Chronologizacja
Pochodzenie
1. sosem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ubrudzić się, uświnić się, uwalić się |
Połączenia
- uwalać się farbą, sosem
Cytaty
|
Co jakiś czas wycierał usta serwetką, żeby zaraz uwalać się znowu. źródło: Krystyna Kofta: Ciało niczyje, 2019 (books.google.pl) |
|
|
Nie da się tak poszatkować człowieka i nie uwalać się przy tym krwią od stóp do głów. źródło: Lisa Gardner: Nie bój się, 2015 (books.google.pl) |
|
|
Z braku odpowiednich noży praca szła mu opornie i uwalał się od stóp do głów. źródło: Isabel Allende: Las Pigmejów, 2004 (books.google.pl) |
|
|
Nasz hydraulik popędził pod scenę, załatał rurę, ale przy tym niemożliwie uwalał się minią, która - jak wiadomo - jest czerwonego koloru. źródło: Marek Gordon: Radiowe igraszki, felietony, opowiadania i szkice, 1955 (books.google.pl) |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany lub niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uwalam się |
uwalamy się |
|||
| 2 os. |
uwalasz się |
uwalacie się |
|||
| 3 os. |
uwala się |
uwalają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwalałem się +(e)m się uwalał |
uwalałam się +(e)m się uwalała |
uwalałom się +(e)m się uwalało |
uwalaliśmy się +(e)śmy się uwalali |
uwalałyśmy się +(e)śmy się uwalały |
| 2 os. |
uwalałeś się +(e)ś się uwalał |
uwalałaś się +(e)ś się uwalała |
uwalałoś się +(e)ś się uwalało |
uwalaliście się +(e)ście się uwalali |
uwalałyście się +(e)ście się uwalały |
| 3 os. |
uwalał się |
uwalała się |
uwalało się |
uwalali się |
uwalały się |
bezosobnik: uwalano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się uwalał będę się uwalać |
będę się uwalała będę się uwalać |
będę się uwalało będę się uwalać |
będziemy się uwalali będziemy się uwalać |
będziemy się uwalały będziemy się uwalać |
| 2 os. |
będziesz się uwalał będziesz się uwalać |
będziesz się uwalała będziesz się uwalać |
będziesz się uwalało będziesz się uwalać |
będziecie się uwalali będziecie się uwalać |
będziecie się uwalały będziecie się uwalać |
| 3 os. |
będzie się uwalał będzie się uwalać |
będzie się uwalała będzie się uwalać |
będzie się uwalało będzie się uwalać |
będą się uwalali będą się uwalać |
będą się uwalały będą się uwalać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uwalajmy się |
|
| 2 os. |
uwalaj się |
uwalajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwalałbym się bym się uwalał |
uwalałabym się bym się uwalała |
uwalałobym się bym się uwalało |
uwalalibyśmy się byśmy się uwalali |
uwalałybyśmy się byśmy się uwalały |
| 2 os. |
uwalałbyś się byś się uwalał |
uwalałabyś się byś się uwalała |
uwalałobyś się byś się uwalało |
uwalalibyście się byście się uwalali |
uwalałybyście się byście się uwalały |
| 3 os. |
uwalałby się by się uwalał |
uwalałaby się by się uwalała |
uwalałoby się by się uwalało |
uwalaliby się by się uwalali |
uwalałyby się by się uwalały |
bezosobnik: uwalano by się
bezokolicznik: uwalać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
uwalając się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwalawszy się
gerundium: uwalanie się
rodzaj gramatyczny: dk, ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uwalanie się |
uwalania się |
| D. | uwalania się |
uwalań się |
| C. | uwalaniu się |
uwalaniom się |
| B. | uwalanie się |
uwalania się |
| N. | uwalaniem się |
uwalaniami się |
| Ms. | uwalaniu się |
uwalaniach się |
| W. | uwalanie się |
uwalania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: uwalający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uwalający się |
uwalający się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalająca się |
| D. | uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającej się |
| C. | uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającej się |
| B. | uwalającego się |
uwalającego się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalającą się |
| N. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającą się |
| Ms. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uwalający się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalające się |
| D. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
| C. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
| B. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalające się |
| N. | uwalającymi się |
uwalającymi się |
uwalającymi się |
uwalającymi się |
| Ms. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
odpowiednik aspektowy: uwalić się
Składnia
|
+ | uwalać się | + |
CZYM
|
2. do łóżka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Połączenia
- uwalać się do łóżka
- uwalać się na dywan, na kanapę, na tapczan, na wersalkę
Cytaty
|
Przynosi pieniądze, ale uwala się po pracy na kanapie z gazetą i milczy. źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Słaba płeć, Polityka, 2009-01-31 |
|
|
Plaża na czas najlepszych koncertów, tych płatnych, będzie odgradzana wysokim płotem. Ci, którzy z piwkiem w ręku uwalali się na piasku i słuchali za frajer, owszem usłyszą, ale... zagłuszacze. źródło: NKJP: Alicja Wesołowska: Letnia mizeria, Trybuna Śląska, 2004-06-26 |
|
|
Kolejna bardzo ważna sprawa: kiedy już wróciliśmy z kościoła i spożyliśmy świąteczny obiad - nie uwalamy się jak morsy na tapczany i fotele, tylko maszerujemy na rodzinny spacer. źródło: NKJP: Marzena, Tadeusz Woźniakowie: Święta krzepią, Dziennik Bałtycki, 1999-12-08 |
|
|
Dawniej uwalałem się kompletnie pijany na dywan [...]. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Jazz dla Mass, Gazeta Wrocławska, 2003-08-08 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uwalam się |
uwalamy się |
|||
| 2 os. |
uwalasz się |
uwalacie się |
|||
| 3 os. |
uwala się |
uwalają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwalałem się +(e)m się uwalał |
uwalałam się +(e)m się uwalała |
uwalałom się +(e)m się uwalało |
uwalaliśmy się +(e)śmy się uwalali |
uwalałyśmy się +(e)śmy się uwalały |
| 2 os. |
uwalałeś się +(e)ś się uwalał |
uwalałaś się +(e)ś się uwalała |
uwalałoś się +(e)ś się uwalało |
uwalaliście się +(e)ście się uwalali |
uwalałyście się +(e)ście się uwalały |
| 3 os. |
uwalał się |
uwalała się |
uwalało się |
uwalali się |
uwalały się |
bezosobnik: uwalano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się uwalał będę się uwalać |
będę się uwalała będę się uwalać |
będę się uwalało będę się uwalać |
będziemy się uwalali będziemy się uwalać |
będziemy się uwalały będziemy się uwalać |
| 2 os. |
będziesz się uwalał będziesz się uwalać |
będziesz się uwalała będziesz się uwalać |
będziesz się uwalało będziesz się uwalać |
będziecie się uwalali będziecie się uwalać |
będziecie się uwalały będziecie się uwalać |
| 3 os. |
będzie się uwalał będzie się uwalać |
będzie się uwalała będzie się uwalać |
będzie się uwalało będzie się uwalać |
będą się uwalali będą się uwalać |
będą się uwalały będą się uwalać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uwalajmy się |
|
| 2 os. |
uwalaj się |
uwalajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwalałbym się bym się uwalał |
uwalałabym się bym się uwalała |
uwalałobym się bym się uwalało |
uwalalibyśmy się byśmy się uwalali |
uwalałybyśmy się byśmy się uwalały |
| 2 os. |
uwalałbyś się byś się uwalał |
uwalałabyś się byś się uwalała |
uwalałobyś się byś się uwalało |
uwalalibyście się byście się uwalali |
uwalałybyście się byście się uwalały |
| 3 os. |
uwalałby się by się uwalał |
uwalałaby się by się uwalała |
uwalałoby się by się uwalało |
uwalaliby się by się uwalali |
uwalałyby się by się uwalały |
bezosobnik: uwalano by się
bezokolicznik: uwalać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
uwalając się
gerundium: uwalanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uwalanie się |
uwalania się |
| D. | uwalania się |
uwalań się |
| C. | uwalaniu się |
uwalaniom się |
| B. | uwalanie się |
uwalania się |
| N. | uwalaniem się |
uwalaniami się |
| Ms. | uwalaniu się |
uwalaniach się |
| W. | uwalanie się |
uwalania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: uwalający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uwalający się |
uwalający się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalająca się |
| D. | uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającej się |
| C. | uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającej się |
| B. | uwalającego się |
uwalającego się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalającą się |
| N. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającą się |
| Ms. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uwalający się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalające się |
| D. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
| C. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
| B. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalające się |
| N. | uwalającymi się |
uwalającymi się |
uwalającymi się |
uwalającymi się |
| Ms. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
odpowiednik aspektowy: uwalić się
Składnia
|
|
+ | uwalać się | + |
GDZIE
|
3. w sztok
Definicja
Noty o użyciu
Wyraz sytuowany na granicy wulgarności.
