaleniach się
W. oddalenie się
oddalenia się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

Składnia

Rznieżywotny + oddalić się + bez ograniczeń

5. o dźwięku

Definicja

stać się mniej słyszalnym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przycichnąć
antonimy:  przybliżyć się, zbliżyć się

Połączenia

  • dźwięk, głos, grzmot, hałas, huk, krzyk, okrzyk, stukot, szum, tupot oddalił się; głosy, kroki, odgłosy oddaliły się
  • oddalić się i ucichnąć, oddalić się i zamilknąć

Cytaty

Głosy i śmiechy tańczących oddaliły się nieco.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Drzwi stuknęły cicho, Piotr wrócił wcześniej. Ciche kroki oddaliły się do pokoju.

źródło: NKJP: Ewa Przybylska: Dotyk motyla, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalę się
oddalimy się
2 os. oddalisz się
oddalicie się
3 os. oddali się
oddalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłem się
+(e)m się oddalił
oddaliłam się
+(e)m się oddaliła
oddaliłom się
+(e)m się oddaliło
oddaliliśmy się
+(e)śmy się oddalili
oddaliłyśmy się
+(e)śmy się oddaliły
2 os. oddaliłeś się
+(e)ś się oddalił
oddaliłaś się
+(e)ś się oddaliła
oddaliłoś się
+(e)ś się oddaliło
oddaliliście się
+(e)ście się oddalili
oddaliłyście się
+(e)ście się oddaliły
3 os. oddalił się
oddaliła się
oddaliło się
oddalili się
oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalmy się
2 os. oddal się
oddalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłbym się
bym się oddalił
oddaliłabym się
bym się oddaliła
oddaliłobym się
bym się oddaliło
oddalilibyśmy się
byśmy się oddalili
oddaliłybyśmy się
byśmy się oddaliły
2 os. oddaliłbyś się
byś się oddalił
oddaliłabyś się
byś się oddaliła
oddaliłobyś się
byś się oddaliło
oddalilibyście się
byście się oddalili
oddaliłybyście się
byście się oddaliły
3 os. oddaliłby się
by się oddalił
oddaliłaby się
by się oddaliła
oddaliłoby się
by się oddaliło
oddaliliby się
by się oddalili
oddaliłyby się
by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddalenie się
oddalenia się
D. oddalenia się
oddaleń się
C. oddaleniu się
oddaleniom się
B. oddalenie się
oddalenia się
N. oddaleniem się
oddaleniami się
Ms. oddaleniu się
oddaleniach się
W. oddalenie się
oddalenia się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

Składnia

Rznieżywotny + oddalić się + bez ograniczeń

6. we mgle

Definicja

stać się mniej widocznym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  zniknąć

Połączenia

  • pociąg, samochód, statek oddalił się; łódź, wyspa oddaliła się
  • oddalić się we mgle
  • oddalić się za horyzont

Cytaty

Wysłali więc na pełne morze dwie zdalnie sterowane sondy telewizyjne i z centralnego posterunku śledzili na ekranach ich drogę. Ale dopiero gdy oddaliły się poza horyzont, sygnały przyniosły pierwszą istotną wiadomość.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1963

Góry i przepaście oddaliły się od drogi, krajobraz otworzył się.

źródło: NKJP: Gustaw Herling-Grudziński, Kornel Filipowicz, Kultura nr 5/500, 1989

