UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pole

Chronologizacja

1239, Leszek Bednarczuk, Najstarsze polskie słowa. Słownik chronologiczny języka polskiego do końca XIII wieku, 2007

Pochodzenie

psł. *polje 'równa, pusta płaszczyzna, ziemia uprawna'

1. uprawne

Definicja

ziemia przeznaczona pod uprawę roślin

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia rolnictwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:

łan, niwa

Połączenia

pole kukurydzy, ziemniaków
prace w polu
pracować w polu

Cytaty

Beztroskiej zabawy nie krępowały ani zajęcia w gospodarstwie, był to bowiem czas wolny od prac w polu, ani święta kościelne.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2005

Z okien jej domu widać łąkę, pole ziemniaków i plantację malin.

źródło: NKJP: Magdalena Grochowska: Biały kolor to koniec, Gazeta Wyborcza, 1996-09-30

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Składnia

pole

(CZEGO)

2. golfowe

Definicja

wydzielony obszar, przeznaczony na jakąś działalność

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny urlop i wypoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

teren

Połączenia

pole golfowe; kempingowe; namiotowe

Cytaty

Na polu namiotowym stoi kilka namiotów.

źródło: NKJP: jp: Zapraszamy do Parku, Głos Pasłęka nr 2004, 2004

W ostatnią niedzielę października na polu golfowym w Ochmanowie odbył się ostatni w tym sezonie turniej golfowy Royal Kraków Golf&Country Club.

źródło: NKJP: Sport - W Małopolsce przerwa, Dziennik Polski, 2003-10-30

W sezonie letnim jest tu również jedno pole kempingowe.

źródło: NKJP: Parki Narodowe Stanów Zjednoczonych Ameryki (cz. 8), Tygodnik Podhalański nr 24, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Składnia

pole

JAKIE

3. bitwy

Definicja

obszar scharakteryzowany przez działania i czynności, jakie się na nim wykonuje lub przedmioty, jakie się na nim znajdują

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

teren

Połączenia

pole minowe, operacyjne, zabiegowe
pole bitwy, walki

Cytaty

	(...) chciałbym powiedzieć, że ucieczka z pola walki nigdy nie poprawia wizerunku państwa. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.04.2004
	Zapytany, czy historia o nadaniu jego przodkom herbu Jelita po bitwie pod Płowcami jest prawdziwa, pisarz odparł, że nie wiadomo, czy to prawda, ale tak głosi legenda. Według niej protoplasta rodu leżał ranny na polu bitwy. źródło: NKJP: Tygodnik Ciechanowski , 2008-06-23
	Pola minowe służą też prowadzeniu specyficznej wojny psychologicznej i ekonomicznej. Do czasu usunięcia wszystkich min ludzie boją się wychodzić z domów, sparaliżowany jest transport. źródło: NKJP: Jacek Skorek: Polowanie na ludzi, Dziennik Zachodni, 2001-08-27
	Dzięki wprowadzonej do wnętrza ciała kamerze chirurg ma idealny widok pola operacyjnego - na monitorze może je obserwować w dowolnym powiększeniu. źródło: NKJP: Paweł Walewski: Operacja robot, Polityka, 2001-10-06

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Składnia

	+	pole	+	CZEGO
	+	pole	+	JAKIE

4. poza domem

Definicja

krak.

otwarta przestrzeń znajdująca się poza budynkiem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka dom/inne miejsca zamieszkania i ich otoczenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

dwór

Połączenia

przyjść, wrócić z pola
pójść, wybiec/wybiegać, wyjść/wychodzić na pole
być na polu

Cytaty

W dziurze, która pojawiła się na ścianie, zobaczyła czarny zderzak. Zrozumiała: znów wypadek. Wybiegła na pole. W jej dom wjechał niebieski star.

źródło: NKJP: (JOK): Na miazgę, Gazeta Krakowska, 2004-03-04

Pani kochana, toż to znowu ktoś koteczka na pole wyrzucił.

źródło: NKJP: Karolina Macios: Pieskie życie mojego kota, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Inne uwagi

Zwykle lp

5. na boisku

Definicja

sport.

wyznaczony fragment boiska broniony przez zawodnika lub drużynę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport miejsca związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

boisko

Połączenia

własne pole; pole bramkowe
pole przeciwnika; gry
wyjść poza pole

Cytaty

Piłka dostała poślizgu na błocie, uderzyła w słupek i wyszła poza pole bramkowe.

źródło: NKJP: Klasa okręgowa, Krosno, Dziennik Polski - Podkarpacie, 2001-06-18

Uderzał z wyskoku, bez chwili zawahania. Piłka trafiała pewnie w pole przeciwnika.

źródło: NKJP: Na wysokiej fali, Dziennik Polski, 2005-10-12

Rywalizacja toczyła się w czteroosobowych składach, a pole gry zawężono do jednej tercji lodowiska otoczonej specjalnymi bandami

źródło: NKJP: Śląscy hokeiści na podium; Dziennik Zachodni, 2006-10-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Składnia

	+	pole	+	JAKIE
	+	pole	+	CZYJE

6. tło

Definicja

część jakiejś powierzchni wyodrębniona w określony sposób

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

tło

Połączenia

białe, czarne, czerwone... pole
pole na szachownicy

Cytaty

Wizerunek orła wpisanego w czerwone pole traktujemy wyłącznie jako dzieło sztuki użytkowej.