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ochlewać się, uchlewać się | |
| hiperonimy: | upijać się |
Połączenia
- uwalać się do nieprzytomności
- uwalać się w sztok
Cytaty
|
[…] nie uwalam się do nieprzytomności [...]. źródło: Internet: forumrowerowe.org |
|
|
Powtarzamy to samo tym, którzy wyszli właśnie z miesięcznego ciągu, i [...] tym, którzy uwalają się co weekend. źródło: Internet: niepijemy.pl |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
uwalam się |
uwalamy się |
|||
| 2 os. |
uwalasz się |
uwalacie się |
|||
| 3 os. |
uwala się |
uwalają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwalałem się +(e)m się uwalał |
uwalałam się +(e)m się uwalała |
uwalałom się +(e)m się uwalało |
uwalaliśmy się +(e)śmy się uwalali |
uwalałyśmy się +(e)śmy się uwalały |
| 2 os. |
uwalałeś się +(e)ś się uwalał |
uwalałaś się +(e)ś się uwalała |
uwalałoś się +(e)ś się uwalało |
uwalaliście się +(e)ście się uwalali |
uwalałyście się +(e)ście się uwalały |
| 3 os. |
uwalał się |
uwalała się |
uwalało się |
uwalali się |
uwalały się |
bezosobnik: uwalano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się uwalał będę się uwalać |
będę się uwalała będę się uwalać |
będę się uwalało będę się uwalać |
będziemy się uwalali będziemy się uwalać |
będziemy się uwalały będziemy się uwalać |
| 2 os. |
będziesz się uwalał będziesz się uwalać |
będziesz się uwalała będziesz się uwalać |
będziesz się uwalało będziesz się uwalać |
będziecie się uwalali będziecie się uwalać |
będziecie się uwalały będziecie się uwalać |
| 3 os. |
będzie się uwalał będzie się uwalać |
będzie się uwalała będzie się uwalać |
będzie się uwalało będzie się uwalać |
będą się uwalali będą się uwalać |
będą się uwalały będą się uwalać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
uwalajmy się |
|
| 2 os. |
uwalaj się |
uwalajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
uwalałbym się bym się uwalał |
uwalałabym się bym się uwalała |
uwalałobym się bym się uwalało |
uwalalibyśmy się byśmy się uwalali |
uwalałybyśmy się byśmy się uwalały |
| 2 os. |
uwalałbyś się byś się uwalał |
uwalałabyś się byś się uwalała |
uwalałobyś się byś się uwalało |
uwalalibyście się byście się uwalali |
uwalałybyście się byście się uwalały |
| 3 os. |
uwalałby się by się uwalał |
uwalałaby się by się uwalała |
uwalałoby się by się uwalało |
uwalaliby się by się uwalali |
uwalałyby się by się uwalały |
bezosobnik: uwalano by się
bezokolicznik: uwalać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
uwalając się
gerundium: uwalanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | uwalanie się |
uwalania się |
| D. | uwalania się |
uwalań się |
| C. | uwalaniu się |
uwalaniom się |
| B. | uwalanie się |
uwalania się |
| N. | uwalaniem się |
uwalaniami się |
| Ms. | uwalaniu się |
uwalaniach się |
| W. | uwalanie się |
uwalania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: uwalający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | uwalający się |
uwalający się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalająca się |
| D. | uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającego się |
uwalającej się |
| C. | uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającemu się |
uwalającej się |
| B. | uwalającego się |
uwalającego się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalającą się |
| N. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającą się |
| Ms. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | uwalający się |
uwalający się |
uwalające się |
uwalające się |
| D. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
| C. | uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
uwalającym się |
| B. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalające się |
| N. | uwalającymi się |
uwalającymi się |
uwalającymi się |
uwalającymi się |
| Ms. | uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
uwalających się |
odpowiednik aspektowy: uwalić się