Rozpalone powietrze zaczęło drgać i falować. Wszystko stawało się płynne, każdy obraz poruszony i rozmyty jak na nieostrym filmie. Horyzont oddalił się i zatarł.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalę się
oddalimy się
2 os. oddalisz się
oddalicie się
3 os. oddali się
oddalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłem się
+(e)m się oddalił
oddaliłam się
+(e)m się oddaliła
oddaliłom się
+(e)m się oddaliło
oddaliliśmy się
+(e)śmy się oddalili
oddaliłyśmy się
+(e)śmy się oddaliły
2 os. oddaliłeś się
+(e)ś się oddalił
oddaliłaś się
+(e)ś się oddaliła
oddaliłoś się
+(e)ś się oddaliło
oddaliliście się
+(e)ście się oddalili
oddaliłyście się
+(e)ście się oddaliły
3 os. oddalił się
oddaliła się
oddaliło się
oddalili się
oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalmy się
2 os. oddal się
oddalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłbym się
bym się oddalił
oddaliłabym się
bym się oddaliła
oddaliłobym się
bym się oddaliło
oddalilibyśmy się
byśmy się oddalili
oddaliłybyśmy się
byśmy się oddaliły
2 os. oddaliłbyś się
byś się oddalił
oddaliłabyś się
byś się oddaliła
oddaliłobyś się
byś się oddaliło
oddalilibyście się
byście się oddalili
oddaliłybyście się
byście się oddaliły
3 os. oddaliłby się
by się oddalił
oddaliłaby się
by się oddaliła
oddaliłoby się
by się oddaliło
oddaliliby się
by się oddalili
oddaliłyby się
by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddalenie się
oddalenia się
D. oddalenia się
oddaleń się
C. oddaleniu się
oddaleniom się
B. oddalenie się
oddalenia się
N. oddaleniem się
oddaleniami się
Ms. oddaleniu się
oddaleniach się
W. oddalenie się
oddalenia się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

Składnia

Rznieżywotny + oddalić się + bez ograniczeń

7. od polityki

Definicja

stracić zainteresowanie czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • oddalić się od celu, od dawnego stylu, od linii partii, od polityki, od polskości, od jakichś spraw
  • oddalić się duchowo, intelektualnie

Cytaty

Wywodzący się z socjalistów prezydent [...] bardzo oddalił się od partii, którą niegdyś stworzył.

źródło: NKJP: Ludwik Lewin: Francuzi wniebowzięci, Gazeta Wyborcza, 1993-09-29

Po wojnie nie oddalił się od polityki, jak świadczą publikacje w „Kulturze” [...] i liczne listy [...].

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalę się
oddalimy się
2 os. oddalisz się
oddalicie się
3 os. oddali się
oddalą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłem się
+(e)m się oddalił
oddaliłam się
+(e)m się oddaliła
oddaliłom się
+(e)m się oddaliło
oddaliliśmy się
+(e)śmy się oddalili
oddaliłyśmy się
+(e)śmy się oddaliły
2 os. oddaliłeś się
+(e)ś się oddalił
oddaliłaś się
+(e)ś się oddaliła
oddaliłoś się
+(e)ś się oddaliło
oddaliliście się
+(e)ście się oddalili
oddaliłyście się
+(e)ście się oddaliły
3 os. oddalił się
oddaliła się
oddaliło się
oddalili się
oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddalmy się
2 os. oddal się
oddalcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddaliłbym się
bym się oddalił
oddaliłabym się
bym się oddaliła
oddaliłobym się
bym się oddaliło
oddalilibyśmy się
byśmy się oddalili
oddaliłybyśmy się
byśmy się oddaliły
2 os. oddaliłbyś się
byś się oddalił
oddaliłabyś się
byś się oddaliła
oddaliłobyś się
byś się oddaliło
oddalilibyście się
byście się oddalili
oddaliłybyście się
byście się oddaliły
3 os. oddaliłby się
by się oddalił
oddaliłaby się
by się oddaliła
oddaliłoby się
by się oddaliło
oddaliliby się
by się oddalili
oddaliłyby się
by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddalenie się
oddalenia się
D. oddalenia się
oddaleń się
C. oddaleniu się
oddaleniom się
B. oddalenie się
oddalenia się
N. oddaleniem się
oddaleniami się
Ms. oddaleniu się
oddaleniach się
W. oddalenie się
oddalenia się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

Składnia

Rzosobowy + oddalić się +
od CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 18.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj