UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

obuć

Chronologizacja

1455, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	obuję	obujemy
2 os.	obujesz	obujecie
3 os.	obuje	obują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obułem +(e)m obuł	obułam +(e)m obuła	obułom +(e)m obuło	obuliśmy +(e)śmy obuli	obułyśmy +(e)śmy obuły
2 os.	obułeś +(e)ś obuł	obułaś +(e)ś obuła	obułoś +(e)ś obuło	obuliście +(e)ście obuli	obułyście +(e)ście obuły
3 os.	obuł	obuła	obuło	obuli	obuły

bezosobnik: obuto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obujmy
2 os.	obuj	obujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obułbym bym obuł	obułabym bym obuła	obułobym bym obuło	obulibyśmy byśmy obuli	obułybyśmy byśmy obuły
2 os.	obułbyś byś obuł	obułabyś byś obuła	obułobyś byś obuło	obulibyście byście obuli	obułybyście byście obuły
3 os.	obułby by obuł	obułaby by obuła	obułoby by obuło	obuliby by obuli	obułyby by obuły

bezosobnik: obuto by

bezokolicznik: obuć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: obuwszy

gerundium: obucie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	obucie	obucia
D.	obucia	obuć
C.	obuciu	obuciom
B.	obucie	obucia
N.	obuciem	obuciami
Ms.	obuciu	obuciach
W.	obucie	obucia

imiesłów przymiotnikowy bierny: obuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	obuty	obuty	obuty	obute	obuta
D.	obutego	obutego	obutego	obutego	obutej
C.	obutemu	obutemu	obutemu	obutemu	obutej
B.	obutego	obutego	obuty	obute	obutą
N.	obutym	obutym	obutym	obutym	obutą
Ms.	obutym	obutym	obutym	obutym	obutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	obuci	obuci	obute	obute
D.	obutych	obutych	obutych	obutych
C.	obutym	obutym	obutym	obutym
B.	obutych	obutych	obutych	obute
N.	obutymi	obutymi	obutymi	obutymi
Ms.	obutych	obutych	obutych	obutych

odpowiednik aspektowy: obuwać

Pochodzenie

psł. *obuti 'nałożyć obuwie, odzież'

Forma prasłowiańska jest czasownikiem z przedrostkiem *ob- od niezachowanego samodzielnie w językach słowiańskich *uti 'obuwać'

1. trzewiki

Definicja

przest.

włożyć buty na nogi

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wzuć
	antonimy:	rozzuć, wyzuć, zzuć

Połączenia

obuć buty, trzewiki
stopy, nogi obute w coś

Cytaty

	Słońce naówczas wzeszło jak czerwono jak ona Krew Pańska, a po świtaniu, gdy Wiktoria trzewiki podróżne obuła i pielgrzymi kostur w rękę ujęła, i tak poszliśmy pospołu [...]. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003
	On ruszył do bryczki i postawił na stopniu nogę obutą, jak się teraz okazało, w przyzwoity but. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki, Bohiń, 1987
	Oni chcą mieć tylko takich podopiecznych, którzy sami się sobą zajmą. Sabinę trzeba było obuć, przebrać, nakarmić. źródło: NKJP: Dwa Światy, Dziennik Polski, 2003-11-03
	[...] skoro jest ciepło, nie ma sensu dziecka obuć w jakieś półbuty. źródło: NKJP: Internet

Składnia

	+	obuć	+	CO
	+	obuć	+	KOGO + (w CO)

2. milion Polek

Definicja

przest.

zapewnić komuś buty, produkując, sprzedając lub darowując je

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Cytaty

Byłem na pierwszej parafii w Żbikowie [...] i zobaczyłem, że jedna z dziewczynek chodzi bez butów. Kupiłem jej buty. Przychodzi do mnie jakaś pani i powiada: „Ja pracuję w UB, a ta mała, którą ksiądz obuł, to moja córka.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: Jestem, bo jesteś, 1998-11-20

Jerzy Okła chciałby w swoje buty ubrać panią premier [...]. Na razie udało mu się obuć milion Polek.

źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska, Gazeta Wyborcza, 1993-04-29

Składnia

obuć

KOGO

Przysłowia

Idzie luty, obuj buty

Data ostatniej modyfikacji: 03.10.2024