źródło: NKJP: Kraj - Zamiast godła III RP - „dzieło sztuki użytkowej”, Dziennik Polski, 2001-02-17

Duże, prostokątne, czarne pole w środku tego dywanu wypełnione jest dwunastoma pasami drobnych żółto-niebieskich motywów naśladujących len i ułożonych gęsto obok siebie.

źródło: NKJP: Polska Sztuka Ludowa nr 2, 1960

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

7. dziedzina

Definicja

zakres czyichś działań i zainteresowań

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny hobby i zainteresowania

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

dziedzina

Połączenia

pole matematyczne, misyjne, naukowe, sportowe, twórcze
pole kultury; poezji; rolnictwa; wychowania religijnego
mieć osiągnięcia; próbować swoich sił na jakimś polu

Cytaty

	Nagrodę Izraela przyznaje specjalna komisja niezależnych intelektualistów za wyjątkowe osiągnięcia na polu nauki, sztuki i życia publicznego. źródło: NKJP: Izrael, Gazeta Wyborcza, 1993-01-26
	Przypomnijmy, iż Paweł próbował również sił na polu matematycznym. źródło: NKJP: Laureaci z „dwójki”, Dziennik Polski, 2000-04-11
	W rezultacie nasza ambasada zdziałała dużo więcej na polu kultury niż gospodarki. źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002
	Zasłużyli się oni głównie w dziedzinie nauk teologicznych i na polu wychowania religijnego. źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Składnia

	+	pole	+	JAKIE
	+	pole	+	CZEGO

8. możliwość

Definicja

swoboda wyboru spośród kilku wariantów działania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

możliwość

Połączenia

pole działania; manewru
pole do działania

Cytaty

Stan wojenny zawężał pole manewru.

źródło: NKJP: Ryszard Reiff, Gazeta Wyborcza, 1992-11-24

Choć ruiny Warszawy otwierały szerokie pole działania architektom, nie bardzo już umiał odnaleźć się wśród młodszych od siebie.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Postmodernizm stwarza wyjątkowo rozległe pole do działania dla tych, którzy rozgłos cenią znacznie wyżej niż odpowiedzialność.

źródło: NKJP: Józef Życiński: Ziarno samotności, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

	+	pole	+	CZEGO
	+	pole	+	DO CZEGO

9. magnetyczne

Definicja

fiz.

przestrzeń, w której występują siły lub oddziaływania o określonym charakterze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

wielkość

Połączenia

pole elektryczne; elektromagnetyczne; grawitacyjne; magnetyczne

Cytaty

Pole magnetyczne jest zatem ściśle powiązane z prądem elektrycznym, który jest jego źródłem.

źródło: NKJP: Adam Strzałkowski: O siłach rządzących światem: rzecz o podstawowych oddziaływaniach – grawitacyjnych, elektromagnetycznych, silnych i słabych, 1996

Prąd ten wywołuje wokół przewodu pole elektromagnetyczne, a jeżeli nie występują żadne zakłócenia, wówczas powierzchnie falowe drgań elektromagnetycznych mają kształt koncentrycznych pierścieni.

źródło: NKJP: Stefan Przewłocki: Geodezja dla inżynierii środowiska, 1998

Pole grawitacyjne Ziemi maleje, gdy oddalamy się od jej środka.

źródło: NKJP: Stanisław Mrówczyński: Czarne dziury, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-05-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Składnia

pole

JAKIE

10. w geometrii

Definicja

mat.

liczba, która wyraża wielkość powierzchni danej figury geometrycznej w jednostkach kwadratowych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

powierzchnia

Połączenia

pole figury, koła, kwadratu, prostokąta, trójkąta
obliczyć, wyznaczyć pole

Cytaty

W założeniach tych rozważa się trzy tendencje, które można przedstawić w postaci pola trójkąta równoramiennego.

źródło: NKJP: Stefan Kozłowski: Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku, 2000

A więc zamiast dzielić figurę na trójkąty można ją zamienić na jeden trójkąt o polu równym polu figury.

źródło: NKJP: Stefan Przewłocki: Geodezja dla inżynierii środowiska, 1998

Obliczyć pole powierzchni bocznej i objętość wielościanu, którego wierzchołkami są wszystkie środki ścian sześcianu o krawędziach długości a.

źródło: NKJP:Egzamin wstępny z matematyki, Dziennik Bałtycki, 2003-07-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pole	pola
D.	pola	pól
C.	polu	polom
B.	pole	pola
N.	polem	polami
Ms.	polu	polach
W.	pole	pola

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

pole

CZEGO

Frazeologizmy

ktoś dotrzymał pola komuś
ktoś dotrzymuje pola komuś
ktoś ustąpił pola
ktoś oddał pole
ktoś ustąpił pola
ktoś oddał pole
ktoś ustąpił z placu
ktoś ustąpił z pola
ktoś ustępuje pola
ktoś oddaje pole
ktoś ustępuje z placu
ktoś ustępuje z pola
ktoś wyprowadza w pole kogoś
ktoś wyprowadził w pole kogoś
ktoś wywiódł w pole kogoś
ktoś wyprowadził w pole kogoś
ktoś wywiódł w pole kogoś
martwe pole
okno dialogowe
pole dialogowe
pole biologiczne
pole chwały
pole do popisu
pole karne
pole semantyczne
pole znaczeniowe
pole siłowe
pole widzenia
szukaj wiatru w polu

Data ostatniej modyfikacji: 31.10.2024