UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stalowy

Chronologizacja

1500, SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	stalowy	stalowy	stalowy	stalowe	stalowa
D.	stalowego	stalowego	stalowego	stalowego	stalowej
C.	stalowemu	stalowemu	stalowemu	stalowemu	stalowej
B.	stalowego	stalowego	stalowy	stalowe	stalową
N.	stalowym	stalowym	stalowym	stalowym	stalową
Ms.	stalowym	stalowym	stalowym	stalowym	stalowej
W.	stalowy	stalowy	stalowy	stalowe	stalowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	stalowi	stalowi	stalowe	stalowe
D.	stalowych	stalowych	stalowych	stalowych
C.	stalowym	stalowym	stalowym	stalowym
B.	stalowych	stalowych	stalowych	stalowe
N.	stalowymi	stalowymi	stalowymi	stalowymi
Ms.	stalowych	stalowych	stalowych	stalowych
W.	stalowi	stalowi	stalowe	stalowe

Pochodzenie

Od: stal

1. związany ze stalą

Definicja

związany ze stalą

Cytaty

1.a pręt

Definicja

wykonany ze stali

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Połączenia

stalowy dźwigar, hak, hełm, krzyż, łańcuch, maszt, most, pojemnik, słup; stalowa brama, igła, klinga, konstrukcja, kulka, lina, płyta, rura, sprężyna, szafa, trumna; stalowe koło, ogrodzenie, zbrojenie; stalowe drzwi, kleszcze

Cytaty

	Tego, Reksa, znalazłem w lesie. Uwiązany był u drzewa na stalowej lince. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007
	Wymiana towarowa obejmowała eksport polskiego węgla, trzody chlewnej i niewielkie ilości wyrobów żelaznych, stalowych i cynku. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995
	Zdążył już przyzwyczaić się do conocnego rytmu psiej wachty, do plusku fali, leniwie uderzającej w stalowe burty, a także do stojących na kotwicach statków-sąsiadów, których światła miał w zasięgu wzroku. źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995
	Gotować tylko w garnkach emaliowanych, stalowych lub szklanych. Nigdy nie używać naczyń aluminiowych. źródło: NKJP: Sylwester Mudzo: Jeść wszystko, ale nie ze wszystkim, Express Ilustrowany, 2002-08-02

1.b przemysł

Definicja

związany z wytwarzaniem i obróbką stali

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rodzaje przemysłu

Połączenia

przemysł stalowy

Cytaty

Na mocy traktatu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali mamy pewne pole do manewru jedynie w sektorze węglowym i stalowym.

źródło: NKJP: Małgorzata Alterman: Zaproszenie do stołu, Gazeta Wyborcza, 1995-03-21

W pierwszych dniach sierpnia rząd zdecyduje, czy oferty są na tyle dobre, że można sprzedać zakłady, czy odstąpi od ścieżki prywatyzacyjnej i wtedy wybierze model konsolidacji czterech największych zakładów stalowych (huty: Sendzimira, Katowice, Florian i Cedler) w jeden koncern państwowy o nazwie Polskie Huty Stali.

źródło: NKJP: Razem albo wcale, Dziennik Polski, 2001-06-28

Włącznie do holdingu Huty Częstochowa może oznaczać modyfikację restrukturyzacji przemysłu stalowego.

źródło: NKJP: Wojciech Wacławek: Holding zadłużonych, Dziennik Zachodni, 2002-06-13

2. kolor

Definicja

mający kolor szaroniebieski z odcieniem srebrzystym, taki jak ma stal

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Cytaty

	Ciężkie, stalowe chmury nisko zwieszają się nad ziemią. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć... , 2001
	W jej stalowych oczach błąkał się cień zalotnego uśmiechu. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003
	Nie nosił nic z kardynalskich odznak, miał na sobie jak zwykle codzienne ubranie stalowego koloru, tylko skarpetki miał purpurowe, a raczej jaskrawoczerwonego koloru. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Podróże do Włoch, 1977
	Ubrany był w krótką beżową kurtkę z materiału typu madera, zapinaną na zamek błyskawiczny, szary sweter w pasy i figury geometryczne, zapinany na 4 przeźroczyste guziki, stalową koszulę z długim rękawem, ciemnoniebieskie dżinsy, szare skarpety, czarne, skóropodobne buty. źródło: NKJP: (em): Pociągi śmierci, Express Ilustrowany, 2001-09-25
	On miał na sobie szare spodnie oraz nieco jaśniejszą marynarkę do białej koszuli ze stalowym krawatem. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008

3. uścisk

Definicja

charakterystyczny dla osoby, która ma dużo siły fizycznej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

silny, żelazny

Cytaty

	Policjanci czasami są w sklepach potrzebni, szczególnie w tych, gdzie zatrudnia się „cyborgów” o potężnej posturze i stalowych mięśniach, ale bez licencji i znajomości prawa. źródło: NKJP: Krzysztof Zając: Policjanci i ochroniarze, Express Ilustrowany, 2001-10-15
	W plażówce trzeba mieć stalowe mięśnie nóg. Mecze są bardzo zacięte. źródło: NKJP: (ma.w): Blokiem grają już niemal wszyscy, Nowiny Raciborskie, 2007-08-07
	Szczupła, drobna Anna Andrejewna, kobieta o siwiejących włosach i bladej mizernej twarzy, wygraża przy mnie stalowymi pięściami mocnego spracowanego ślusarza. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005
	Zlazł ze stołka, chwycił mnie pod łokcie stalowym uściskiem i choć go lżyłem i próbowałem opluć, wyniósł mnie z baru. Reszty nie pamiętam. źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997

4. charakter

Definicja

właściwy osobie, która jest odporna psychicznie, nie poddaje się trudnościom i niełatwo ulega wpływom innych ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

silny, żelazny

Połączenia

stalowe nerwy

Cytaty

Wszyscy, którzy się z nią zetknęli, prześcigają się w komplementach. Wspominają o jej bezpośredniości, braku napuszenia i o ujmującym uśmiechu, pod którym - jak twierdzą bardziej wtajemniczeni - kryje się stalowy charakter, dyscyplina i pełna samokontrola: cechy bezcenne w polityce, zwłaszcza gabinetowej.

źródło: NKJP: Tomasz Zalewski: Stalowa magnolia..., Polityka, 2001-12-22

Brak jakiegokolwiek respektu dla niektórych znaków drogowych ze strony mieszkańców Sycylii może naprawdę przyprawić niejednego turystę o zawał serca. Jeżeli zatem nie masz stalowych nerwów, lepiej nie siadaj za kółkiem.

źródło: NKJP: Jolanta Kobylińska, Maciej Zakrocki: Podróże, Cosmopolitan, nr 7, 1999

Frazeologizmy

stalowy ptak
stalowy rumak

Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2018